رفتاری کهنتیجه خودکامگی است
گارگین فتائی
اگر بخواهیم با دقت و ژرف اندیشی به تاریخ میهنمان نگاه کنیم درمیابیم که در ورای تمدن عظیمی که داشتیم در نهایت همواره نظام حاکم بر جامعه ما نظامی خودکامه بوده که همیشه یک نفر در راس قدرت بوده و تمامی کارها به او ختم میشده به نحوی که هیچ امری بدون تجویز و تائید وی امکان انجام و عملی شدن نداشته است .
هر سلسله ای که آمده شروع به بدگویی از سلسله قبلی که آن را به زور شمشیر و اسلحه و خشونت و کشت و کشتار برانداخته و خود جانشین ان شده نمئوده و تا توانسته به محو آثار گوناگون تاریخی و فرهنگی بازمانده از آن دوره و سلسله پرداختهاست .
علت این که در ایران علیرغم تمدن و فرهنگ عظیمی که دارد ما شاهد بازماندن ویرانه هایی از آثارتاریخی هستیم و نه بنای کامل آنها همین امر بوده . در واقع ما چنان احساسات و کینه و خشمی نسبت به سلسله قبلی خود اعمال می کنیم و چنان تبلیغاتی بر علیه آن راه می اندازیم که گویی آن سلسله بالکل جنایت کار بوده و هیچ اقدام مثبتی انجام نداده است و هر چه داشته و انجام داده باید محو و نابود گردد .
این درحالی است که اروپائیان که در این گونه موارد کمتر احساساتی هستند همواره آثار تاریخیشان نسبتاً بهتر و کامل تر از ما و در همه دوره ها و سلسله ها باقی مانده است .
البته گامهایی در جهت مقابله با این استبداد و خودکامگی از سوی افراد و گروههای گوناگون در طی قرون متمادی صورت گرفته که معروف ترین انها نهضت مشروطه و سعی در جهت تفکیک قوا و تقسیم قدرت بوده است .
با این وجود هنوز ما در از بین بردن آثار خودکامگی و استبداد در جنبه های گوناگون زندگی خود راهی بس طولانی در پیش داریم و هنوز تاثیرات فراوانی از این خودکامگی در زندگیمان مشاهده می شود .
از نمونه های این خودکامگی سعی در احساس آقایی و ریاست کردن بر خانواده به گونه ای است که با داد زدن و توسل به شیوه های فیزیکی و نظایر آن می خواهیم صدای مخالف علیه خود در خانواده را خفه کنیم و به هر نحوی شده حرف خود را به کرسی بنشانیم .
این خودکامگی در رفتارهای همه ما مشهود است ما وقتی چیزی را به کسی می گویئم و او مخالفت می کند اگر زورمان برسد برای به کرسی نشاندن حرف خود دست به هر وسیله ای می زنیم . اول با او حرف می زنیم اگر زیر بار نرفت لحنمان را تندتر می کنم سپس صدایمان را بلند می کنیم بعد شروع می کنیم به دادن رکیک ترین فحشها به وی تا از این طریق او را ترسانده و وادارش کنیم حرف ما را انجام دهد و در نهایت حتی اقدام به زدن وی میکنیم مگر اینکه دست و قدرتی بالاتر از ما باشد که به زور ما را مانع از این کار کند .
یکی از رفتارهای زشت و ناپسندی که ان هم مستقیماً ریشه در ذهن خودکامه ما دارد زمانی است که ما عقیده ای در مورد مطلبی یا شخصی یا موضوعی داریم تا این عقیده را به زبان جاری می سازیم با وجود اینکه تنها حرف می زنیم و اصطلاحاً حرف که مالیات ندارد اما همیشه کسانی هستند که بالای سر ما ایستاده و مدام می گویند تواشتباه می کنی و این حرفت درست نیست اصلاً نباید همچین عقیده ای داشته باشی و حتی خود را در مقام دلسوزی قرار می دهند که می خواهند شما را نصیحت کنند . اینها ممکن است همکار یا از دوستان یا همسایگان و یا اعضاء خانواده و یا خویشاوند شما باشند .
همین طرز برخورد از طرف افراد گوناگون باعث می شود که روحیه تبادل افکار در بین ما رواج نیابد زیرا افراد مطمئن هستند و می دانند که اگر عقیده خود را که به عنوان نمونه کمی متفاوت با دیگران است و یا با آن جمع یکی نیست به زبان آورند با خیل به اصطلاح نصیحت کنندگانی مواجه خواهند شد که در ظاهر دلسوز آنها بوده و می خواهند با سخن بگویند که عقیده وی اشتباه است هر چند که چنین حقی ندارند و کسی برای انها چنین حقی را تجویز نکرده است . اما همینها اگر دستشان برسد و امکانش را داشتند به جای نصیحت حرفشان را به زور وارد حلق طرف می کردند .
در اصل با این کار خواسته یا ناخواسته عقائد و رفتارهای دیگر را رد کرده و آن اگلوی رفتاری و اعتقادی را برقرار می کنند که به نظر خودشان صحیح است حالا معیار این صحیح بودن چیست و ایا معیار درستی در سطح جامعه و روان شناختی است به درستی معلوم و مشخص نیست .