Տնտեսի կիրակի یک شنبه مباشر

Տնտեսի  կիրակի یک شنبه مباشر

گارگین فتائی

.

 روزه بزرگ یا مِتس باهک به ارمنیմէծպահք

چهل و هشت روز طول می کشد و شامل هفت هفته است و اشاره به روزه چهل روزه مسیح در پای کوه دارد .

در این مدت مسیح از خوردن و آشامیدن امساک نمود ولی این روزه به معنای خودداری از خوردن و آشامیدن در ساعات معینی از روز نیست بلکه در این مدت روزه داران از خوردن برخی از خوراکیها پرهیز می کنند و نه همهء آنها . در این مدت روزه داران باید از خوراکیهایی استفاده کنند که ریشه گیاهی داشته و از خوردن آنچه که از حیوانات حاصل می شود خودداری نمایند .

علاوه بر پرهیز مادی ، روزه داران باید نسبت به برخی از عادات ناشایست اخلاقی نظیر دروغ گویی ، حرافی ، تمسخر و تحقیر و نظایر آن نیز خودداری ورزند و همانگونه که مسیح در این چهل روز از سوی شیطان مورد وسوسه قرار گرفت و سربلند از آزمایش بیرون آمد روزه دار نیز باید دراین مدت در جهت نزدیکی به خدا و دوری از شیطان و هواهای نفسانی گام بردارد

از آنجایی که عید پاک در مسیحیت از اعیاد ثابت نیست بالتبع روزه بزرگ یا کاراسنوریا به ارمنی        քառասնօրիա  به انگلیسی karasnoria

نیز ثابت نخواهد بود و امسال از دو شنبه بیست و هفتم فوریه  برابر با چهارده اسفند  شروع شده که در واقع دوشنبه بعد از جشن برغندان یا به ارمنیբուն                բարեկենդան  به انگلیسی bun       baregendan    شروع شده و تا یک روز مانده به عید پاک به پایان می رسد .

این چهل و هشت روز دارای هفت یک شنبه مهم است که بر روی هر کدام در کلیسای ارمنی اسمی گذارده اند که یاد آوری قسمتی از اناجیل اربعه می باشند . به یک شنبه در زبان ارمنی گیراگی به ارمنیկիրակիو به انگلیسی giragi  گویند

 این هفت یک شنبه عبارتند از

Բունբարեկանդանկիրակի

Bun baregendan giragi

یک شنبه جشن برغندان

Արտաքսմանկիրակի

Ardaksman giragi

یک شنبه خروج

  Անառակի  կիրակի

Anaragi giragi

یک شنبه فرزند گمشده یا فرزند باز یافته

 Տնտեսիկիրակի

Dndesi giragi

یک شنبه مدیران خانه

Դատաւորածկիրակի

Datavorats giragi

یک شنبه داوری

Գալստեանկիրակի

Galstian  giragi

یک شنبه پیش رو

 Ծաղկազարդիկիրակի

Tsaghkazarti giragi

یک شنبه تزئین گل

امسال  هجدهم مارس  در تقویم و گاهشماری ارمنی برابر است با یک شنبه چهارم از روزه بزرگ که در واقع بیست و یک روز از روزه بزرگ می گذرد موسوم به Տնտեսիկիրակի به انگلیسی  Dndesi giragiیعنی یک شنبه مباشرین و خدمت گزار

داستان این مثل در انجیل لوقا چنین آمده است

عیسی این حکایت را برای شاگردان خود تعیف کرد

مردی ثروت مند ، مباشری داشت که به حساب دارایی های او رسیدگی می کرد اما به او خبر رسید که مباشرش در اموال او خیانت می کند پس او را خواست و به او گفت شنیده ام که اموال مرا حیف و میل می کنیپس هر چه زودتر حساب هایت را ببند که از کار برکنار هستی

مباشر پیش خود فکر کرد حالا چه کنم وقتی از این کار برکنار شدم نه قدرت بیل زدن دارم و نه غرور اجازه می دهد گدایی کنم

دانستم چه کنم باید کاری کنم که وقتی از اینجا می روم دوستان زیادی داشته باشم تا از من نگهداری کنند

پس هر یک از بدهکاران ارباب خود را فراخواند و با ایشان گفتگو کرد

از اولی پرسید: چقدر به ارباب من بدهکار هستی ؟

جواب داد صد حلب روغن زیتون

مباشر گفت : درست است این هم قبضی که امضا کرده ای پاره اش کن و در یک قبض دیگر بنویس پنجاه حلب

از دیگری پرسید: تو چقدر بدهکاری؟

جواب داد صد خروار گندم

به او گفت قبض خود را بگیر و بهجای آن بنویس هشتاد خروار

آن مرد ثروتمند ، زیرکی مباشر خئن را تحسین کرد

در واقع مردم بی ایمان در روابط خود با دیگران و در کارهای خود زیرک تر از مردم خداشناس هستند

مال دنیا اغلب در راهای بد مصرف می شود اما من به شما توصیه می کنم که آن را در راه درست به کار گیرید تا دوستانی بیابید . آنگاه وقتی مالتان از میان برود خانه ای در آخرت خواهید داشت .

اگر در کارهای کوچک درست کار باشید در کارهای بزرگ نیز درست کار خواهید بود پس اگر در مورد ثروتهای دنیوی امین و درست کار نبودید چگونه در خصوص ثروتهای حقیقی آسمانی به شما اعتماد خواهند کرد .و اگر در مال دیگران خیانت کنید چه کسی مال خود شما را به دستتان خواهد سپرد

                                    انجیل لوقا 1:16-12

البته در آداب ارامنه این روز بیشتر تبدیل به یک شنبه مدیران خانه و یا خانمهای خانه دار و برای احترام به زنان مسن گشته است .

یک شنبه مدیر خانه به احترام خانم خانه و بویژه خانمهای مسن و مادربزرگ ها گرفته می شود و از آنها یاد می گردد .

 در این روز غذاهای ویژه روزه بزرگ و بویژه دو غذا به نامهای « دِقین کوفتا به ارمنیդեշինքուֆտա   » به انگلیسی deghin kufta  که تحت اللفظی یعنی کوفته زرد و یا همان کوفته ارمنی که از نخود درست می شود که به فلافل ارمنی هم معروف است

 و تتوِباس به ارمنی   թթւէպաս به انگلیسی ttve bas  که آن هم شامل سوپی محتوای رشته و لوبیا و نخود بوده و مزه ترش می دهد می باشد .

.

منابع

http://www.armtimes.com/10902

http://lusamut.net/preview.php?id=1776

http://tert.am/hy/news/2012/03/13/michink/

4: تاریخ کلیسای ارمنی

نگارش دکتر ادیک باغداساریان – ناشر مولف – 1380

http://ter-hambardzum.com/news/2012-03-10-749

http://www.slaq.am/arm/news/120602/