Հայոց լեզւի թաղմունքը
Գարէգին Ֆաթայի
مراسم تدفین زبان ارمنی
خود شعر ، مقدمه ، ترجمه ، آوانویسی از
گارگین فتائی
البته همانگونه که قبلاً هم گفته شد ترجمه یک شعر از متن اصلی به یک زبان دیگر آن لطف و شیرینی متن اصلی را نخواهد داشت و تنها در این مورد موارد انگشت شماری توانستند حال و هوای متن اصلی را آن هم تا حدودی و نه کاملاً در ذهن خوانندگان ایجاد کنند.
منتهی چون زبان ارمنی از زبانهای بین المللی نیست لذا افرادی که قادر به فهم متون آن هستند کم می باشند لذا در این زمینه ناگزیر از ترجمه هستیم
این شعر را خود من ساختم و البته در بیان مفاهیم آن کمی اغراق به خرج دادم یعنی همان روشی که بسیاری از شعرا و ادبا برای افزایش توجه اذهان عمومی به یک مساله مهم ودر واقع بیدار کردن آنها می کنند کما اینکه کم توجهی به آن هم معضلات و ناگواریهایی در حد فاجعه برای یک ملت به بار می آورد.
این شعر در اصل اذهان ارامنه را به یک واقعیت تلخ سوقم ی دهد یعنی همان فراموشی و اختلاط زبان مادری در سایر زبانها.
ارامنه برای حفظ و بقاء زبان خود بسیار کوشیده اند و مبارزه های خونین کرده اند اما در دوران کنونی شرائط زندگی به گونه ای شده که آنها بدون اجبار و به صورت خودکار به سمت سایر زبانها و فراموشی زبان مادری خود کشیده می شوند.
در ممالک صنعتی و غربی و از جمله دو کشور روسیه و آمریکا فرزندان ارامنه حتی در خانه خود هم به زبان روسی یا انگلیسی حرف می زنند و کسی هم در این مورد آنها را ملامت نمی کند .
در این گونه کشورها حتی کسی حق ندارد بگوید که فرزندان شما چرا به زبان مادری حرف نمی زنند چون با این عبارات زشت مواجه می شود
به تو چه
مگه تو وکیل وصی اونهایی
اینجا کشور آزادیه و هر کس با هر زبانی خواست حرف می زنه
توی این زبانها که نون و اب نیست نون و آب تو زبانهای دیگه است
این معضل نه تنها دامن گیر ارامنه بلکه امن گیر بسیاری از اقوامی که به این گونه ممالک و بویژه آمریکا مهاجرت کرده اند را نیز گرفته و از جمله ایرانیان که من نمومنه صحبت کردن آنها را برایتان نوشتم و در بین ایرانیها هم فرزندان و نسلهای جدید در خانه و بیرون خانه با هم انگلیسی حرف میزنند و تنها چند کلمه فارسی یا ترکی یا کردی و کلا از زبان مادری خود بلدند.
گفته شده تا نیم قرن دیگر بسیاری از زبانها از بین خواهند رفت مخصوصا زبانهای کم گوبیشور که تعداد گویشوران آن آنها چند میلیون یا چند صد هزار است و یا زبانهایی که به احیاء آنها توجه زیادی نشده و نسبت به اختلاطشان با سایر زبانها بی تفاوتی زبادی اعمال می شود .
متن اصلی
گارگین فتائی
Հայոց լէզուն տանջւում է
Հայոց լէզուն ջնջւում է
Հայոց լէզուն նեղւում է
Հայոց լէզուն թաղւում է
Հայոց լէզուն հալւում է
Հայոց լէզուն թալւում է
Հայոց լէզուն մաշւում է
Հայոց լէզուն քաշւում է
Հայոց լէզուն փքւում է
Հայոց լէզուն թքւում է
Հայոց լէզուն ատւում է
Հայոց լէզուն դատւում է
Հայոց լէզուն մոռացւած
Արմատները չորացւած
Հայոց լէզուն լացում է
Սրտխի ցաւը բացում է
Հայոց լեզուն վտանքում
Արդեն վերջն է իր կյանքում
Հայոց լեզուն խաթարում
Օտարության վթարում
Հայոց լեզուն թափառւած
Մաշւած , հալւած , մոլորւած
Ինքն իրեն շփոտւած
Դեպ օտարներ գլորւած
Հայոց լեզուն սառել է
Իր անցյալը վառել է
Խոսողները անհամբեր
Քչանում են անտարբեր
Աղօթք արեկ իր համար
Քցեկ խունգեր յիշատակ
Մի ժամանակ սաղ եր նա
Այս աշխարհի լոյսի տակ
Հայոց լեզուն մահացաւ
Ողորմեցեկ ու օրհնեկ
Արցունք թափեկ ու լալեկ
Լեզւի մահը փորձարեկ
Լեզու ինինք աննման
Լեզու չկար իր նման
Բայց նա մնած պատմություն
Սա էլ մի դժբախտություն
آوا نویسی انگلیسی
Hayots lezvi taghmunke
Garegin Fataei
Hayots lezun danjvum e
Hayots lezun jnjvum e
Hayots lezun neghvum e
Hayots lezun taghvum e
Hayots lezun halvum e
Hayots lezun talvum e
Hayots lezun mashvum e
Hayots lezun kashvum e
Hayots lezun pkvum e
Hayots lezun tkvum e
Hayots lezun advum e
Hayots lezun datvum e
Hayots lezun moratsvats
Armadnere choratsvats
Hayots lezun latsum e
Srdi tsave batsum e
Hayots lezun vdankum
Arden verchn e ir fyankum
Hayots lezun khatarum
Odarutian vtarum
Hayots lezun taparvats
Mashvats , halvats , molorvats
Ingn iren shpotvats
Deb odarner glorvats
Hayots lezun sarel e
Ir antsiale varel e
Khosoghnere anhamper
Kchanum en andarber
Aghotk arek ir hamar
Ktseg khunger hishatak
Mi djamanak sag her na
Ays ashkharhi luisi dak
Hayots lezun mahatsav
Voghormetsek u orhnek
Artsunk tapek u lalek
Lezvi mahe pordzarek
Lezu unink annman
Lezu chkar ir nman
Bayts na mnats badmutiun
Sa el mi djbakhdutiun
ترجمه به فارسی
مراسم تدفین زبان ارمنی گارگین فتائی
زبان ارمنی رنج می کشد
زبان ارمنی پاک می شود
زبان ارمنی جگرخون می شود
زبان ارمنی دفن می شود
زبان ارمنی حل ( آمیخته ) می شود
زبان ارمنی دور انداخته می شود
زبان ارمنی سائیده می شود
زبان ارمنی در انزوا می رود
زبان ارمنی می پوسد
زبان ارمنی مورد تف و لعن قرار می گیرد
زبان ارمنی مورد نفرت قرار میگیرد
زبان ارمنی داوری می شود
زبان ارمنی فراموش شده است
ریشه هایش خشکیده شده است
زبان ارمنی می گرید
درد دلش را بازگو می کند
زبان ارمنی در خطر است
دیگر به پایان زندگی خود رسیده است
زبان ارمنی در خطر است
در تصادم با دیگران
زبان ارمنی پخش و پلا شده است
سرگردان ، آمیخته شده و سائیده شدهژ
ذست و پای خود را گم کرده است
و به سمت زبانهای دیگر پرت شده است
زبان ارمنی سرد شده است
گذشته خود را سوزانده است
گویش وران آن با شتاب
و بی تفاوت کم می شوند
برایش دعا بخوانید
کندر یادگاری بیاندازید
این زبان زمانی زنده بود
در زیر نور این دنیا
زبان ارمنی درگذشت
او را بیامرزید
برایش اشک بریزید و گریه کنید
مرگ یک زبان را تجربه کنید
زبانی داشتیم بی همتا
که همانندی نداشت
اما به تاریخ پیوست
این هم فلاکتی دیگر