پطروس ملیک آندریاسیان

پطروس ملیک آندریاسیان

 پطروس خان ملیک آندریاسیان (ارمنی: Պետրոս խան Մելիք Անդրեասյան; انگلیسی: Petros Khan Melik Anderasian) معروف به پطروس خان (زاده ۱۸۷۹میلادی - درگذشته ۶ژانویه ۱۹۱۳میلادی) از یاران شجاع یپرم‌خان و از چهره‌های شاخص جنبش مشروطه محسوب می‌شد و از رشت تا تهران در نبردهای بسیاری شرکت جسته است.

پطروس خان از اوایل جنبش مشروطه با جمع‌آوری گروهی از جوانان میهن‌پرست ارمنی به نیروهای یپرم خان پیوست و پس از فتح تهران هنگامی که یپرم‌خان سمت «ریاست نظمیه تهران» را برعهده داشت به پطروس خان مأموریت داد تا اموال و جواهرات سلطنتی را از غارت و چپاول حفظ نماید. پطروس خان مأموریت محموله را به نحو احسن به انجام رساند و امروز موزه جواهرات ایران وجود بخش عمده‌ای از اشیاء موجود خود را به مرهون کوشش و تلاش‌های پطروس خان می‌داند.

مبارزه پطروس خان با مخالفان مشروطیت و طرفداران استبداد تا سال ۱۲۸۹خورشیدی (۱۹۱۰میلادی) به طول انجامید. در همین سال پس از استقرار آرامش نسبی در کشور پطروس خان به تبریز بازگشت. وی سپس ریاست «کل اداره رسوم» (مالیات غیر مستقیم آذربایجان) منصوب گشت.

پس از اینکه در سال ۱۲۹۰خورشیدی (۱۹۱۱میلادی) دولت روسیه تزاری قوای خود را به تبریز اعزام داشت، نیروهای استبداد نیز بار دیگر به پا خواسته و درصدد نابودی سران مشروطیت برآمدند.

علیرغم هشدارهای قبلی به پطروس خان جهت ترک تبریز و حفظ جان خویش، وی با شجاعت کامل به مساعدت در امر خروج دیگر مجاهدان مشروطیت به خصوص مرادالسلطنه رئیس نظمیه تبریز از این شهر پرداخت و لیکن خود حاضر به ترک شهر نگردید و سرانجام اسیر روس‌ها شد.

مراسم اعدام پطروس خان در روز دوشنبه ۱۶دی ماه ۱۲۹۱خورشیدی (۶ژانویه ۱۹۱۳میلادی) در ارگ تبریز انجام گرفت.

مراسم تدفین پطروس خان با مارش و رژه خاص نظامی و با حضور جمع کثیری از مردم تبریز انجام گرفت

گروه  پطروس ملیک آندریاسیان

از مجاهدان ارمنی مشروطه

که در دفاع از تبریز توسط سالدات های روس اعدام شدند

عده‌ای از اعضای گروه فوج نجات تبریز.

سال ۱۹۰۹میلادی.

منابع

لازاریان، ژانت دیگرانوهی. «سینما». در دانشنامه ایرانیان ارمنی. چاپ اول. تهران: انتشارات هیرمند، ۱۳۸۲. ۱۷۳–۱۷۲. شابک‎۳-۵۰-۶۹۷۴-۹۶۴.

هوویان، آندرانیک. ارمنیان ایران. چاپ اول. تهران: مرکز بین‌المللی گفتگوی فرنگ‌ها با همکاری انتشارات هرمس، ۱۳۸۰. شابک‎۲-۰۰۷-۳۶۳-۹۶۴.

رائین، اسماعیل. ایرانیان ارمنی. مؤسسه انتشارات امیرکبیر، ۱۳۴۹.

سرکسیان، گارون. «ارمنیان در سیر انقلاب مشروطیت ایران». فصلنامه فرهنگی پیمان سال نهم، ش. ۳۶ (تابستان ۱۳۸۵).

کسروی، احمد. «گفتار پنجم: دار زدن پترسخان». در تاریخ هیجده ساله آذربایجان. انتشارات امیر کبیر، ۲۵۳۷.

بربریان، هوری. «نقش ارمنیان در نهضت مشروطهٔ ایران». فصلنامه فرهنگی پیمان سال نهم، ش. ۳۶ (تابستان ۱۳۸۵).

Դր. Էդ. Բաղդասարյան. ՀայերըԻրանականբանակում. ՀայկականՈւսումնասիրություններիԿենտրոն.

Moritz Deutschmann (2002). Iran and Russian Imperialism: The Ideal Anarchists, 1800-1914.