حروفی از الفبای ارمنی که معادلی در سایر زبانها ندارند
گارگین فتائی
زبان ارمنی دارای حروفی در الفیای خود ات که نمی توان هیچ معادلی برای آن در سایر زبانها یافت و تنها می توان یک معادل تقریبی برای آن در نظر گرفت.
برای همین زبان ارمنی را به هیچ عنوان نمی توان تنها به صورت مکتوب و بدون مکالمه شفاهی آموخت.
این حروف عبارتند از
Ը
معادلی در فارسی ندارد
در واقع می توان گفت الف صامت است
Ծ
تلفظش چیزی بین ت و س در فارسی
Կ
تلفظش چیزی بین ک و گ در فارسی
Ձ
تلفظش چیزی بین د و ز در فارسی
Ճ
تلفظش چیزی بین ج و چ در فارسی
Պ
تلفظش چیزی بین ب و پ در فارسی
Տ
تلفظش چیزی بین د و ت در فارسی
Ց
تلفظش چیزی بین ت و س در فارسی
زبان ارمنی یک زبان باستانی است اما خط ارمنی یک خط اختراعی است یعنی شخصی آن را اختراع کرده و من فکر می کنم اگر در ادبیات ترکی هم کسی بود که برای این زبان خطی اختراع می کرد آنها دارای ادبیات مکتوب می بودند.
خط ارمنی را یک روحانی برجسته به نام مسروپ ماشتوتس در طی سالها تلاش و زحمت و با الهام از الفیای یونانی ساخته است یعنی ترتیب حروف بیشتر بر اساس الفبای یونانی است
در یونانی آلفا بتا گاما دلتا اپسیون زتا
در ارمنی
آ ب گ د یِ ز
البته مسروپ ماشتوئتس که خود یک روحانی بود خط ارمنی را برای راحت تر یاد گیری و خواندن کتاب مقدس به زبان ارمنی از سوی ارمنیان اختراع کرد چون آنها تا آن زمان کتاب مقدس را در بخش تحت سیطره رم به زبان یونانی و در بخش تحت سیطره ایران به زبان سریانی یا اشوری می خواندند و لذا چیز زیادی از آن متوجه نمی شدند.
وی که روحانی بود ترتیب الفبا را از حرف آ که اولین حرف کلمه آسدوادز به ارمنی Աստւածبه انگلیسی Asdvatsبه معنای خداوند است آغاز و با حرف ک که اولین حرف کلمه کریستوس که به ارمنی به معنی مسیح است پایان داد .
بدین ترتیب الفبایی که وی در اوائل قرن پنجم میلادی بنیان نهاد سی و شش حرف داشت اما دو حرف « اُ» و « ف » از زبانهای اروپایی بعداً یه زبان ارمنی اضافه شد
گفتنی است در روستایی به نام اوشاکان در بیست و پنج کیلومتری ایروان ، مدفن مسروپ مقدس در داخل یک کلیسا به صورت زیارت گاه در آمده و رو به روی کلیسا در درون باغچه ای با سنگ به صورت زیبا و ماهرانه تمامی سی و شش حرف الفبای ارمنی را ساخته اند که به صورت یک یادگاری باقی بماند.
با اختراع الفبای ارمنی از آن زمان به بعد شاگردان مسروپ ماشتوتس که همگی روحانی بودند به ترجمه کتب معروف و با ارزش آن زمان از زبانهای مختلف به ارمنی پرداختند و بر خلاف کلیسای کاتولیک که اعمال ناشایستی در مورد علما و دانشمندان در قرون وسطی انجام داد کلیسای ارمنی با این کارش که معروف به نهضت مترجمین است یک عصر طلایی معروف به وسکه دار vosk darرا برای ارتقای ادبیات و فرهنگ ارمنی به ارمغان آورد .به همین دلیل کلیسای ارمنی هیچ گاه مرتکب خطاهای بزرگ همانند سایر کلیساهای اروپایی نشده است