گوردختر و لزوم تلاش کافی برای نگهداری و حفظ آن

گوردختر و لزوم تلاش کافی برای نگهداری و حفظ آن

چندی پیش ایمیلی به دستم رسید به این مضمون

در کشورهای همسایه و برخی از کشورهای در

 حال توسعه که بدنبال نمایش قدمت و تمدن خود هستند ، شاید اگرکلبه خرابه ای  با  200 سال قدمت پیدا کنند آن را هم تبدیل به یک مکان گردشگری و شناسنامه قدمت آن سرزمین بکنند در جنوب ایران در مرز استانهای فارس و بوشهر و اطراف شهرستان تنگ ارم ، مقبره ای وجود دارد به اسم گور دختر منتسب به خواهر بزرگ یا مادر کورش بزرگ ! مسلما قدمت این بنا در حدود 2500 سال می باشد و شباهت بسیار زیادی به مقبره پاسارگاد دارد اما پیدا کردن این مقبره باستانی بسیار سخت می باشد ! زیرا که این مقبره در یک روستای کوچک میان خانه های روستایی و بدون هیچ گونه محافظتی رها شده ، هیچ گونه حصار ، دورچین ، جدول یا حتی سیم خاردار هم بدور آن نیست شما می توانید با خودرو خود تا کنار آن بروید یا اگر دقت نکنید به آن برخورد کنید چون چراغی هم برای روشنایی آن وجود ندارد. تیر برق روستا در سه متری آن فرو رفته و اصلا انگار که این بنا وجود ندارد شاید بهتر بود اداره میراث فرهنگی استان بوشهر و سازمان میراث فرهنگی گوشه چشمی هم به این مقبره 2500 ساله منسوب به خانواده بنیانگذار کشور ایران می کرد تا هم رسالت اصلی خود ( حفظ میراث فرهنگی ) را انجام داده باشد هم به توسعه گردشگری آن محل کمکی کرده باشد ! البته اگر قرار باشد با بد سلیقگی دور آن دیوار زشتی بکشند و منظره آن را هم خراب کنند و با جذب مردم زباله اطراف آن بریزند ، بهتر است  اصلا کاری نکنند ولی  این شرایط برای من به عنوان یک عکاس اصلا بد نشد زیرا  بر طبق قانونی عجیب ، مامورین میراث فرهنگی با دیدن دوربین مقداری بزرگتر از کف دست ، مزاحم عکاس شده و عکاسی را از بناهای تحت پوشش میراث ممنوع اعلام می کنند !اما در این محل هیچ کس نبود و من براحتی از مقبره عکاسی کردم ، شاید خدای نکرده فردا در تاریکی شب کامیونی به این مقبره برخورد کرد و عکسهای من آخرین عکسهای ثبت شده از این بنا بودند

راستی : گور دختر در سال ۱۳۷۶ با شماره ۱۸۹۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده

 آنقدر فروارد کنید شاید کسی دلش سوخت و اقدامی کرد !

گور دختر  واقع در بخش مرکزی شهرستان دشتستان یکی از آثار تاریخی دورهٔ هخامنشی و از نقاط دیدنی استان بوشهر در جنوب ایران است.

موقعیت و مشخصات

گور دختر در شهرستان دشتستان در استان بوشهر و در جاده برازجان به کازرون قرار دارد این مقبره دارای سقفی شبیه مقبره به مقبره کوروش بزرگ دارد و خود مقبره نیز به سبک مقبره کوروش کبیر ساخته شده‌است. و باستان شناسان نیز تایید کرده‌اند که این اثر متعلق به ۶۰۰ سال قبل از میلاد مسیح و به دوره هخامنشیان است بنا به گفته‌های زیادی این مقبره متعلق به خواهر یا دختر کوروش بزرگ است در کنار این مقبره بقایای کاخ اردشیر ساسانی نیز دیده می‌شود.

گفته‌اند که این بنا آرامگاه دختر (آتش سا) یا مادر (ماندانا) یا خواهر کوروش بزرگ است. شاپور شهبازی از باستان‌شناسان بزرگ ایران معتقد بود که این گور به کوروش کوچک تعلق دارد. لویی واندنبرگ نیز آن را متعلق به کورش یکم می‌دانست.

«گوردختر دشتستان» گور دختر یعنی دختر گبر یا زرتشتی، در خاور جادهٔ برازجان به کازرون قرار دارد که بنای آن دارای سقف و بدنه سنگی شبیه آرامگاه کورش بزرگ است. گور دختر در سال ۱۳۷۶ با شماره ۱۸۹۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

کشف

گور دختر را ابتدا یک باستان‌شناس بلژیکی به نام «لویی واندنبرگ» در سال ۱۳۳۹ خورشیدی کشف کرد. واندنبرگ خود معتقد بود گور دختر قبر «چیش پیش» یا کوروش یکم (جد کوروش کبیر) است اما گمانه‌ها در مورد این بنا فراوان است. وجود آرامگاه «ماندانا» مادر کوروش و «آتش سا» دختر کوروش برخی دیگر از گمانه‌ها درباره این بنا هستند. شاپور شهبازی از باستان‌شناسان بزرگ ایران معتقد بود که این گور به کوروش کوچک تعلق دارد.

البته هخامنشیان در برازجان تنها گور دختر را از خود به یادگار نگذاشته‌اند و علاوه بر آن «چرخاب» متعلق به کوروش در یک کیلومتری جنوب غرب برازجان و کاخ«سنگ سیاه» و کاخ«بردک سیاه» در دشتستان نیز بناهایی مربوط به این دوره از تاریخ در این سرزمین هستند.[۱] در خاور گور دختر نیز بقایای کوشک اردشیر ساسانی دیده می‌شود.

معماری

معماری بنای گور دختر درست مشابه آرامگاه کوروش در پاسارگاد اما در مقیاسی کوچکتر است. کل بنا از ۲۴ قطعه سنگ در ابعاد مختلف ساخته و بوسیله بست‌های دم چلچله‌ای به یکدیگر متصل شده‌اند. در ساخت این بنا مانند دیگر سازه‌های ساخته شده توسط معماران هخامنشی هیچگونه ملاتی به کار نرفته‌است. بر بالای این مقبره قسمتی فرو رفتگی شبیه به یک قاب وجود دارد که احتمالاً جایگاه قرار گرفتن کتیبه‌ای مربوط به آن بوده‌است. ارتفاع واقعی بنا چهارونیم متر است و در درون اطاقک بنا حوضچهٔ کوچکی وجود دارد.

منابع

دکتر: رازی، عبدالله، (ازسلسلهٔ ماد تا انقراض سلسلهٔ قاجاریه) چاپ ششم، چاپخانهٔ: اقبال، انتشار سال ۱۳۶۳.

↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ «حریم آرامگاه «کوروش کوچک» عرصه ساخت و ساز روستاییان» ‎(فارسی)‎. خبرگزاری مهر. بازبینی‌شده در ۲۱ اسفند ۱۳۸۸. 

جدیدا (۱۳۸۹) کتابی با نام گور دختر اثر حسین کیان راد توسط نشر نوید شیراز منتشر شده‌است.

مرکز بندر بوشهر 

ویکیپدیای فارسی