لوله گاز اروپا و جنگ داخلی سوریه

لوله گاز اروپا و جنگ داخلی سوریه

  رابرت اف کندی

.

http://alikonline.ir/fa/fa/news/political/item/1763-

لوله-گاز-اروپا-و-جنگ-داخلی-سوریه

.

رابرت اف کندی، وکیل آمریکایی و برادرزاده جان اف کندی، رئیس جمهور اسبق آمریکا در مقاله‌ ای که در سایت پلیتیکو منتشر شد، نوشته است آمریکا پس از آنکه اسد از پروژه احداث خط لوله گاز دولت قطر حمایت نکرد، تصمیم به برکناری وی گرفت.

این پروژه 10 میلیارد دلاری نخستین بار در سال 2000 مطرح شد و سرویس اطلاعاتی آمریکا (سیا) این طرح را پیگیری کرد تا آنکه 9 سال بعد اسد اعلام کرد که از طرح خط لوله که به موجب آن قطر می توانست از طریق پایانه‌های ترکیه، مستقیما به بازارهای انرژی اروپا دسترسی داشته باشد حمایت نمی‌کند.

کندی افزود که این خط لوله همچنین به عربستان سعودی امکان می داد نفوذ بیشتری را در منطقه علیه ایران اعمال کند.

متن زیر برگردان گزیده ای از این مقاله از انگلیسی به فارسی است:

مردم آمریکا از سابقه مداخله خشونت آمیز آمریکا در سوریه اطلاع چندانی ندارند... تا زمانی که مردم و سیاست‌ گذاران آمریکا از این پیشینه آگاهی نداشته باشند، دخالت‌های بیشتر تنها به پیچیده‌تر کردن بحران کمک می‌کند.

جنگ ما علیه بشار اسد از اعتراضات صلح آمیز مردمی موسوم به بهار عربی در سال 2011 آغاز نشد بلکه از سال 2000 و هنگامی که قطر پیشنهاد احداث خط لوله 10 میلیارد دلاری به طول هزار و 500 کیلومتر را از طریق عربستان سعودی، اردن، سوریه و ترکیه مطرح کرد آغاز شد. میدان گازی پارس جنوبی (گنبد شمالی)، غنی‌ ترین میدان گازی طبیعی در جهان بین ایران و قطر مشترک است. تحریم‌ های تجارت بین‌ المللی تا همین اواخر ایران را از فروش گاز به کشورهای خارجی منع می کرد.

در عین حال، گاز قطر تنها در صورتی می‌ تواند به کشورهای اروپایی برسد که تبدیل به مایع و از طریق دریا حمل شود. مسیری که ظرفیت را محدود می کند و هزینه‌ها را افزایش می‌دهد.

خط لوله پیشنهادی، قطر را از طریق پایانه‌ های توزیع ترکیه مستقیما به بازارهای اروپایی متصل می‌ساخت. ترکیه از این طریق می توانست هزینه‌ های ترانزیت را به جیب بزند.

خط لوله مشترک قطر-ترکیه سلطه قطعی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس بر بازارهای گاز طبیعی را موجب می‌ شد و قطر، نزدیکترین متحد آمریکا در جهان عرب را قوی‌ تر می ساخت. دو پایگاه نظامی عظیم آمریکایی و مقر فرماندهی مرکزی آمریکا در خاور میانه، در کشور قطر واقع شده است.

اتحادیه اروپا که 30 درصد گاز خود را از روسیه تأمین می کند نیز از پیشنهاد خط لوله استقبال کرد چرا که از این طریق می توانست به انرژی با قیمت ارزان تر دست یابد و از نفوذ سیاسی و اقتصادی پوتین رهایی پیدا کند. ترکیه، که دومین خریدار بزرگ گاز روسیه است، برای پایان دادن به اتکای خود به رقیب دیرینه و تثبیت خود به عنوان مرکز انتقال پرسود سوخت آسیا به بازارهای اروپایی، مشتاق بود.

خط لوله قطر می‌توانست برای عربستان سعودی با ایجاد پایگاهی در سوریه سودآور باشد. هدف ژئوپلیتیکی عربستان این است که قدرت سیاسی و اقتصادی رقیب اصلی خود و متحد نزدیک بشار اسد، یعنی ایران را محدود نگه دارد.

عربستان سعودی مناطق شیعه نشین تحت سلطه آمریکا در عراق (و اخیرا پایان بخشیدن به تحریم‌ های اقتصادی علیه ایران) را به عنوان عوامل کاهش قدرت خود در منطقه می داند و در حال حاضر در جنگی نیابتی علیه تهران در یمن حضور دارد که تحت عنوان نسل کشی عربستان سعودی علیه گروه حوثی یمن (شیعیان این کشور) که تحت حمایت ایران قرار دارد، از آن یاد می‌شود.

اما در این میان روسیه که 70 درصد گاز خود را به اروپا می‌ فروشد، خط لوله قطر-ترکیه را به عنوان تهدیدی برای موجودیت خود می‌دید. از نظر پوتین، خط لوله قطر توطئه ناتو برای تغییر وضع موجود، محروم کردن روسیه از تنها پایگاه خود در خاور میانه، رکود اقتصاد روسیه وپایان دادن به قدرت نفوذ این کشور در بازار انرژی اروپا بوده است.

در سال 2009 اسد اعلام کرد تفاهم نامه مجوز ایجاد خط لوله از طریق سوریه را امضا نمی‌کند.

پس از آن اقدامات اسد بیش از پیش خشم کشورهای حاشیه خلیج فارس را برانگیخت، چرا که او از «خط لوله اسلامی» که مورد تایید روسیه بود و از میدان گازی ایران از طریق سوریه به بنادر لبنان کشیده می‌ شد، حمایت کرد. این خط لوله اسلامی، ایران، و نه قطر را، تبدیل به تامین کننده اصلی بازارهای انرژی اروپا می‌ کرد و نفوذ تهران در خاور میانه و جهان را به طور چشمگیری افزایش می‌ داد.

اسرائیل نیز همان طور که انتظار می‌رفت مصمم بود تا از ایجاد خط لوله اسلامی که باعث قدرتمند شدن هر چه بیشتر ایران و سوریه و احتمالا حزب الله و حماس می شد، جلوگیری کند.

گزارش های محرمانه از سازمان‌های اطلاعاتی اسرائیل، عربستان سعودی و امریکا نشان می‌دهند همان زمانی که اسد طرح خط لوله قطر را رد کرد، برنامه‌ریزان نظامی و اطلاعاتی به سرعت به این نتیجه رسیدند که دامن زدن به شورش سنی‌ ها در سوریه برای برکناری بشار اسد که با آنان همکاری نداشته است، راهکاری عملی برای دستیابی به هدف مشترک تکمیل خط لوله گاز قطر – ترکیه است.

بنابر اسناد افشا شده توسط ویکی‌ لیکس، در سال 2009 پس از آنکه اسد طرح خط لوله قطر را رد کرد، سازمان سیا حمایت مالی از گروه‌ های مخالف در سوریه را آغاز کرد. شایان ذکر است که این مساله پیش از قیام بهار عربی علیه اسد اتفاق افتاد.