نگاه گروه بین الملل خبرگزاری خانه ملت به درگیری های آغاز شده قراباغ: نمک خاورمیانه روی زخم کهنه قراب

نگاه گروه بین الملل خبرگزاری خانه ملت به درگیری های آغاز شده قراباغ: نمک خاورمیانه روی زخم کهنه قراباغ

.

http://alikonline.ir/fa/fa/news/political/item/1678-

نگاه-گروه-بین-الملل-خبرگزاری-خانه-ملت-به-درگیری-

های-آغاز-شده-قراباغ-نمک-خاورمیانه-روی-زخم-کهنه-قراباغ

.

زخم کهنه قراباغ در میان منازعات مرگبار خاورمیانه و تهدیدات کشنده تروریسم سرباز کرده است. براساس گزارش های منتشر شده، جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان به صورت غیررسمی وارد جنگ تن به تن شده اند. در جریان تبادل آتش دوطرف از تسلیحات سنگین نظامی استفاده کرده اند و گزارش هایی از اعزام یگان های زرهی به مرزهای دو کشور مخابره شده است.

تلویزیون محلی قراباغ از مردم این منطقه خواست هر کس توانایی در دست گرفتن سلاح را دارد به میادین جنگ برود و گفته می شود که صدها نفر از نیروهای دو طرف کشته و زخمی شده اند. منطقه قراباغ که در مرز آذربایجان و ارمنستان واقع شده، اکثریتی ارمنی دارد اما از زمان شوروی سابق تحت کنترل آذربایجان بوده است. منطقه قراباغ در سال 1991 اعلام استقلال کرد، اما این اقدام به شکل‌ گیری جنگی سه ساله منجر شد. هرچند با مداخله روسیه این جنگ به یک آتش‌بس منتهی شد، اما درگیری هرگز به معنای واقعی متوقف نشده و طرفین هر از چند گاهی وارد درگیری‌های مقطعی نظامی می‌ شوند.

جمهوری آذربایجان و ارمنستان تا کنون بارها طرفین را به نقض آتش بس منعقد شده در سال 1994 متهم کرده اند. جمهوری ارمنستان همچنین می گوید که حکومت باکو به خاک این کشور در حین درگیری در قراباغ کوهستانی تجاوز کرده است.

اگر چه شایعات از تلفات سنگین طرفین خبرداده اند اما باکو و ایروان این موضوع را کتمان می کنند. سخنگوی وزارت دفاع جمهوری آذربایجان در گفت‌ و گو با خبرگزاری نووستی اعلام کرد که 12 سرباز کشورش در جریان درگیری‌ های اخیر جان خود را از دست دادند. پیش از این الهام علی‌ اف، رییس‌ جمهوری آذربایجان نیز این آمار را تایید کرده بود.

رییس‌ جمهوری ارمنستان اعلام کرد، 18 سرباز این کشور در جریان درگیری‌ها در منطقه ناگورنو- قراباغ کشته شده و 35 تن دیگر زخمی شدند. سرژ سارکیسیان گفت با عملکرد به موقع نیروهای ارتش توانستیم نه تنها اوضاع را تحت کنترل درآوریم بلکه آسیب قابل توجهی به دشمن وارد سازیم.

نگرانی از جنگ جدید قراباغ

درگیری های جمهوری آذربایجان با جمهوری ارمنستان موجب بروز نگرانی هایی در میان مقامات کشورهای مختلف شده است. منصور حقیقت پور ، نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی به خبرگزاری خانه ملت گفت: منازعه میان آذربایجان و ارمنستان مسئله ای است که منجر به اتلاف سرمایه و تلفات انسانی دو طرف می شود که باید هرچه سریع تر از گسترش آن جلوگیری شود.

وی در ادامه افزود: درگیری باکو و ایروان تنها به نفع کارخانجات اسلحه سازی و زمینه سازی برای مداخله خارجی در منطقه است که به نفع هیچ کس نیست. تهران به شدت نگران از سرگیری جنگ قراباغ در اوضاع نابسامان خاورمیانه است.

در همین حال، حسین جابری انصاری، سخنگوی وزارت امور خارجه گفته است : درحالی که منطقه شاهد اقدامات ویرانگر گروه‌های افراطی بوده و نیازمند آرامش و استقرار است، دریافت اخبار نگران‌کننده از تشدید درگیری‌ها در منطقه قره‌باغ میان آذربایجان و ارمنستان موجب نگرانی شدید جمهوری اسلامی ایران است.

اتحادیه اروپایی رسما نسبت به درگیری‌های اخیر میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان در منطقه ناگورنو- قراباغ ابراز نگرانی کرد.

در میان نگرانی ها از گسترش جنگ قراباغ، عصمت یلماز، وزیر دفاع ترکیه نیز گفته که کشورش در جریان درگیری‌ هایی که میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان در منطقه مورد مناقشه ناگورنو- قراباغ رخ داده، از باکو حمایت می‌ کند.

به موازات موضع گیری ارتش ترکیه، رجب طیب اردوغان نیز در تماسی تلفنی با الهام‌ علی‌ اف، در خصوص کشته شدن سربازان جمهوری آذربایجان در درگیری‌ های اخیر، با رییس‌ جمهوری این کشور ابراز همدردی کرد. رییس‌ جمهوری ترکیه گفت که ملت این کشور همواره از ملت آذربایجان حمایت کرده‌ اند.

در میان موضع گیری های اتخاذ شده، کرملین بیش از همه ابراز نگرانی کرده و خواهان برقراری آتش بس شده است. ولادیمیر پوتین، رییس جمهوری روسیه مراتب نگرانی خود را بابت گزارش‌ های اخیر درباره درگیری‌ ها در این منطقه مورد مناقشه ابراز کرده و خواستار پایان یافتن درگیر ها در این منطقه شده است.

دیمیری پسکوف، سخنگوی کرملین گفت: پوتین به طرف‌ های درگیر تاکید کرده تا آتش بس را رعایت کرده و از خود خویشتنداری نشان دهند. سرگئی شویگو وزیر دفاع روسیه نیز در تماس تلفنی فوری با وزرای دفاع ارمنستان و جمهوری آذربایجان به این درگیری ها اشاره کرده و خواستار توقف آن شد.

زخم کهنه

در مورد تحولات میدانی خبرهای متناقضی منتشر شده است. ایروان در موضع گیری های خود اعلام کرده است که ارتش آذربایجان جمعه شب با تانک، بالگرد و توپخانه حمله وسیعی را در منطقه قراباغ آغاز کرده است. در این میان، دولت آذربایجان با رد این ادعا اعلام کرد که نیروهای این کشور تنها به حملات توپخانه‌ ای و راکتی ارمنستان پاسخ داده اند. گویا یک چرخ بال آذربایجان نیز با آتشبار ارمنستان ساقط شده است.

باکو رسما اعلام کرده است که نیروهای جمهوری آذربایجان کنترل بلندی های راهبردی لاله تپه را به دست گرفتند. به گفته باکو بلندی های نزدیک دو روستای تالش و سیسولان (در قراباغ) نیز به تصرف نیروهای آذری درآمده است.

آذربایجان و ارمنستان به عنوان اقمار اتحادیه جماهیر شوروی همواره درمورد منطقه قراباغ بایکدیگر منازعه داشته اند. در مورد این منطقه باید گفت که اگر چه از نگاه تئوری در خاک آذربایجان واقع شده است اما مسئله اساسی اینجاست که اکثریت مردم قراباغ را ارمنی ها تشکیل می دهند.

درگیری های قراباغ از سال 1988 آغاز شد تا آن که قراباغ در سال ١٩٩١ اعلام استقلال کرد که همین موضوع به ناگاه تبدیل به یک جنگ 3 ساله خونین میان آذربایجان و ارمنستان شد. درگیری ها در سال1992 تبدیل به یک جنگ خانمان سوز شد. جنگ آذربایجان و ارمنستان حدود ٣٥ هزار کشته برجای گذاشت و صدها هزار نفر را نیز آواره کرد.

پس از چانه زنی های بسیار در مارس1994 با مداخله مستقیم روسیه وضعیت نه جنگ و نه صلح در قراباغ شکل گرفت.اداره امور قراباغ و امنیت این منطقه به دولت محلی آن سپرده شد اما باکو نیروهای قراباغ را ارتش ارمنستان قلمداد می کند. ظرف سالیان گذشته تبادل آتش گاه و بی گاه میان دو کشور در منطقه صورت گرفته است اما هرگز در این سطح باکو با ایروان وارد جنگ تن به تن نشده بود.

سایه جنگ قدرت بر قراباغ

گفته می شود که جمهوری آذربایجان با نقض آتش بس و حملات گاه و بی گاه به دنبال آن است که به طرف ارمنی اعلام نماید که قائل به خط آتش بس نیست و باکو قراباغ را قسمتی از خاک خود می داند. در مقابل ارمنستان نیز عزم جدی دارد که به شکلی علنی قدرت نمایی کند.

مساله اساسی در پشت درگیری های رخ داده اینجاست که تنش میان آذربایجان و ارمنستان تنها تحت تاثیر عوامل داخلی میان آنها نیست. موضع گیری های برخی کشورها نشان می دهد آنها نیم نگاهی به تنش زایی در عمق استراتژیک رقیب در جهت اعمال فشار دارند.

ارمنستان به عنوان متحد استراتژیک روسیه در قلب آذربایجان به شمار می آید و با حمایت روسیه، ارمنستان تاکنون توانسته در برابر آذربایجان ایستادگی کند و قراباغ را به نفع خود حفظ کند. در طرف مقابل نیز آذربایجان از روابط بسیار خوبی با ترکیه برخوردار است که همواره دولت این کشور از جمهوری آذربایجان حمایت کرده و حتی بحران قراباغ موجب شد تا ترکیه روابط خود با ارمنستان را نیز قطع کند.

در مارس 1994 و زمان انعقاد وضعیت نه جنگ و نه صلح میان آذربایجان و ارمنستان روابط صمیمی ترکیه با روسیه دو طرفین درگیر را پای میز مذاکره نشاند. حال ، تنش هایی که بین مسکو و آنکارا در مورد سرنوشت دمشق بروز کرده منجر به تشدید فضای رقابتی شده است.

کرملین در موضع گیری های خود گفته است که با کاخ سفید در مورد آتش بس میان آذربایجان و ارمنستان در مورد منطقه قراباغ به تفاهم رسیده است اما مساله اساسی اینجاست که باکو بیش از همه حرف آنکارا را قبول می کند. تیرگی روابط روسیه و ترکیه موجب می شود که برقراری دوباره آتش بس به آسانی صورت نپذیرد.

نمک جنگ خاورمیانه روی زخم کهنه قراباغ موجب شکل گیری فضای سیاسی ناخوشایندی شده است که با توجه به تحولات میدانی یک جنگ خانمان سوز دیگر را تصویر می کند. اهمال کاری در مورد جلوگیری از ادامه جنگ تن به تن میان آذربایجان و ارمنستان با توجه به صف نیروهایی که در حال حرکت به سمت مرز قراباغ است می تواند تبعات ناگواری را برای آسیای میانه و حتی تشدید منازعات ترکیه با روسیه داشته باشد.