پروتستانتیزم ، نکات مثیت و منفی
گارگین فتائی
پروتستانتیزم که البته بانی اصلی آن مارتین لوتر است خود دارای تاریخ و الهیات منحصر به فردی در مسیحیت است و البته در آغاز بر اساس تفکرات اصلاحی دینی مبتنی بر انجیل و روحیه ازاد اندیشی مارتین لوتر در قرن پانزدهم میلادی در برابر فساد و نابسامانی حاکم بر کلیسای کاتولیک شکل گرفت .
خمیرمایه اصول پروتستانتیزم در همان طومار نود ماده ای است که مارتین لوتر به عنوان اعتراض به کلیسای رم به سر در کلیسای ویتنربرگ آلمان چسیاند و از آن زمان به بعد نام آنها پروتست یا معترض شد.
پروتستانتیزم هم مانند همه فرقه های دینی دارای معایب و مزایایی است .
می توان گفت مهم ترین نکته مثبت این فرقه و کلیسا این بود که در مسیحیت نظام اصلاحی و رفرمیسم پدید آورد که این امر خود باعث الزام کیلسای کاتولیک در بازنگری خود شد از سوی دیگر اعتقاد بر جدائی کلیسا از دولت و حکومت باعث شد که روحانیون این فرقه به انواع دخالتها و فسادهای مریوط به سیاست و حکومت متهم نشوند و از سوی دیگر وقتی کلیسا و دین از حکومت جدا شد تبعا سیرمایه داران و تولید کنندگان دغدغه اینکه محصولاتشان و تحقییقات علمی و صنعتیو اکتشافاتشان با مانعی اساسی روبه رو شود نداشتند و این امر خود باعث رشد و توسعه اقتصادی ممالکی شد که کلیسای پروتستان را به عنوان کلیسای غالب پذیرفتند اما عیب این کار این شد که بسیاری از مظاهر دنیای سرمایه داری که کلیسا می توانست مانعی جدی نسبت به ان باشد نمود پیدا کرد از جمله انواع فسادها و بی بند و باری ها و قمارخانه ها و کازینوها و مراکز فساد و هر آنچه که سوددهی سرشار برای سرمایه داران فراهم می اورد.
از مزایای دیگر کلیسای پروتستان این است که در آن یک فرد می تواند در مورد مسائل مختلف اظهار نظر کند در حالی که چنین امری در دو کلیسای بزرگ دیگر امکان پذیر نیست و در واقع در آن کلیساها تنها کشیش می آید و دعا می خواند و باید مراسم به ظور دقیق انجام شود اما وقتی برای اظهار نظر و پرسش و پاسخ و مشارکت افراد در رشد روحانی در نظر گرفته نمی شود.
با این وجود به نظر من آشکارترین ایرادی که هر فردی ممکن است با دیدن فرقه ها و کلسیساهای پروتستان متوجه آن گردد پراکندگی فراوان و تشتت ازا و فرقه گرائی شدید در این کلیسا است.
کلیسای کاتولیک دارای مرکزیت واحدی در واتیکان است و همین امر باعث حفظ اتحاد نسبی در این کلیسا شده کلیسای ارتودکس هم تا زمانی که امپراطوری رم شرقی با بیزانس وجود داشت دارای مرکزی واحد یعنی قسطنطنیه بود اما بعد از آن دیگر آن اتحاد سابق را ندارد ولی باز نسیت به پراکندگی موجود در کلیسای پروتستان این ، پراکندگی ناچیز است.
در واقع حد اقل پانصد فرقه در خود کلیسای پروتستان وجود دارد که و هر کلیسائی معتقد است حرف خودش درست است و هر کدام هم برای اثبات عقائد خود به کتاب مقدس استناد می کنند .
ایراد دیگر کلیسای پروتستان این است که تنها کتاب مقدس را مرجع مسیحیت می داند در حالی که سایر کلیساها علاوه بر انجیل ، سخنان پدران کلیسا و قدیسین و شوراهای کلیسائی را هم ملاک قرار می دهند و بدین وسیله جواب بسیاری از سوالات را که ممکن است صراحتا در کتاب مقدس یافت نشود می دهند در حالی که خود پروتستانها که مدعی هستند تنها به انجیل استناد می کنند هر کجا اصطلاحا کم می اورند به روایات مسیحی و یا شوراهای و نوشته ها ی پدران کلیسا مراجعه می کنند.
متاسفانه کلیسای پروتستان با وجود اینکه از سایر کلیساها به خاطر آنچه که بدرفتاری با خود از سوی سایر کلسیاها می نامد ناخرسند است معذالک خود عقائدی دارد که نشان دهنده بی اعتبار دانستن مراسم و اصول سایر کلیساهاست به عنوان نمونه وجود مجسمه ها در کلیسای کاتولیک و احترام به مریم مقدس و همچنین عکسهای تقدیس شده درکلیسای ارتودکس و یا مراسم مختلف این کلیساها و روشن کردن شمع و روزه ها و مناسک این کلیساها را همگی نشانی بت پرستی و شریعت مابی می داند در اصل کلیساهای دیگر را متهم به ناپاکی مسیحی و خود را کلسیای خالص مسیحی می داند و در واقع دارد کلیساهای دیگر را داوری می کند