عواملی که منجر به عصبانیت و اندوه زیاد می شوند

عواملی که منجر به عصبانیت و اندوه زیاد می شوند

برگرفته از کتاب

شناخت درمانی و مشکلات روانی

نوشته آرون تی بک و ترجمه مهدی قرچه داغی

انتشارات درسا- چاپ اول 1380

صفحات 108 تا 125

اتنخاب و خلاصه نویسی از گارگین فتائی

کمبود عزت نفس و انتقاد از خود

بیمار افسرده با رجوع به نتایج ناخوشایند حوادث نظیر طرد شدن یا شکست خوردن و جدا شدن یا مطابق انتظار ظاهر نشدن می خواهد از تاثیر این تجربه ها بر خود آگاه شود .

مشغله ذهنی بیماری که همه توجهش معطوف به عیب ایرادات خود است به اشکال مختلف رخ می دهد

کسی که خود را با دیگران مقایسه می کند از عزت نفس خود می کاهد . هر مقایسه با دیگران می تواند به ارزیابی منفی شخصی از خود منجر گردد به همین دلیل شخص افسرده هنگام صحبت با دیگران با خود می گوید « نمی توانم خوب حرف بزنم ، به اندازه دیگران جالب نیستم .

وقتی به خیابان قدم می گذارد با خود می گوید « ببین دیگران چقدر جذاب هستند اما من اصلاً جذاب نیستم یا قیافه بدی دارم و یا کسی را می بیند که با جدیت کار می کند و می گوید چه شخص فعالی است من تنبل و درمانده ام.

برررسی دقیق اظهارات بیمار بر این دلالت دارد که او خود را دست کم می گیرد.

وقتی بیمار به این نتیجه می رسد که نمی تواند مشکلی را از میان بردارد و یا نمی تواند به هدف خود برسد ارزش خود را پائین می آورد و تواناییهایش را دست کم می گیرد به این نتیجه می رسد که از زندگی لذت نمی برد و تنها چیزی که انتظارش را می کشد درد و رنج و ناراحتی است . بیمار افسرده از ناراحتی به خودخوری و از آنجا به بدبینی می رسد .

فروید و بسیاری از نویسندگان معاصر ، اندوه را ناشی از به دل ریختن عصبانیت می دانند . بر این اساس به اعتقاد این روان شناسان ، خشم به درون ریخته شده به افسردگی منجر می شود

بدبینی

بیماران افسرده بیشتر انتظار حوئادث ناخوشایند را می کشند و برخوردشان به گونه ای است که گویی این حوادث یا در شرف وقوعند و یا قبلاً رخ داده است .

بدبینی مطلق و همه جانبه با عباراتی از نوع « اوضاع هرگز بر وفق مراد من نخواهد شد » « زندگی بی مفهوم و بی معناست « « هرگز تفاوتی نخواهد کرد » بیان می شود .

بیمار افسرده معتقد است که چون اکنون نمی تواند به هدفش برسد در آینده هم هرگز به آن نائل نخواهد شد و اگر مساله ای در حال حاضر راه حل ندارد هرگز برای آن راه حلی پیدا نخواهد شد .

عامل دیگر افسردگی ناراحتی از باختن و از دست دادن است زیرا آن را برای خود عیب و نقص تلقی می کند .

جملاتی که نتیجه حکومت افکار بدبینی است از این قبیل است

دوران من دیگر تمام شده

شانس دیگری برای من باقی نمانده

زندگیم به پایان رسیده

دیگر خیلی دیر شد و کاری از من ساخته نیست

بدبینی نه تنها بر چشم انداز آینده بلکه بر تمامی خواسته ها و فعالیتهای بیمار تاثیر می گذارد .

افزایش اندوه

دامنه گرفتن افسردگی به تدریج باعث افزایش احساس اندوه شده و سرانجام به موقعیت بحرانی می رسد .

انواع ناراحتیهای روانی با تجربه های ویژه ای در ارتباط است . بیمار روانی حوادث منفی ناشی از زندگی خود را بیش از حد تناسب بزرگ جلوه می کند و نسبت به تجربیات مثبت بی توجهی نشان می دهد نسبت به عدم موفقیت ، حساسیت بیش از حد نشان می دهد و بر اساس این طرز فکر ، بیمار ازدرک و لمس هر محرکی که اسباب خوشنودی او را فراهم سازد عاجز می شود .

طرز تلقی او نمی گذارد که به احساس خوشایند برسد

او با خود می گوید

من با سایرین فرق دارم

آنچه دیگران را شاد می کند روی من اثر ندارد

چگونه شاد باشم وقتی که همه چیز در جهت خلاف من در حرکت است

او حوادث شاد را احساس نمی کند و معتقد است که در زندگی من جایی برای شادی وجود ندارد .

خود را مسئول رفتار سایریبن می داند و از این رو به راحتی عصبانی می شود .ب

بیمار تحت تاثیر باورهایی از این گونه

زندگی بی معنی است

هیچ کس مرا دوست ندارد

من آدم بی کفایتی هستم

با خود در ستیز می شود و روحیه اش را خراب تر می کند .

او با کم ارزش جلوه دادن جذابیت های خود در واقع می گوید

دیگر نمی توانم از طاهر و قیافه ام سودی ببرم

دوستانم به من بی توجه خواهند شد

تغییرات انگیزه

بیمار افسرده نه تنها از پرداختن به کارهای که قبلاً به آنها دعلاقه مند بود اکراه پیدا می کند بلکه در مجموع به بی حالی و بی حرکتتی تمایل دارد .

او به این نتیجه می رسد که برای انجام دادن امور زندگی باید خود را زیر فشار قرار دهد . برای فعالیت های متعارف زندگی دنبال دلیل و علت می گردد .

تجربه نشان داده است که اگر شخصی به این باور برسد که از عهده انجام دادن کاری به خوبی بر نمی آید امکان اینکه تسلیم شود و از آن کار دست بکشد زیاد است . او گرفتار این طرز تلقی است که زحمت کشیدن بی فایده است لذا چون منتظر نتایج منفب=ی است انگیزه ای هم برای عمل به آن پیدا نمی کند

بررسیهای عملی در زمینه افسردگی

1: بیمار افسرده در مقایسه با سایر بیماران روانی بیشتر خواب های منفی می بیند

2: بیمار افسرده از سایر بیماران روانی بدبین تر است