ترسیم کلی از قانون ائین دادرسی کیفری جدید

ترسیم کلی از قانون ائین دادرسی کیفری جدید

گارگین فتائی

ساختمان بندی کلی

ساختمان کلی این قانون شامل هفت بخش است که روی هم 570 ماده داشته و مصوب 1392 است

1: کلیات

2: کشف جرم و تحقیقات مقدماتی

3: دادگاه‌های کیفری، رسیدگی و صدور رأی

4:بخش چهارم- اعتراض به آراء

5: اجرای احکام کیفری و اقدامات تأمینی و تربیتی

6: - هزینه دادرسی

7: - سایر مقررات

بخش اول- کلیات

فصل اول- تعریف آیین دادرسی کیفری و اصول حاکم بر آن

 1-7

فصل دوم - دعوای عمومی و دعوای خصوصی

8-32

بخش دوم- کشف جرم و تحقیقات مقدماتی

فصل اول- دادسرا و حدود صلاحیت آن

22-27

فصل دوم - ضابطان دادگستری و تکالیف آنان

28-63

فصل سوم - وظایف و اختیارات دادستان

64-88

فصل چهارم - وظایف و اختیارات بازپرس

مبحث اول - اختیارات  بازپرس و حدود آن

89-115

مبحث دوم- صلاحیت بازپرس

116-167

فصل ششم - احضار و تحقیق از متهم، شهود و مطلعان

مبحث اول - احضار، جلب و تحقیق از متهم

168=216

فصل هفتم - قرارهای تأمین و نظارت قضائی

217-261

فصل هشتم- اقدامات بازپرس و دادستان پس از ختم تحقیقات

262=284

فصل نهم- تحقیقات مقدماتی جرائم اطفال و نوجوانان

285-287

فصل دهم- وظایف و اختیارات دادستان کل کشور

288-293

بخش سوم- دادگاه‌های کیفری، رسیدگی و صدور رأی

فصل اول- تشکیلات و صلاحیت دادگاههای کیفری

294-317

فصل اول- تشکیلات و صلاحیت دادگاههای کیفری

318-334

فصل سوم- رسیدگی در دادگاه‌های کیفری

مبحث اول- کیفیت شروع به رسیدگی

334-357

مبحث دوم- ترتیب رسیدگی

358-373

مبحث دوم- ترتیب رسیدگی

374-381

فصل چهارم- رسیدگی در دادگاه کیفری یک

مبحث اول- مقدمات رسیدگی

382-394

مبحث دوم- ترتیب رسیدگی

395-402

مبحث سوم- صدور رأی

403-405

فصل پنجم- رأی غیابی و واخواهی

406-407

فصل ششم- رسیدگی در دادگاه اطفال و نوجوانان

مبحث اول- تشکیلات

408-411

مبحث دوم- ترتیب رسیدگی

412-417

فصل هفتم- احاله

418-420

فصل هشتم- رد دادرس

421-425

بخش چهارم- اعتراض به آراء

فصل اول- کلیات

426-447

فصل دوم- کیفیت رسیدگی دادگاه تجدیدنظر استان

448-461

فصل سوم- کیفیت رسیدگی دیوان عالی کشور

462-473

فصل چهارم- اعاده دادرسی

474-483

بخش پنجم- اجرای احکام کیفری و اقدامات تأمینی و تربیتی

فصل اول- کلیات

484-512

فصل دوم- اجرای مجازات حبس

513-528

فصل سوم- اجرای محکومیت‌های مالی

529-540

فصل چهارم- اجرای سایر احکام کیفری

541-558

بخش ششم- هزینه دادرسی

559-565

بخش هفتم- سایر مقررات

566-570

مواد منسوخه بر طبق این قانون

برطبق ماده  570این قانون ،  از تاریخ لازم‏الاجراء شدن این قانون،موارد زیر نسخ می گردد

 1:قوانین موقتی محاکمات جزایی (آیین دادرسی کیفری) مصوب 30/5/1291،

2: قانون راجع به محاکمه و مجازات مأموران به خدمات عمومی مصوب 6/2/1315،

 3:لایحه مربوط به تشکیل دیوان کیفر کارکنان دولت و طرز تعقیب مأموران دولتی در محل خدمت مصوب 19/2/1334،

 4: مواد(6)، (15)، (17)، (18)، (21)، (22)، (23)، (24) و (25) از قانون اصلاح پاره‌ای از قوانین دادگستری مصوب 25/3/1356،

5: لایحه قانونی تشکیل دادگاههای عمومی مصوب 10/7/1358 شورای انقلاب،

6:  لایحه قانونی راجع به مأموران سازمان قند و شکر که مأمور کشف و تعقیب جرائم مربوط به اخلال کنندگان در امر عرضه، توزیع و یا فروش قند و شکر می‌شوند مصوب 21/4/1359شورای انقلاب،

7:  قانون تشکیل دادگاههای سیار مصوب 1/6/1366،

8: مواد(1)، (7)، (8)، (9)، (16)، (17)، (22) و (26) و تبصره(1) از ماده (28) در رابطه با امور کیفری و مواد (3)، (5) و بند (ج) و تبصره‌های (1) و (2) از ماده (14) و ماده (18) و تبصره (1) تا (6) از ماده (20) از قانون تشکیل دادگاههای عمومی و انقلاب مصوب 15/4/1373،

9:  ماده (1) از قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی مصوب 10/8/1377،

10: قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب (در امور کیفری) مصوب 28/6/1378،

 11: ماده(21) قانون اصلاح قانون بیمه اجباری مسؤولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث مصوب 31/2/1387،

12: ماده(32) قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر و الحاق موادی به آن مصوب 17/8/1376 مجمع تشخیص مصلحت نظام،

 13: قانون تفسیر ماده(18) قانون اصلاح قانون تشکیل دادگاههای عمومی و انقلاب مصوب 10/9/1387 و اصلاحات و الحاقات بعدی آنها

مقایسه دو قانون قدیم و جدید در خصوص حقوق وکیل متهم در تحقیقات مقدماتی

ماده 128 قانون آئین دادرسی کیفری قدیم  

متهم مي تواند يك نفروكيل همراه خود داشته باشد. وكيل متهم مي تواند بدون مداخله در امر تحقيق پس ازخاتمه تحقيقات مطالبي را كه براي كشف حقيقت و دفاع از متهم يا اجراي قوانين لازم بداند به قاضي اعلام نمايد. اظهارات وكيل در صورتجلسه منعكس مي شود.

تبصره - در مواردي كه موضوع جنبه محرمانه دارد با حضورغير متهم به تشخيص قاضي موجب فساد گردد و همچنين در خصوص جرائم عليه امنيت كشور حضور وكيل در مرحله تحقيق با اجازه دادگاه خواهدبود.

ماده 190قانون آئین دادرسی کیفری جدید  

متهم میتواند در مرحله تحقیقات مقدماتی، یک نفر وکیل دادگستری همراه خود داشته باشد. این حق باید پیش از شروع تحقیق توسط بازپرس به متهم ابلاغ و تفهیم شود. چنانچه متهم احضار شود این حق در برگه احضاریه قید و به او ابلاغ می‌شود. وکیل متهم میتواند با کسب اطلاع از اتهام و دلایل آن، مطالبی را که برای کشف حقیقت و دفاع از متهم یا اجرای قانون لازم بداند، اظهار کند. اظهارات وکیل در صورتمجلس نوشته می‌شود.

تبصره 1- سلب حق همراه داشتن وکیل یا عدم تفهیم این حق به متهم موجب بی‌اعتباری تحقیقات میشود.

تبصره 2- در جرائمی که مجازات آن سلب حیات یا حبس ابد است، چنانچه متهم اقدام به معرفی وکیل در مرحله تحقیقات مقدماتی ننماید، بازپرس برای وی وکیل تسخیری انتخاب میکند.

تبصره 3- درمورد این ماده و نیز چنانچه اتهام مطرح مربوط به منافی عفت باشد، مفاد ماده (191) جاری است.

در قانون قدیم

1: وکیل می توانست در مرحله تحقیقات مقفدماتی و یا همان دادسرا حضور داشته باشد ولی حق مداخله در دادسی را نداشته و تنها پس از ختم تحقیقات مطالی را که لازم می داند بگوید

علاوه بر این صلاحیت وکیل در موارد زیر هم محدود میشد

الف: موضوع جنبه محرمانه دارد

 ب:  حضورغير متهم به تشخيص قاضي موجب فساد گردد

ج: در خصوص جرائم عليه امنيت كشور

که در این موارد حضور وکیل با اجازه قاضی بود و نه با تجویز قانون

2: در انون جدید عدم مداخله وکیل در تحقیقات حذف شده و علاوه بر این بازپرس را ملزم نموده که این حق صراحتاً قبل از شروع تحقیقات به متهو ابلاغ شود و حتی در تبصره این ماده سلب این حق از متهم  و یا عدم تفهیم آن به متهم را موجب بی اعتباری تحقیقات دانسته است