نگاهی به مستند «نقشه رستگاری» ساخته آرام شهبازیان؛ شاهدان روزهای تلخ تاریخ ارمنستان
.
.
«نقشه رستگاری» مستندی داستانی درباره یک تراژدی انسانی در اوایل قرن بیستم است. آرام شهبازیان از قتل عام ۱۹۱۵و تبعات آن یک روایت انسانی با تصاویری تاثیرگذار می‌آفریند. مستندی که بیش از هرچیز دلمشغول انسان است تا داوری فاجعه ۱۹۱۵و شعارزدگی درباب آن.
به گزارش کامبیز حضرتی از تارنمای هنروتجربه، فیلم یک راوی امروزی دارد که سرنوشت واقعی ۵زن اروپایی را بر اساس دفتر خاطراتشان دنبال می‌کند. این ۵زن شاهدان قتل عام ارامنه در سال ۱۹۱۵بوده و بعد از آن پیگیر سرپناهی برای زنان و کودکان ارمنی هستند. ۵زن در ۴کشور دانمارک، سوئد، نروژ و استونی. آرام شهبازیان در یکصدمین سالگرد این فاجعه و در سال ۲۰۱۵ یکبار دیگر مسیر این زنان مبلغ را دنبال کرده و در جستجوی خاطرات آن‌ها به ۲۹شهر و ۹کشور سفر می‌کند.
در انتهای فیلم با پایان گرفتن صفحات دفتر خاطرات این زنان مبلغ مسیحی متوجه می‌شویم که آن‌ها توانسته‌اند در مدتی طولانی زنان و کودکان ارمنی را از سراسر دنیا کنارهم جمع کنند اما خودشان از تجربه مادربودن محروم مانده‌اند. ۵زنی که شایسته است به آن‌ها لقب مادران ارمنستان داده شود.
این مستند داستانی تاریخ و تخیل، امروز و دیروز و عینیت و ذهنیت را به هم آمیخته و سفری امروزی را در زندگی و خاطرات شاهدان تاریخ تلخ ارمنستان رقم زده است. فیلمساز در پرداختن به زندگی این ۵زن انسان‌دوست نه راه مبالغه را در پیش گرفته و نه به قضاوت تاریخ نشسته است. او در فضایی انسانی امروز و دیروز ارمنستان و سرنوشت پناهجویان ارمنی را در سراسر دنیا دنبال می‌کند. در این سفر ما با ارمنیان پراکنده دراروپا، آسیا و امریکا مواجه می‌شویم که قرار است با مهر مادرانه ۵زن به هم دیگر بندزده شده و دوباره پیوند بخورد.
در «نقشه رستگاری» ارمنستان را با طبیعت بکر و زیبایش می‌بینیم اما انگار باید تصاویر سفر و آوارگی پناهجویان را در انعکاس شهرها در اجسام شفاف دنبال کنیم. فیلمساز با نشان دادن شهرهای مختلف و محل مهاجرت این ۵شاهد تاریخ ارامنه در شیشه، آب، بدنه اتوبوس و… بین مهاجرت و وطن فاصله گذاری می‌کند. انگار برای او مهاجرت نگاه کردن به وطن است همچون در یک آیینه؛ با فاصله‌ای مشخص.
در این فیلم گویا طبیعت بکر ارمنستان با طیف رنگ سبز پا جای پای این ۵شاهد پناهنده و آواره در تاریخ می‌گذارد و کشورهای دیگر از طریق انعکاسشان در دورستی نزدیک نمایانده می‌شوند. فیلمساز می‌داند که برای روایت زندگی ۵مادر ارمنستان نباید از جاده انصاف و نگاه انسانگرایانه دور شود. بدین ترتیب است که «نقشه رستگاری» از دل فاجعه قتل عام ۱۹۱۵و کشتار ارامنه زیبایی و هنر سینما را به نمایش می‌گذارد
