گر خواهی نشوی رسوا همرنگ جماعت شو !
گارگین فتائی
ضرب المثل ها حاصل تجارب طولانی ملت ها هستند و بسیاری از آنها هم در واقع مصرع یا بیتی از شعری معروف بوده که شاعری معروف آن را سرائیده است .
اما به هر حال هیچ چیزی در دنیا مطلق نیست و ضرب المثل ها هم از این قاعده مستثنی نیستند .
بدین معنا که این ضرب المثل ها مربوط به حالت و زمان و شرائطی خاص هستند و نمی توان به طور مطلق آنها را به کار بست .
چند نمونه را می آورم
دندانی که درد می کند باید کشید انداخت دور
این ضرب المثلی است که در گذشته مصطلح بوده و علت آن این بوده که هنوز دندان پزشکی تا حدی پیشرفته نبوده که اگر دندانی درد می کرد آن را عصب کشی کنند و در نهایت آن را می کشیدند.
تناقض در ضرب المثل ها
ضرب المثلی هست که می گوید
آب که از سر گذشت چه بیک وجب چه صد وجب
این ضرب المثل درست نقطه مقابل این ضرب المثل است
جلوی ضرر را هر کجا بگیری منفعت است
چه خواجه علی چه علی خواجه
اگر کسی که این ضرب المثل را گفته الان زنده بود و به اداره ثبت احوال و سایر ادارات می رفت از گفتن این ضرب المثل پشیمان میشد زیرا حتی یک جا به جایی کوچک در اسم یا فامیل باعث می شود که برای اثبات هویت واقعی شخص ، این شخص ناگزیر به دوندگی های زیاد و گرفتن نامه از جاهای مختلف شود .
گر خواهی نشوی رسوا همرنگ جماعت شو
من همیشه نسبت به این ضرب المثل حساسیت داشته ام
1: همیشه افرادی بوده اند که از زمان خود جلوتر می اندیشیده اند و اینها عمدتاً دانشمندان و افراد سرشناس و بزرگ بوده اند که چون هم رنگ جماعت نبوده اند توانسته اند چنین تفکراتی داشته باشند .
2: تعدادی از تفکرات مردم در زمان خودش اشتباه بوده و به همین خاطر پیامبران و افراد سرشناس در برابر آنها ایستاده و مقابله کرده اند
اگر این ضرب المثل کاملاًٌ اجرا میشد پس زملنی که جامعه بت می پرستید همه باید هم رنگ آن می شدند و کسی به مقابله با آن بر نمی خواست .
3: جامعه همیشه می خواهد بر فرد حکومت کند همیشه دلش می خواهد آن طوری که می خواهد فرد لباس بپوشد ، رفتار کند ، آن کاری که خودش می گوید فرد انجام دهد و آن گونه که خودش دستور می دهد فرد زندگی کند . در واقع می خواهد اراده را از فرد بگیرد .
4: کسانی که کاملاً هم رنگ جماعت هستند فاقد اراده هستند چون نیازی به تفکر و اندیشیدن در مورد اینکه چگونه باید زندگی کنند ندارند و آنچه که جامعه برایشان تعیین کرده به همان عمل می کنند بدون اینکه بیاندیشند این کار یا روش درست است یا خیر .
5: افرادی هم هستند که وضعیت جسمی یا روحی آنها طوری است که اگر هم بخواهند نمی توانند هم رنگ جماعت شوند به عنوان نمونه دچار یک عارضه جسمی هستند و همیشه مورد تمسخر و استهزای جامعه قرار می گیرند چه همرنگ آن شوند چه نشوند .
5: همیشه افرادی هستند که هر کاری می کنند که جامعه آنها را بپذیرد اما متاسفانه جامعه با نفرت به آنها نگریسته و دید مثبتی نسبت به آنها ندارد و اصطلاحاً وقتی جامعه با کسی چپ بیافتد دیگر واویلاست هیچ کاری نمی شود کرد .
هم رنگ جامعه شدن نتیجه اش این است که ما هیچ تفکر جدیدی از خودمان نداشته باشیم و نسل اندرنسل همانی باشیم که بوده ایم .