ظاهر و شخصت : تئوری تیپ بدنی و خلق و خوی شلدون
ترجمه گارگین فتائی
.
در دهه 1940 ویلیام شلدون William Sheldon (1898-1977که یک روان شناس آمریکایی بود یک تئوری ارائه داد که بر اساس آن تیپ های بدنی خاص با مشخصه های شخصیتی خاص مشترکند. برای مطالعه بدن انسان دکتر شلدون چهار هزار عکس از مردان کالج را از جلو ، عقب و پهلو بررسی کرد . با بررسی دقیق این عکسها او تعیین کرد که سه مولفه اساسی از شکل فیزیکی وجود دارد . وقتی این سه مولفه با هم به صورت ترکیبات مختلف در هم می آمیزند نتیجه آن مجموعه ای از هفت تیپ بدنی است .
شلدون بر روی روشی برای اندازه گیری این سه مولفه از شکل فیزیکی کار کرده و آنها را به صورت عددی بیان کرد نتیجتاً هر بدن انسانی می توانست بر حسب این اعداد توصیف شود و هنگام طبقه بندی یک تیپ بدنی شخصی ، دو مشاهده گر مستقل می توانستند به نتایج بسیار مشابهی برسند . شلدون این سه مولفه اساسی را اندومورفی endomorphy مزومورفی mesomorphyو اکتومورفی ectomorphyنامید . او یک نمودار مثلثی کشید که منتهی الیه های تفاوت تیپهای بدنی را مطرح می کرد .
اندومورفی Endomorphyبر شکم و سیستم هاضمه متمرکز است مزومورفی بر ماهیچه ها وسیستم گردش خون تمرکز دارد و اکتوموذرفی Ectomorphy بر مغز و سیستم عصبی مرتبط است .
هر شخصی همه این سه موئلفه ها را در ترکیب فیزیکی خود دارد ولیکن همان طور که ما دارای سیستم گوارشی ، گردش خون و عصبی هستیم آیا هیچ کس اندومورفیک بدون هیچ درجه ای از مزورمورفیک و اکتومورفیک نیست؟ شلدون دریافت که در کل شخصی با ماهیجه های بزرگ با کسی که ماهیچه های نازکی داشت و همچنین شخصی که پهن و گرد بود کاملاً مشترک بودند . شلدون مقیاسی برای ارزیابی اینکه وسعت این موئلفه ها در اشخاص چه میزان است بوجود آورد که از یک تا هفت ردیف داشت . شماره یک ، نشانه ء حد اقل درجه و شماره هفت، نشانه ء حد اکثر بود .
طبقه بندی تیپ های بدنی هدف نهایی شلدون. نبود او می خواست این سوال قدیمی را که آیا تیپ بدنی ما به رفتارمان مرتبط است را حل کند به کوتاه سخن او می خواست ارتباط بین جسم و بدن با خلق و خو را کشف کند .
شلدون از خلق و خو برای مراجعه به شخصیت و ساختار احساسی - طرز خوردن وخوابیدن افراد ، خنده و گریه و صحبت کردن و قدم زدن استفاده کرد . سیستم شلدون برای تعیین مولفه های اساسی رفتار بسیار شبیه به موردی بود که برای تعیین تیپ های بدنی مورد استفاده قرار می گرفت . او مصاحبه های عمیقی از چند صد نفر برای یافتن ویژگیهایی که بتواند در توصیف مولفه های اساسی رفتار استفاده کند به عمل آورد .او سه مولفه را یافته و مشابه همتایان فیزیکشان آنها را ادوتونیا endotonia مزوتونیا mesotonia و اکتوتونیا ectotonia نامید .
ادوتونیا به نظر می آید در شیفتگی به راحتی ، آسایش ، غذا و مردم باشد . مزوتونیا با جسارت و شیفتگی به عمل مرتبط است و اکتوتونیا هم بر حریم شخصی ، خویشتن داری و توسعه عالی از خودآگاهی تمرکز دارد .
همانند خصوصیات فیزیکی ، شلدون برای این خصوصیات شخصیتی نیز روش درجه بندی عددی خلق نمود سیستم او مبتنی بر فهرستی از شصت شخصیت بود . این منتهی الیه ها می تواند بر روی نمودار مثلثی هم طرح شود . 7-1-1 شخصی بی نهایت اندوتونیک 1-7-1 شخصی بی نهایت مزوتونیک و 1-1-7 شخصی بی نهایت اکتوتونیک است.
چنانکه اصطلاح شناسی وی بر آن دلالت دارد، شلدون بین تیپ بدنی اکتومورفیک و خلق و خوی اکتومورفیک ، بین تیپ بدنی مزومورفیک و خلق و خوی مزومورفیک و بین تیپ بدنی اندومورفیک و شخصیت اندومورفیک یک همخوانی و مطابقت قوی یافت . اما چنانچه تیپ بدنی شخصی همه این موئلفه ها را داشته باشد بنابراین یک خلق و خوی شخصی نیز ارائه می دهد .
body types
تیپ بدنی
Temperament
خلق و خو
