سمفونی فانتاستیک ، یک سمفونی واقعاً عجیب

سمفونی فانتاستیک ، یک سمفونی واقعاً عجیب

گارگین فتائی

سمفونی فانتاستیک یا خیالی ، مهمترین و معروف ترین اثر هکتور برلیوز ، آهنگساز فرانسوی دوران رمانتییسیم موسیقی در اروپای قرن نوزدهم است .

این سمفونی در واقع اولین سمفونی است که برای توصیف داستان به موسیقی در آمده است و چون داستان آن یک داستان خیالی است لذا نام آن را فانتاستیک گذاشته اند .

برلیوز در خلق این اثر معروف و بزرگ از عشق زنی به نام هاریت سمیتسون که در نمایشنامهء هاملت در پاریس در سال 1327 نقش افلیا را بازی می کرد الهام گرفته است و این عشق ، شور و حرارت این سمفونی را دوچندان کرده است .

داستان سمفونی فانتاستیک به اجمال از این قرار است

جوانی شیفتهء زنی می شود . زن به او روی خوش نشان نمی دهد پس آن جوان به قصد خودکشی ، خود را مسموم می کند اما به اغما می افتد و دچار کابوس هولناک می شود و در این کابوس می بیند که زن را کشته است و خودش را هم دارند  اعدام می کنند اما پس از مرگ هم ارواح خبیث ، دست از وجدان ناآرام او برنمی دارند .

این سمفونی ، دارای پنج موومان است

موومان اول تخیلات و احساسات جوان را نشان می دهد و فرم آن لارگو آلگرو آجیتاتو است .

موومان دوم شب نشینی جوان هنرمند و به فرم والس و آلگرو نون تروپو است .

موومان سوم خیال جوان عاشق را به طبیعت زیبا سوق می دهد ولی جوان با وجود طبیعت زیبا از فکر محبوبهء خود خارج نمی شود و فرم آن آداجیو( یک فرم آهسته و محزون) است .

موومان چهارم جوان را نشان می دهد که به تصور اینکه محبوب بی وفای خود را کشته است و محکوم به اعدام شده است همراه تشییح کنندگان جنازه به راه می افتد و جوان از این جنایت خود دچار عذاب روحی می شود . فرم این قسمت مارش عزایی به سبک آلگرتو نون تروپو است .

موومان پنجم رویای یک شب مخوف در میان اشباح مردگان است فرم موسیقی در این قسمت لارگتو آلگرو است

از داستان این سمفونی میتوان در موضوعات و فیلمهای ترسناک نیز استفاده کرد ولی به جرات می توان گفت که موضوع هیچ سمفونی در دنیا به عجیبی و در عین حال جالبی سمفونی فانتاستیک نبوده است .

منابع

1: تفسیر موسقیق – نوشته سعدی حسنی – انتشارات صفیعلیشاه – تهران چاپ دوم 1368

2: بروشور کاست سمفونی فانتاستیک  - متعلق به شرکت موسیقی بانگ