سخنان دو روشن فکر ترک در مورد نسل کشی ارامنه
سرکان انگین نویسنده ترک: از سخنان کذب دولتم در مورد نسل کشی ارمنیان به ستوه آمده ام
سرکان انگین نویسنده معروف ترکیه که یکی از روشنفکران امروز ترکیه به حساب می رود، اخیرا در سایت اینترنتی (Paper Board of Poetry) ترکیه مقاله ای جنجالی تحت عنوان «برای من ترک بودن عذاب آور است» منتشر کرده که بازتاب گسترده ای در محافل سیاسی و خبری ترکیه و ارمنستان داشته است.
سرکان انگین نویسنده معروف ترکیه که یکی از روشنفکران امروز ترکیه به حساب می رود، اخیرا در سایت اینترنتی (Paper Board of Poetry) ترکیه مقاله ای جنجالی تحت عنوان «برای من ترک بودن عذاب آور است» منتشر کرده که بازتاب گسترده ای در محافل سیاسی و خبری ترکیه و ارمنستان داشته است. از اینرو ایساک یونانسیان پژوهشگر مسائل قفقاز و ترکیه در این خصوص مصاحبه ای اینترنتی با وی داشته که مشروح آن به شرح ذیل است.
ایساک یونانسیان: آقای انگین، بسیار خوشحالم که نسل امروز ترکیه مانند شما در بیان حقایق نسل کشی ارمنیان پیش قدم شده است و به بیان حقایق می پردازد از آنجا که شما در ایران و بین ارمنیان شناخته شده نیستید، مایلم ضمن معرفی شما چند سوالی نیز داشته باشم.
سرکان انگین: با کمال میل
ایساک یونانسیان: لطفا خودتان را معرفی کنید، ساکن کجا هستید؟ و مشغول به چه فعالیتی می باشید؟
سرکان انگین: من سرکان انگین هستم، ساکن ترکیه و در شهری کوچک به نام ایزمیت که در حاشیه استانبول واقع می باشد، زندگی می کنم. من مترجم آزاد و همچنین نویسنده و شاعر نیز می باشم.
ایساک یونانسیان: شما چقدر با ایران و ارمنیان ایران آشنایی دارید؟
سرکان انگین: اطلاعات چندانی درباره جامعه ارمنیان ایران ندارم.
ایساک یونانسیان: مدتی قبل شما اظهاراتی در خصوص نسل کشی ارمنیان انجام داده و از ارمنیان عذرخواهی کردید. می خواستم بپرسم انگیزه شما از طرح چنین بیاناتی چه بوده واکنش ها در ترکیه به این اظهارات چه بود؟
سرکان انگین: در خصوص انگیزه باید بگویم در وهله اول ندای وجدان، معتقدم که آگاهی ضمیر و معصومیت بشر منجی جهان خواهد شد، نه پول یا اسلحه و ایدئولوژی رهبران برتر، این ندای وجدان و دین من به بشریت بوده و از طرفی نیز وظیفه اخلاقی من به عنوان یک نویسنده درستکار. من از حرف های کذب و دروغ دولتم در مورد نسل کشی ارمنیان به ستوه آمده ام، همچنین از کشتار آشوری ها، یونانی ها، کلدانی ها و.... به نظر من یک نویسنده امین صدای صداقت است و تلاش من اینست که نویسنده شریف و امین دوران خود باشم.
ایساک یونانسیان: آیا شما با دیگر روشنفکران ترک مانند اورهان پاموک، تانر آکچام، راکیب زاراکوغلو و .... در تماس هستید و آیا انتظار می رود با رویه ای که شما و دیگر روشنفکران ترکیه در خصوص مسئله نسل کشی در پیش گرفته اید، روزی دولت مجبور شود با تاریخ خود روبرو شده و نسل کشی ارمنیان را به رسمیت بشناسد؟
سرکان انگین: هیچ تماس شخصی با آنها ندارم، لیکن پیگیر مقالات آنها درباره نسل کشی ارمنیان هستم بخصوص مقالات و اظهار نظرهای تانر آکچام و راکیب زاراکوغلو را دنبال می کنم. سعی ما می بایست ایجاد و ارتقاء آگاهی در مورد نسل کشی ارمنیان در ترکیه باشد، ولی احتمال اینکه در آینده نزدیک دولت ترکیه صادقانه واقعیات این جنایت هولناک تاریخی را بپذیرد، به نظر نمی رسد.
ایساک یونانسیان: آقای انگین، شب 23 آوریل آقای اردوغان طی جملاتی به بازماندگان نسل كشی ارمنی تسلیت گفت. شما این سخنان را به عنوان یک روشنفکر ترک چگونه ارزیابی می کنید؟
سرکان انگین: به نظر من اظهارات اردوغان صادقانه نبود و صرفا یک حیله بین المللی و نیرنگ سیاسی بود.
ایساک یونانسیان: آقای انگین از اینکه دعوت من را برای این مصاحبه پذیرفتید سپاسگزارم.
سرکان انگین: من هم از شما سپاسگزارم از این که این فرصت را برای من فراهم ساختید و بسیار خوشحالم از اینکه توانستم افکار خود را در مورد نسل کشی ارمنیان ابراز دارم.
تركيه بايد قبر طلعت پاشا، بانی اصلی نسل كشی ارمنيان را كه در استانبول احداث گرديده است، تخريب و به جای آن موزه نسل كشی ارمنيان را بر پا سازد
آقای چنگیز در مقاله خود اظهار امیدواری کرده است که روزی کودکان استانبول نیز بر روی آجرهای دیوار مدرسه، اسامی آن دسته از روشنفکران ارمنی را بنویسند که در نسل کشی ارمنيان کشته شدند. به نظر وی، کشور آلمان سیاست مشخصی در مورد برخورد با وقایع گذشته داشته و حتی موزه ها، نمایشگاه ها و مدارس نیز برنامه مدونی برای بازنگری تاریخ گذشته خود دارند.
اورهان کمال چنگیز روشنفکر و مفسر مطبوعاتی اهل ترکیه اخیرأ با درج دو مقاله در روزنامه «تودیز زمان» چاپ ترکیه خواهان شناسایی رسمی نسل کشی ارمنيان از سوی حکومت ترکیه و استفاده از تجربیات آلمان در مورد قبول اشتباهات اسلاف خود گشته است. آقای چنگیز اخیراً به اتفاق گروهی از روزنامه نگاران ترکیه و با دعوت آکادمی اروپایی برلن و وزارت امور خارجه آن کشور به آلمان سفر کرده اند. مهمانان در کنفرانس «میراث سنگین گذشتگان» شرکت کرده و با تجربیات آلمانی ها در زمینه برخورد با جنایات علیه یهودیان شرکت کرده اند.
آقای چنگیز در بازگشت از آلمان دو مقاله تحت عنوان های «آیا آلمان می تواند الگوی مناسبی برای رویارویی با جنایات انجام گرفته در گذشته باشد» و «وحشی گری های گذشتگان ترکیه و آلمان» به چاپ رسانده است. این مفسر ترک اعلام داشته است که تا قبل از سفر به آلمان و آشنایی با واقعیات، عقیده داشت که آلمان تحت فشار دول خارجی و به عنوان کشور مغلوب در جنگ جهانی دوم به جبران اشتباهات اسلاف خود پرداخته است. وی در آلمان درک کرده است که ملت آن کشور داوطلبانه و نه با فشار خارجیان به ارزیابی فعالیت گذشتگان خود پرداخته است. آلمانی ها با وجود شکست سخت در جنگ جهانی، روند برخورد منطقی و همراه با تحلیل از وقایع گذشته را آغاز کرده اند. روشنفکر ترک اعلام داشته است که آلمانی ها حتی در کودکستان های خود از ملل تحت ستم اسلاف خود یاد کرده و نام همسایگان سابق یهودی خود را بر روی دیوارها می نویسند. به نظر اورهان کمال چنگیز یادآوری گذشته بخش تفکیک ناپذیر زندگی روزمره در آلمان می باشد.
آقای چنگیز در مقاله خود اظهار امیدواری کرده است که روزی کودکان استانبول نیز بر روی آجرهای دیوار مدرسه، اسامی آن دسته از روشنفکران ارمنی را بنویسند که در نسل کشی ارمنيان کشته شدند. به نظر وی، کشور آلمان سیاست مشخصی در مورد برخورد با وقایع گذشته داشته و حتی موزه ها، نمایشگاه ها و مدارس نیز برنامه مدونی برای بازنگری تاریخ گذشته خود دارند. این مقاله تأکید دارد که ترکیه درس های زیادی می تواند از تجربیات آلمان کسب کرده و با تاریخ پر فراز و نشیب خود برخورد منطقی کند. روشنفکر ترک با اشاره به نسل کشی های قرون نوزدهم و بیستم وجه مشترکی بین جنایات آلمانی ها و ترک ها دیده است و آن کشتار همسایگان می باشد. کشتاری که لکه سیاهی بر هویت ملی شخص باقی می گذارد.
چنگیز امیدوار است که روزی خود نیز شاهد احداث بناهای یادبود نسل کشی ارمنيان، یونانیان، یهودیان، علویان و غیره در ترکیه گشته و میهنش از وحشیگری های دوران گذشته یاد کند. آلمانی ها ساختمان ستاد مشترک نازی ها را به موزه مبارزه علیه تروریسم تبدیل کرده و مراکز مختلفی را به تشریح جنایات نازی ها تأسیس کرده اند. به نظر وی، لازم است که ترکیه نیز به بازخوانی تاریخ خود پرداخته و نام جنایتکاران و بانیان نسل كشی ارمنيان را از روی مدارس، خیابان ها و میدان های کشور پایین آورد. ترکیه باید قبر طلعت پاشا، بانی اصلی نسل کشی ارمنیان را که در استانبول احداث گردیده است، تخریب و بجای آن موزه نسل کشی ارمنيان را بر پا سازد. ترکیه باید همانند آلمان، به بازماندگان نسل کشی ارمنيان غرامت پرداخته و سرزمین های ارمنستان غربی را به صاحبان اصلی آن باز پس دهد.
لازم به یاد آوری است که آلمان به عنوان همدست ترکیه در جنگ جهانی اول، با سکوت و همکاری در قبال نسل کشی ارمنيان در سال 1915 میلادی، خود وظیفه عذرخواهی در قبال ارمنيان داشته و تنها در این صورت می تواند تحسین آقای چنگیز از سیاست کشور آلمان تمام و کمال باشد. سیاست نسل کشی دولتمردان ترکیه در قرن بیستم الگویی برای آلمان برای تکرار چنین قتل عامی گشت و اکنون نوبت آلمان می باشد که با عذر خواهی از ارمنيان، الگوی مثبتی برای ترکیه گردد تا این کشور نیز جنایات اسلاف خود را محکوم سازد.
کثرت افراد با وجدان و عادلی همانند اورهان کمال چنگیز در جامعه ترکیه می تواند راه را برای تغییر سیاست انکار رهبری آن کشور هموار سازد.