یکصد و یک101
جمع آوری از گارگین فتائی
.
یاد و خاطره‌ی بیش از یک‌میلیون و ۵۰۰هزار ارمنی که به دست دولت عثمانی ترکیه قتل‌عام شدند در
صد و یکمین سال‌روز آغاز این نسل‌کشی، گرامی باد.
به امید صلح و امنیت و دوستی میان ملت‌ها و پذیرش اشتباهات گذشته و تلاش برای جبران آن.
اسقف اعظم ارامنه تهران و شمال کشور با بیان اینکه یکصد و یکمین سالگرد نسل کشی ارامنه را گرامی می داریم، گفت: متاسفانه شاهد هیچ اقدام مثبت ترکیه در جهت شناسایی این نسل کشی نبوده ایم.
به گزارش خبرنگار مهر، سیبوه سرکیسیان اسقف اعظم ارامنه تهران و شمال کشور در نشست خبری با موضوع یکصد و یکمین سالگرد نسل کشی ارامنه که عصر امروز در کلیسای میدان هفت تیر تهران برگزار شد، اظهار داشت: شما در غم ما سهیم هستید و یاد و خاطره 1.5 میلیون ارامنه را گرامی می داریم.
وی افزود: خوشحالیم که یک قرن پس از نسل کشی توانسته ایم در ارمنستان و کشورهای دیگر زندگی خود را ادامه داده و برای احقاق حق خود تلاش کنیم.
اسقف اعظم ارامنه تهران و شمال کشور تصریح کرد: انسان به عنوان مخلوق خداوند همیشه باید نسبت به آینده خوشبین باشد و مسیح این را به ما می آموزد که همواره باید خوشبین باشیم. 100 سال گذشته برای ما همراه با خونریزی و رنج بود اما مانع از پیشرفت ما نشد و ما همیشه چشم امید به آینده داشتیم و با همین امید ادامه دادیم.
سرکیسیان با بیان اینکه ما متاسفانه شاهد پذیرش این واقعیت در ترک ها نیستیم، گفت: وقتی انسان تلاش می کند ممکن است دچار اشتباهاتی شود ولی باز تلاش می کند. متاسفانه ترکیه و ترک ها چنین رویکردی نسبت به زندگی نداشتند.
وی ادامه داد: ما یکصدمین سالگرد را گرامی داشتیم و صد و یکمین سالگرد را نیز گرامی می داریم اما متاسفانه شاهد هیچ اقدام مثبت ترکیه در جهت شناسایی این نسل کشی نبودیم. وقتی انسان متوجه اشتباهات خود نمی شود با گذشت زمان، خوی وحشی گری در آن زیاد می شود و متاسفانه ترک ها در این وضعیت هستند.
اسقف اعظم ارامنه تهران و شمال کشور افزود: حتی امروز خبرنگاران و روزنامه نگاران ترکیه معتقدند که اردوغان از عدم شناسایی نسل کشی در رنج است و زندگی تلخی دارد؛ ای کاش اشتباه خود را می پذیرفتند ولی متاسفانه تاریخ همواره مطابق میل ما پیش نمی رود.
سرکیسیان در خصوص تاثیر حمایت شخصیت ها و سازمان ها در شناسایی نسل کشی ارامنه توسط ترکیه اظهار داشت: حمایت شخصیت و سازمان های کشورهای مختلف در مراسم 24 آوریل باعث دلگرمی ما می شود و به ما این قدرت را می دهد تا تلاش خود را ادامه دهیم؛ حضور شخصیت مشهور و معروف باعث می شود دولت ها هم حمایت کنند. امید ما این است که اشخاص و سازمانهای صلح طلب از ما حمایت کنند.
اسقف اعظم ارامنه تهران و شمال کشور درباره اموال مصادره شده ارمنی ها توسط دولت ترکیه گفت: ترکیه هزاران کلیسا دیر و مناطق مختلف متعلق به ارامنه را مصادره و نابود کرده است.
وی با اشاره به اینکه من ویرانه های هزاران کلیسا را خود شاهد بوده ام، ادامه داد: در خصوص کلیسای دیار بکر هم این مسئله صادق است. متاسفانه ترکیه از فرصت های مختلف استفاده می کند تا به اهداف خود دست یافت.
سرکیسیان با تاکید بر اینکه ترکیه، کردها را که برای حقوق خود تلاش می کنند سرکوب و اقلیت های دیگر را نیز سرکوب می کند، تصریح کرد: از این چشم انداز باید به مصادره کلیسای دیار بکر توجه کنیم؛ اگر خجالت نکشند حتی کلیسای استانبول را هم مصادره می کنند.
اقدام شجاعانه، گارو پایلان، نماینده ارمنی پارلمان ترکیه
گارو پایلان نماینده ارمنی پارلمان ترکیه در یک اقدام شجاعانه تصویر نمایندگان ارمنی ای که در امپراتوری عثمانی عضو پارلمان ترکیه بودند و در سال 1915م،و در جریان نسل کشی کشته شدند،با خود به پارلمان ترکیه برد و روی صندلی های نمایندگان ترک قرار داد.
گریگور زُهراب،
وارتگس سِرنگولیان،
نازارت تاقاواریان،
کاراپط پاشایان،ا
ونیک دِرزاکیان،
پطرس هالاچیان،و....
نمایندگان ارمنی بودند که در جریان نسل کشی کشته شدند.
گارو پایلان زیر عکس های این نمایندگان نوشت:
خداوند آن ها را بیامرزد
جورج کلونی:
نسل کشی ارمنیان تنها مختص به ارمنستان نیست بلکه بخشی از تاریخ جهان است.
جورج کلونی ستاره سینما و هالیوود که در ارمنستان به سر می برد امروز 4 اردیبهشت 1395 در گشایش دومین کنفرانس «علیه نسل کشی و خشونت» گفت:
نسل کشی ارمنیان تنها مختص به ارمنستان نیست بلکه بخشی از تاریخ جهان است.امروز نمی توان انکار کرد که صدو یک سال پیش چه اتفاقی افتاده است،امروز نمی توان انکار کرد که اشخاصی در صدد نابودی کامل یک ملت بوده اند.ما امروز وظیف داریم که مانع شویم دیگر چنین اتفاقاتی نیوفتد،چون پس از نسل کشی ارمنیان بود که دیگر نسل کشی ها نظیر، نسل کشی رواندا،کامبوج،دارفور،بوسنی،اتفاق افتاد. ما امروز می گوییم اگر از آن وقایع اطلاع داشتیم مانع می شدیم در حالی که امروز اطلاع داریم ولی باز این جنایات اتفاق می افتد.و در سخنرانی خود در پارلمان ترکیه گفت:
امروز در کشور ترکیه بیش از 2000 کوچه و خیابان به نام های انور پاشا،جمال پاشا و طلعت پاشا یعنی بانیان نسل کشی ارمنیان وجود دارد آیا شما می توانید متصور شوید که امروز در شهر های آلمان خیابان هایی با نام هیتلر و گوبلز موجود باشد.
من اصرار دارم که دادگاهی در ترکیه علت قتل عام نمایندگان ارمنی مجلس عثمانی در سال 1915 را بررسی نماید.
چرا نباید 24 آوریل 1915م را فراموش کرد ؟
معلوم است فراموش نمی کنیم تا مظلومان از یاد نروند. فراموش نمی کنیم تا از تکرارِ چنین جنایاتی جلوگیری کنیم.
دکتر حسن بهشتی پور،پژوهشگر ارشد و تحلیلگر مسائل سیاسی
.
نامه دکتر تانر آکچام تاریخدان و جامعه‌شناس تُرک تبار به رجب طیب اردوغان که سایت خبری طرف ترکیه آن را منتشر کرده است.خلاصه متن نامه به شرح ذیل است:
آقای اردوغان:طلعت پاشا در تاریخ ۷اکتبر سال ۱۹۱۶م. طی تلگرافی به جمال پاشا وزیر کشور توضیح می‌دهد که چرا اموال و دارایی‌های ارمنیان ساکن ترکیه را غارت و ضبط کرده‌اند. او در این تلگراف به صراحت می‌گوید: (هدف نابودی کامل ارمنیان و آثار بجا مانده در مناطق ارمنی نشین ترکیه بوده است)
حال آقای اردوغان شما در این خصوص چه می گوئید؟ آقای نخست وزیر، این نامه را از این جهت به شما می‌نویسم زیرا که شما بارها منکر نسل‌کشی ارمنیان شده و به کرات این جملات را تکرار کرده‌اید، (ملت من مرتکب نسل‌کشی نشده) و (در تاریخ مسلمانان نسل‌کشی معنایی ندارد)
تلگراف به تاریخ ۲۹آگوست سال ۱۹۱۵م. است که به تمام ایالت‌های عثمانی مخابره شده و متن آن به شرح ذیل است:
(پس از کشتار و کوچ اجباری ارمنیان به نقاط از پیش تعیین شده و حل مسئله ارمنی، دولت اصرار دارد در سال جدید موانع جدی در راه تجدید قوا و ساماندهی ارمنیان ایجاد شده تا از اقدامات ملی گرایانه ارمنی و فریاد داد خواهی آنان علیه دولت جلوگیری و مانع از تشکیل دولت و کشور ارمنستان شود)
آقای اردوغان، در خصوص این تلگراف این پرسش را مطرح می‌کنم و خواهان پاسخگویی شما هستم. چرا دولت عثمانی اصرار بر عدم ساماندهی، تجدید قوا و تشکیل دولت ارمنستان و مانع از فریاد عدالت خواهی ارمنیان داشته؟ مگر غیر از این بوده که دولت بر اعمال وحشیانه خود واقف بوده و ترس از این موضوع داشته است، مگر می‌شود ۱/۵تا دو میلیون ارمنی را از خانه و کاشانه خود بیرون رانده، پیاده در گرمای سوزان تابستان بسوی صحراهای سوریه فرستاد و آنوقت انتظار داشت ارمنیان فریاد داد خواهی سر ندهند؟
شناسایی نسل کشی ارمنیان در مجلس ایالت سیسیل ایتالیا/
مجلس ایالت سیسیل ایتالیا با اکثریت قاطع آرا نسل کشی ارامنه را به رسیمت شناخته و این جنایت را محکوم کرده است. سرویس مطبوعاتی وزارت امور خارجه ارمنستان گزارش می دهد که مجلس ایالت سیسیل همبستگی کامل خود را با مبارزه ملت ارمنی برای احقاق حق و رسیدن به عدالت تاریخی اعلام می کند. نمایندگان پارلمان ایالت سیسیل از دولت ایتالیا درخواست برگزاری مراسم هایی جهت افزایش میزان اطلاعات مردم درمورد نسل کشی ارمنیان کرده است. یادآوری می نماییم که پارلمان ایتالیا نسل کشی ارامنه را در سال 2000 میلادی برسمیت شناخته و محکوم کرده است.
نام گذاری روز 24 آوریل در نیویورک به عنوان روز نسل کشی
استاندار نیو یورک بیست و چهارم آوریل را به عنوان روز بزرگداشت شهدای نسل کشی ارمنیان اعلام کرد.
استاندار نیو یورک بیست و چهارم آوریل را به عنوان روز بزرگداشت شهدای نسل کشی ارمنیان اعلام کرد. سرویس مطبوعاتی ایالات نیو یورک گزارش می دهد که "اندریو کومو"استاندار نیو یورک با هدف گرامیداشت یاد و خاطره شهدای بی گناه نسل کشی ارمنیان، بیست و چهارم آوریل را به عنوان روز بزرگداشت شهدای نسل کشی اعلام کرده است. قابل ذکر است که در بیست و چهارم آوریل در شهرهای مختلف آمریکا با برگزاری مراسم هایی یاد و خاطره شهدای نسل کشی ارمنیان گرامی داشته می شود.
ارمنی‌های پنهان یا کریپتو
ارمنی‌های پنهان (به ارمنی ծպտեալհայեր - به انگلیسی Hidden Armenians)، یا ارمنی‌های کریپتو (به انگلیسی crypto-Armenians)،[۱۶۸] به گروهی گفته می‌شود که در طی نسل‌کشی؛ کودکان یتیم، دختر و پسر جوان ارمنی دزدیده، یا از سوی خانواده‌های مسلمان محلی به فرزند خواندگی پذیرفته شدند که نام آنها را تغییر داده و به اجبار قومیت تُرکی و یا کُردی را پذیرفتند و مسلمان شدند و به بقای خود ادامه دادند. امروزه تعداد نامعلومی از افراد با اصلیت ارمنی در ترکیه وجود دارند که یا از تبار خود آگاه نبوده یا از ترس ارمنی بودن هویت خود را پنهان کردند.
فهرست اسامی متهمان کشتار ارمنیان
محمد طلعت پاشا
از طراحان اصلی قتل‌عام ارمنیان، رهبر حزب اتحاد و ترقی و وزیر کشور(۱۹۱۳–۱۹۱۷م). او طبق رأی دادگاه نظامی عثمانی به اعدام محکوم شد. وی در ۱۹۲۱به دست سوقومون تهلیریان به ضرب گلوله از پای درآمد.
اسماعیل انور پاشا
از دیگر طراحان اصلی قتل‌عام ارمنیان، عضو کمیتهٔ مرکزی حزب اتحاد و ترقی و وزیر جنگ در ۱۹۱۴م. طبق رأی دادگاه نظامی عثمانی انورپاشا در ۱۹۱۹م به اعدام محکوم شد. او همچنین در ۱۹۲۱م در آسیای مرکزی محکوم به اعدام شناخته شد.
جمال پاشا
از طراحان اصلی قتل‌عام ارمنیان، عضو کمیتهٔ مرکزی حزب اتحاد و ترقی و وزیر دریاداری و فرماندهٔ ارتش چهارم عثمانی در سوریه در ۱۹۱۴م. وی طبق رأی دادگاه نظامی عثمانی در ۱۹۱۹م به اعدام محکوم شد. وی در ژوئیهٔ ۱۹۲۲م به دست آرداشس گورکیانو پطرس تر-بوغوسیان،به ضرب گلوله از پا درآمد.
دکتر ناظم
عضو تشکیلات مخصوص، عضو کمیتهٔ مرکزی حزب اتحاد و ترقی و وزیر آموزش و پرورش عمومی در ۱۹۱۸م. او طبق رأی دادگاه نظامی عثمانی در ۱۹۱۹م به اعدام محکوم و در ۱۹۲۶م به دار آویخته شد.
۲۷تن دیگر از جنایتکاران محکوم به حبس (با مدت زمان متفاوت) شدند و عدهٔ اندکی نیز به دلیل فقدان مدارک و دلایل کافی تبرئه شدند. این احکام شامل آن تعداد از مجرمان، که به دست انگلیسیها به جزیرهٔ مالتا تبعید شدند، بعدها همین تبعیدشدگان پس از بازگشت، در دوران جمهوری ترکیه، متصدی مقام و منصب در جمهوری ترکیه شدند.
محاکمهٔ مسئولان و مقامات محلی و ایالتی حزب اتحاد و ترقی در ۲۱،۲۳و ۲۸ژوئن ۱۹۱۹م صورت گرفت و حکم دادگاه در این مورد در ۸ژانویهٔ ۱۹۲۰م صادر شد. طبق این حکم، ۳تن از ۳۶متهم به ده سال حبس و بقیه نیز به گذراندن دوره‌های متفاوتی از حبس محکوم شدند. حکم دادگاهی عاملان کشتار در ترابوزان در ۲۲مه ۱۹۱۹م صادر شد. طبق رأی دادگاه دو تن از هشت تبهکار، غیاباً، محکوم به اعدام شدند. این دو تن عبارت بودند از: جمال عزمی بیگ، فرماندار ترابوزان و نعیم بیگ، مسئول حزب اتحاد و ترقی در ترابوزان. شش نفر دیگر به سپری کردن دوره‌های متفاوتی در زندان محکوم شدند.
آثار سینمایی و ادبی
حراج جان‌ها (۱۹۱۸) نوشته آرورا ماردیگانیان
چهل روز موسی داغ (۱۹۳۳) نوشته فرانتس ورفل
ریش آبی (۱۹۸۷) نوشته کرت وانه‌گت
دجله سوزان (۲۰۰۳) نوشته پیتر بالاکیان
حرام‌زاده استانبول (۲۰۰۶) نوشته الیف شفق
ناهاپت (۱۹۷۷) ساخته هنریک مالیان
مایریگ (۱۹۹۱) ساخته آنری ورنوی
آرارات (۲۰۰۲) ساخته آتوم اگویان
نسل‌کشی ارمنی‌ها (۲۰۰۶) ساخته اندرو گولدبرگ
مزرعه چکاوک‌ها (۲۰۰۷) ساخته برادران تاویانی
برش (۲۰۱۴) ساخته فاتح آکین
۱۹۱۵ (۲۰۱۵) ساخته گارین هوانیسیان و آلک موحیبیان
کشورهایی که تا کنون قتل عام ارامنه را پذیرفته اند
آرژانتین
آلمان
استرالیا
اروگوئه
اوکراین
اسلواکی
اسپانیا
ایالات متحده آمریکا ( کمیته روابط خارجی کنگره)
انگلستان ( پارلمانهای منطقه ای )
بلژیک
برزیل
روسیه
سوئد
شیلی
فرانسه
قبرس
کانادا
لبنان
لیتوانی
لهستان
واتیکان
ونزوئلا
هلند
یونان
پارلمان اروپا
ترانه باید برویمՊԻՏԻԳՆԱՆՔ
ترجمه به فارسی و آوانویسی به انگلیسی از گارگین فتائی
.
ՊԻՏԻԳՆԱՆՔ
Խոսքևերաժշտություն`
ԳուսանՀայկազունի
(ԳագիկՆազարյան)
.
Ախ են երկրի հողին մատաղ, պիտի՛ գնանք վաղ թեուշ,
Սիրովլինի, սրովլինի, պիտի՛գնանքվաղթեուշ,
Արարատի գլխին դրոշ պիտի՛ դնենք վաղթե ուշ,
Հերթով լինի, երթով լինի , պիտի՛ գնանք վաղթե ուշ:
.
Կորցրեցինք մեր հողերը, երբմեր ազգը թուլացավ,
Բահ ու գրիչ շատ սիրելուց զենք բռնելը մոռացավ,
Հույսը միայն աստծո վրա՝ սրի դերը ուրացավ,
Խաչով լինի, գրչով լինի՝ պիտի՛ գնանք վաղ թե ուշ:
Դրա համար պայքար է պետք, ուրիշ ճամփա չե՛մ տեսնում,
Սրով խլված հողը սիրով տիրոջը չեն նվիրում,
Ուժն է հարգի, լա՛վ իմացեք, թույլ ազգերին չեն սիրում,
Սիրովլինի, սրովլինի, պիտի՛ գնանք վաղ թե ուշ:
.
Հայկազունն եմ՝չեմվախենումմարդկությաննենգդավերից,
Հալածանքից, բռնությունից, աստծո տված ցավերից,
Թե կուզ անանց պարիսպներով մեզ բաժանեն մեր երկրից,
Հրով լինի, սրով լինի, պիտի՛ գնանք վա ղթե ուշ:
* * *
آوانویسی انگلیسی
Bidi Gnank
Words and song by
Gusan Haykazuni
(Gagik Nazarian)
.
Akh en yerkri hoghkn madagh , bidi gnank vagh te ush
Sirov lini , srov lini , bidi gnank vagh te ush
Ararati glkhi drosh , bidi dnenk vagh te ush
Hertov lini , yertov lini , bidi gnank vagh te ush
.
Gortstretsink mer hoghere , yerb mer azgu tulatsav
Bah u grich shad sireluts zenk brnele moratsav
Huyse miayn Asdo vra , sri dere uratsav
Khachov lini , grchov lini , bidi gnank vagh te ush
.
Dra hamar baykar e bedk , urish jampa chem desnum
Srov khlvats hoghe sirov, diroche chen nvirum
Udj e hargi lav imatsek tuyl azgerin chen sirum
Sirov lini , srov lini , bidi gnank vagh te ush
.
Haykazunn em chem vakhenum , mardkutian neng daverits
Halatsankits , brnutiunits, Asdu dvats tsaverits
Te kuz anants barisbnerov , mez bajanen mer yerkrits
Hrov lini , srov lini , bidi gnank vagh te ush
ترجمه به فارسی
باید برویم
متن و ترانه از
گوسان هایکازونی
( گاگیک نازاریان)
.
آخ قربان خاک آن میهنی بروم که باید به انجا برویم دیر یا زود
چه با عشق باشد و چه با شمشیر باید برویم دیر یا زود
بر سر کوه آرارات باید پرچم بگزاریم دیر یا زود
چه با نوبت باشد و چه بی نوبت باید برویم دیر یا زود
.
زمینهایمان را از دست دادیم آنگه که ملت ما ضعیف گشت
و از فرط عشق فراوان به بیل و مداد اسلحه به دست گرتن را فراموش کرد
با داشتن امید به خداوند نقش اسلحه را فراموش کرد
چه با صلیب باشد و چه با قلم باید برویم دیر یا زود
.
برای این امر پیکار لازم است چاره دیگری نمی بینم
خاکی را که با زور گرفته شده با عشق آن را پس نمی دهند
قدرت احترام می آورد بدانید که ملتهای ضعیف را دوست ندارند
چه با عشق باشد و چه با شمشیر باید برویم دیر یا زود
.
من از دسیسه های و توطئه های ننگ انسانی نمی هراسم
و همچنین از ازار و اذیت ، از خشونت و از دردهای خدادادی
حتی اگر با حصارهای بی انتها ما را از سرزمینان جدا سازند
با آتش باشد یا با شمشیر باید برویم دیر یا زود
.
منبع و لینکهای شنیدن آهنگ
https://ergir.wordpress.com/2012/11/26/piti_gnanq/
https://www.youtube.com/watch?v=hGQDA3wOox4
مراسم یکصدو یکمین سالگرد نسل کشی ارامنه
صبح امروز
در کلیسای سرکیس مقدس
برگزار شد
