یک مشروطه خواه قهرمان که مدتی است در موردش بد قضاوت شده است

یک مشروطه خواه قهرمان که مدتی است در موردش بد قضاوت شده است

گارگین فتائی

انقلاب مشروطیت که منجربه تشکیل مجلس و عدلیه یا دادگستری و تدوین قوانین مختلف گشت از بخشهای پرافتخار میهنمان به شمار می رود که همه اقوام ساکن در ایران اعم  از فارس و اذری و ارمنی و کرد و لر و غیره در آن نقش ایفا کرده اند و هر کدام به نوبه خود سهمی در ایجاد و به ثمر رسیدن انقلاب مشروطیت در ایران داشتند.

از بزرگ ترین عاملین مشروطیت می توان به ستارخان یا سردار ملی و باقرخان یا سالار ملی نام برد که هر دو از خطه اذربایجان بوده اند.

از میان ارامنه هم یک انقلابی به نام یپرم داویدیان که بعداً معروف به یپرم خان ارمنی شد از عاملان اصلی انقلاب مشروطیت بوده است.

وی اقدامات گوناگونی در جهت پیروزی و تقویت مشروطه انجام داد از جمله اصلاح   نظام امنیت شهری و ایجاد رئیس پلیس تهران.

یپرم خان هم که مدتها در تبریز می زیسته همگام و هم آهنگ با ستارخان عمل می کرده است.

نقش یپرم خان همواره در انقلاب مشروطه ستوده شده است تا اینکه متاسفانه در دو دهه اخیر از سوی برخی از محافل مدام از وی بدگویی شده و سعی هر چه تمام تر می گردد که این فرد یک فرد با عملکرد منفی در انقلاب مشروطیت معرفی شود.

این بدگویئها و  منفی نگریها عمدتا از سوی این محافل بوده است

1: نظام آموزشی

در کتاب های تاریخ مدارس و بخصوص در بخش تاریخ معاصر ایران عمدتاً از این شخصیت موثر در انقلاب مشروطه به بدی یاد می شود.

این نشان می دهد که در این کتابهای درسی به اندازه کافی کارشناسی صورت نمی گیرد زیرا تنها عیب این کتابها این نیست و دارای معایب زیاد دیگری نیز هستند.

2: تولیزیون

متاسفانه تلویزیون همواره در خصوص  بد جلوه دادن شخصیتهای مثبت و هم چنین منفی نشان دادن قومیت ها و  و پیروان ادیان و مذاهب در امور مختلف در ایران نقش داشته و هممواره سعی کرده است برخی اقوام و یا پیروان برخی ادیان را از طریق بزرگ نمائیهای مختلف بانی تعدادی از امور منفی جلوه دهد و البته بارها از سوی نمایندگان مجلس در این خصوص مورد تذکر واقع شده است.

این امر از طریق ساختن سریال های مختلف و در لا به لای این سریالها رخ داده است.

3: سایت ها و وبلاگهای تندرو

وجود برخی سایت ها و وبلاگها که دارای خط مشی افراطی و تندرو هستند و حتی نمی خواهند کوچک ترین جنبه مثبتی از پیروان سایر ادیان و یا اقوامی که آنها خود را مخالفشان معرفی می کنند نشان دهند.

مساله در اینجاست که یپرم خان به عنوان یک ایرانی و نه پیرو مذهبی خاص در این انقلاب مشارکت نمود و در این راه جان خود را از دست داد.

اما دو منبع مثبت در مورد یپرم خان و نقش وی در انقلاب مشروطیت وجود دارد

1: فصلنامه فرهنگی پیمان

این فصل نامه  که حدود دو دهه است به معرفی فرهنگ و چهره های ارمنی به زبان فارسی می پردازد یک فصلنامه معتبر در حد تحقیقات دانشگاهی  است و از آنجایی که مقالات آن توسط افراد با تحصیلات عالی و با ذکر دقیق منبع  نگاشته می شود می تواند به عنوان یک کتاب مرجع باشد علاوه بر اینکه غیر از محققین ارمنی در این فصلنامه محققان غیر ارمنی هم مقالات مختلفی می نویسند.

در این فصل نامه مطالب مفید و زیادی در مورد ارامنه و نقش انها در انقلاب مشروطیت و همچنین یپرم خان آمده است.

2: رادیو نمایش

شبکه رادیوی نمایش در یک اقدام مثبت و مفید اقدام به گذاشتن لینکهای دانلود داستانهای قصه شب در سایت خود نموده که این امر البته خاطره داستانهای قصه شب رادیو را برای خیلیها بیدار می سازد .برای کسانی که در دورانی زندگی کردند که هنوز نه ماهواره بود و نه اینترنت و گوشی موبایل و تلویزیون هم تنها دو شبکه بیشتر نداشت که آنها هم به طور تمام وقت برنامه اجرا نمی کردند.

یکی از داستانهای های این سایت که مربوط به قصه شب است داستانی است به نام یپرم که در مورد یپرم خان ارمنی است و بسیار زیبا نقش قهرمامانه این مبارز انقلابی را بیان کرده و نشان دهنده نگرش مثبت صدا و سیما به یپرم خان در آن زمانها بوده است.

در این داستان مبارزاات یپرم و همراهی دوست ارمنیش یعنی هوانس و تبعید هر دو به سیبری و فرار از آنجا و کمکهای اساسی یک ازبک به انها به نام یبقو و سپس کمک یک ارمنی به نام هایک در بازگشت به ایران و ازدواجش با آناهید و ادامه مبارزات با محمد علی شاه و همراهی وی با ستارخان و تعاملاتش با سردار سپه به شکل زیبایی بیان شده است.

این هم مشخصات و لینک دانلود این داستان از رادیو نمایش

نویسنده: سبکتکین سالور

هنرمندان: خسرو فرخزادی، اکبر مشکین، فریدون اسماعیلی، مینا جعفرزاده، فراز، حمید منوچهری، توران مهرزاد، کیومرث مبشری، مسعود تاجبخش، قاسم گلی، رامین فرزاد

کارگردان: صادق بهرامی

گوینده: مظفر مقدم

تهیه کننده: مهدی شرفی

سرگذشت یکی از نامداران، برجستگان انقلاب مشروطیت مردی به نام یپرم، مردی که با تمام مشکلات و سختی ها جنگید و سپاه آزادمردان را رهبری کرد و در همین شهر یعنی تهران غول استبداد را به زانو در آورد.

http://www.radionamayesh.ir/shownamayesh.php?Id=111

هم اکنون مزار وی در صحن کلیسای مریم مقدس در خیابان میرزا کوچک خان مدفون است