باریگندان و برغندان Baregentan
اضافات از گارگین فتائی
.
نام جشنی است که به ارمنیբարէկենդանبه معنی زندگانی نیکو، سرور و شادمانی و فراوانی نعمت است. این جشن از جشن‌های پیش از مسیحیت ارمنستان است، و همزمان با جشن ناواسارد برگزار می‌شد و بازیهای نقابدار و انواع پهلوانیها و زور آزماییها در روستاهای ارمنی با آئین ویژه انجام می شد . در جشن باریگندان عامهٔ مردم شرکت می‌کردند. بعد از مسیحیت ، کلیسا این جشن را تائید نمود و زمان برگزاری آن یک روز پیش از روزهء یزرگ یا روزه چهل روزه است که امسال روزه بزرگ از روز دوشنبه مورخ بیست و هفتم فوریه آغاز می شود بنابراین روز قبل از آن یعنی یک شنبه بیست و ششم فوریه بارگندان یا برغندان است . در این روز روحانیان کلیسای ارمنی، بدون توجه به مقام و درجهٔ یکدیگر، آزادانه به گفت‌وگو می‌پرداختند و عقاید و اعمال بزرگان و رهبران خود را مورد انتقادهای شدید قرار می‌دادند. روحانیان لباس‌ها، کلاه‌ها، و چوب‌دستی‌هایی از کاغذ می‌ساختند و با گفتن عبارت انتقادی طنزآمیز سبب خنده و شادمانی مردم می‌شدند.
از ویژهگی‌های باریگندان برقراری مساوات کامل میان طبقات مردم بود. در آن روزگار همگان آزادی کامل داشتند و اجازه داشتند بی‌پروا، از اعمال بزرگان و توانگران انتقاد کنند.
ارمنیان اکنون نیز در روز پیش از آغاز ایام روزهٔ بزرگ، جشن باریگندان را برگزار می‌کنند. کسانی که قصددارند روزه بگیرند در این شب سفرهٔ شام را رنگین‌تر و مفصل‌تر از شب‌های دیگر می‌گسترند و با اقوام و خویشان به جشن و سرور می‌پردازند.
این جشن با جشن برغندان پارسی مشابه و مشترک است و جشن برغندان هم ریشه در آئینهای کهن ایران زمین دارد .
در این روز کودکان ارمنی نقاب بر چهره به همراه طبل و برخی ادوات موسیقی به منازل ارامنه رفته و به خواندن آواز و نواختن آهنگ می پردازند و این مراسم به نوعی تداعی کتتدهء آداب باستانی این جشن است و خانواده های ارمنی نیز مبلغی پول به عنوان عیدی به آنها می دهند .
این مراسم تا حدی شبیه مراسم حاجی فیروز نیز هست .
.
منابع
1:مانوکیان، آرداک. اعیاد کلیسای ارمنی. ترجمه هرایر خالاتیان، خلیفه‌گری تهران، ۱۳۶۰، چاپ دوم ص۵۰
2:آداب و رسوم مشترک ارمنیان و ایرانیان: جشن برغندان و باریگِندان، هویس، [از طریق:] انسان‌شناسی و فرهنگ، شنبه، ۲۲آبان ۱۳۸۹
3: تاریخ کلیسای ارمنی – ادیک باغداساریان – ناشر مولف – چاپ نخست 1380
4: ویکیپدیای فارسی
