نقد فیلم احتمال باران اسیدی
جمع آوری از گارگین فتائی
.
کارگردان
بهتاش صناعی‌ها
تهیه‌کننده
سمیرا برادری
روح‌الله برادری
نویسنده
بهتاش صناعی‌ها
مریم مقدم
بازیگران
شمس لنگرودی
مریم مقدم
پوریا رحیمی سام
ارسلان عبداللهی
موسیقی
هنریک ناجی
فیلم‌برداری
محمدرضا جهان‌پناه
تدوین
بهتاش صناعی‌ها
توزیع‌کننده
هنر و تجربه
تاریخ‌های انتشار
۱۸آبان ۱۳۹۴
مدت زمان
۹۰دقیقه
کشور
ایران
زبان
فارسی
احتمال باران اسیدی فیلمی به کارگردانی بهتاش صناعی‌ها، نویسندگی بهتاش صناعی‌ها و مریم مقدم و تهیه‌کنندگی سمیرا برادری و روح‌الله برادری ساخته سال ۱۳۹۳است.
این فیلم در تاریخ ۱۸آبان ۱۳۹۴در سینماهای ایران اکران شده است.
پرداختن به موضوع همجنسگرایی
برخی اعضای شورای پروانه نمایش معتقدند فیلم به موضوع همجنسگرایی پرداخته است و به همین دلیل، حتی امکان توقیف آن نیز وجود دارد. این در حالی است که «احتمال باران اسیدی» با کمترین حاشیه در جشنواره‌ی سی و سوم فجر اکران شد و نمایش آن با وجود برخی کنایه‌های سیاسی، مخالفت چندانی را به دنبال نداشت. هر چند که فیلم پیش از نمایش در جشنواره هم در شورای پروانه‌ی نمایش مخالفانی داشت و چند اصلاحیه خورده بود.
خلاصه فیلم
منوچهر شصت سال سن دارد، او بازنشسته اداره دخانیات است ولی از سر بیکاری همچنان هر روز به اداره می‌رود. مادرش تا زنده بود آرزو داشت ازدواجش را ببیند. در حالی که منوچهر حتی دوستی هم در زندگی نداشته به جز خسرو.
جوایز و جشنواره ها
بهترین فیلمنامه بخش نگاه نو مریم مقدم - بهتاش صناعی ها برنده دیپلم افتخار بهترین فیلمنامه اصلی
بهترین فیلم بخش هنر و تجربه بهتاش صناعی ها نامزدشده
این فیلم در جشنواره های داخلی و خارجی موفق به دریافت جوایز گوناگون شده که از جمله آنها می‌توان به جایزه بهترین فیلمنامه جشنواره فجر،جایزه استعداد درخشان(بهترین فیلم اول)از جشن انجمن منتقدان، جایزه نتپک (ارتقای سینما آسیا)در استرالیا،جایزه بهترین فیلم تماشاگران جشنواره پراگ،جایزه ویژه هیت داوران جشنواره کلمبو اشاره کرد.
این فیلم همچنین در جشنواره‌های گوناگونی همچون گتنبرگ،بمبئی،زوریخ،استکهلم،پونا،پرت استرالیا و فیلم‌های ایرانی در پاریس،کلن،سیدنی،بوستون،واشنگتن و دانشگاه یو سی ال ای حضور داشته.
سحر عصر آزاد
نقد فیلم احتمال باران اسیدی, Risk of Acid Rain, نقد در نگاه اول / اگر باران ببارد / نگاهي به فيلم «احتمال باران اسيدي»
«احتمال باران اسيدي» فيلمي است ساده و روان كه تنهايي هاي زمان حال يك مرد سالخورده را از وراي آسيب شناسي موجز گذشته او به تصوير مي كشد. نخستين ساخته بهتاش صناعي ها بر اساس فيلمنامه اي از مريم مقدم و صناعي ها شكل گرفته كه قهرمان اصلي و محوري آن مردي ٦٠ ساله است كه پس از فوت مادرش به تنهايي در شمال زندگي مي كند. بخش ابتدايي فيلم به گونه يي طراحي شده كه موقعيت اوليه منوچهر به عنوان مردي تنها و منزوي كه در جريان روزگار به نوعي از سوي همگان ترك شده، تثبيت شود. تصوير يك كارمند دخانيات كه هنوز بازنشستگي خود را نپذيرفته و هر روز در دفتر كارش حاضر مي شود تا روال عادي و ساكن زندگي روزمره و در واقع عادت هاي كهنه را دنبال كند. در اين بخش متناسب با دنياي منوچهر و حال و هوايي كه در آن زندگي مي كند، شاهد نماهاي مختلفي از تنهايي او از زواياي مختلف در خانه، ايوان، كوچه، نانوايي، مسجد و... هستيم كه اين تصاوير بيش از هر چيز كسالت بار شدن اين تنهايي را براي كاراكتر اصلي به ذهن مي آورد. شرايطي كه بدون كلام، نق زدن و آه و افسوس هاي متداول، از حال و هواي منوچهر، رخوت او موقع صبحانه خوردن، آب دادن به گل ها، نان خريدن و... حتي از در و ديوار خانه قابل برداشت است و رسيدن به اين وجه مهم با چنين دستمايه هايي مهم است. چيدمان هوشمندانه اين شرايط است كه به شكل دروني زمينه سازي براي تصميم مهم منوچهر مي كند تا در سكانس مسجد كه او كمتر حرف مي زند و اتفاقا شرايطش را پيرمرد ديگري توصيف مي كند، مطمئن باشيم او در آستانه يك تصميم خطير و انتحاري قرار دارد. تغيير، حركت و سفر را در اشل كاراكتري با پيشينه منوچهر - كه در بخش اوليه فيلم به خوبي معرفي شده- اگر خطير و انتحاري نناميم چه عنوان ديگري مي تواند داشته باشد؟ در واقع طراحي شخصيت منوچهر و موقعيت اوليه او براي حركت به شدت برآمده از الگوهاي كلاسيك درام پردازي است كه زمينه سازي هاي لازم انجام مي شود تا قهرمان وادار به حركت و تغيير شرايط خود شود. اما حركت منوچهر تنها محدود به تغيير جغرافيا و رفتن از شمال به تهران نيست بلكه تغيير مهم تر اتفاقي است كه در طول سفر در درونش مي افتد و او را وادار به كالبدشكافي گذشته اي مي كند كه گره ذهني او در طول همه سال هاي زندگي اش بوده و به همين دليل هم به جست وجوي دوست دوران جواني اش، خسرو برمي آيد. پرداخت شخصيت خسرو به عنوان كاراكتري كه هيچ وقت او را نمي بينيم بلكه بهانه يي براي حركت و جست وجوي منوچهر است تا گذشته و خودش را مرور كند، بيش از هر چيز برآمده از پرداخت غيركلاسيك و مدرن چنين قصه اي است كه با وجود برخورداري از مايه هاي مستعد براي تبديل شدن به يك درام كلاسيك متعارف، بر معدود خرده روايت هاي فرعي متمركز مي شود كه در جغرافياي جديد منوچهر را درگير مي كند تا از خلال آنها اين شخصيت بازشناسايي شود. در اين مسير حضور كاراكترهاي فرعي و نوع ارتباط منوچهر با آنها نيز علاوه بر پردازش اين شخصيت، به نمود روند تغيير تدريجي او و انعطاف پذيري اش در برقراري ارتباط با اطرافيان كمك مي كند. اين ارتباط به ويژه از وجه تضاد و تقابل و نهايتا به تعامل رسيدن دو نسل نيز حايز اهميت است و مي تواند همجواري و همراهي منوچهر و دو جوان را واجد زيرلايه هايي كند كه به فراخور ذهنيت و دغدغه مندي هر مخاطب متفاوت است. ويژگي مهم اين بخش يا به شكل نمادين ارتباط بين نسل ها، سويه هاي بكر و جديدي است كه نويسنده و فيلمساز از دل اين همراهي بيرون كشيده اند و بدون آنكه مانور زيادي روي اين وجوه بدهند، فضا را براي بسط يافتن ذهن مخاطب و پر كردن جاهاي خالي بنا به ذهنيت خاص او باز مي گذارند. در واقع جنس تازه اين روابط و به نوعي بي واسطگي جذابي كه بين منوچهر و دو جوان با وجود همه تضادها برقرار مي شود اين همراهي را ملموس و جذاب مي كند. مثل داستان هاي متعددي كه دختر درباره خودش مي بافد اما در نهايت قصه واقعي اش را مي گويد كه تازه و غيركليشه يي است و منوچهر هم به كمكش مي رود يا همين اسم نويسي براي سفر به كره مريخ. در نهايت پس از تجربه هاي از سر گذشته، ديگر به نظر نمي آيد ديدن يا نديدن خسرو همان اهميت اوليه را براي منوچهر داشته باشد و لزوما بخواهد اين اعتراف تاريخ گذشته را براي دوستش تعريف كند چراكه او جنس ديگري از رابطه و ه مراهي را تجربه كرده كه در اشل كاراكتري همچون منوچهر يك آزمون خطير است. كارگرداني اين درام شخصيت پردازانه نيز متناسب با قصه اي كه كلاسيك آغاز مي شود اما در ادامه مسيري متفاوت و مدرن را طي مي كند، بيش از آنكه بهانه يي براي به رخ كشيدن توانايي هاي يك فيلمساز اول باشد برآمده از درك نياز فيلمنامه و رسيدن به بهترين، ساده ترين و گوياترين اجرا از متني است كه در مرحله نگارش هم كارگرداني شده است. نقش آفريني شمس لنگرودي نه به عنوان شاعري برجسته بلكه به عنوان كاراكتر نمايشي منوچهر كه در فيلم «احتمال باران اسيدي» به زواياي پنهان زندگي او سرك كشيده مي شود، از ويژگي هاي منحصر به فرد فيلم است كه در ملموس شدن اين شخصيت نقش بسيار مهمي داشته است
برای ساخت فیلم «احتمال باران اسیدی » پشتوانه نداشتیم
بهتاش صناعی ها کارگردان فیلم گفت: این فیلم قصه ادم های تنها و بدون پشتوانه در جامعه امروز است و در دل قصه کارمند اداره دخانیاتی که ازدواج نکرده و از مادرش نگهداری می کند، تلاش دارد تا وضعیت بخشی از اجتماع امروز را بگوید.
وی افزود: ساخت این فیلم برای من و مریم مقدم (بازیگر و نویسنده فیلم) دغدغه بود و ۲سال برای آن وقت گذاشتیم هرچند در این ۲سال و در زمان ساخت سختی های زیادی کشیدیم و به نوعی انگار بدون پشتوانه بودیم.
صناعی ها ادامه داد: از ابتدای ساخت فیلم می دانستیم که این فیلم چه مخاطبانی دارد و قرار نیست گیشه ها را فتح کند به همین دلیل هم فیلم دلی ساختیم.
وی ادامه داد: برای من همیشه تجربه و زندگی پیرمردها و افراد بالای ۷۰سال مهم بوده زیرا آنها مسائل زیادی از زندگی می دانند ضمن اینکه مردها برخلاف خانم ها در زمان بازنشستگی و کهنسالی تنها تر می شوند درحالیمه خانم ها در میانسالی ارتباطاتشان بیشتر می شود.
مخاطب باید خودش شخصیت ها را کشف کند
صناعی ها با بیان اینکه زندگی تنهایی یک نوع زندگی مینی مال است گفت: وقتی بر این اساس فیلمنامه نوشتیم به آن شاخ و برگ و شخصیت زیادی اضافه نکردیم و اولویتمان این بود که تصاویر فیلم داستان را پیش ببرد و دائم اطلاعات اضافه ندهیم زیرا معتقدم کار هنری باید اجازه دهد تا مخاطب خودش شخصیت ها را کشف کند.
وی ادامه داد: در فیلم تلاش کردیم تا بخشی از جامعه که به نوعی اقلیت های فراموش شده هستند و یا شهروند درجه ۴را نشان دهیم و بگوییم که اینها نیز می توانند درام قصه را پیش ببرند.
کارگردان «احتمال باران اسیدی» بر این مساله که مخاطبان فیلمش از نسل های مختلف هستند تاکید کرد و افزود: در این فیلم تلاش کردیم چند نسل مختلف را کنار هم قرار دهیم و از جوان ۱۵ساله تا پیرمرد ۷۰ساله با فیلم ارتباط خوبی برقرار کردند.
مشکلات جامعه امروز باعث انزوای آدم ها می شود
صناعی ها با اشاره به اینکه نشان دادن علت تنهایی برای ما مهم بود گفت: مشکلات جامعه امروز باعث انزوای ادم ها می شود و روابط عاطفی غلط حتی بین دخترها و پسرها عامل تنهایی است.
وی ادامه داد: اما ما به هیچ وجه در فیلمنامه نگاه جنسیتی نداشتیم و فقط آنچه برایمان مهم بود پرداختن به علت ها و دلایل تنهایی بود.
صناعی ها در پایان سخنانش از مدیران تقاضا کرد تا به فیلمسازان جوان توجه کنند و شرایطی فراهم شود تا آنها راحت تر فیلم بسازند.
سینمای ایران فصل جدیدی پیش رو دارد
شاهین امین منتقد سینما نیز با اشاره به اینکه در سال های اخیر چهره های جدیدی وارد سینمای ایران شدند گفت: وجود این چهره ها همچون بهتاش صناعی ها ، مجید برزگر، شهرام مکری این امید را در ما ایجاد می کند که سینمای ایران فصل های جدیدی را پیش رو دارد.
وی ادامه داد: داستان فیلم درباره مردی است که ۳۰سال در یک روند زندگی کرده و وقتی بازنشسته می شود دچار بحرانی می شود و تصور می کند که با این بحران نمی تواند کنار آید لذا دست به تغییر در زندگی خود می زند.
امین ادامه داد: در فیلم ما با یک داستان ملال آور روبرو نیستیم و طنزی که در شخصیت اصلی فیلم وجود داشت به ما کمک کرد تا کمی فضای کمیک بوجود آورده است.
فیلمنامه در جاهایی خالی است
این منتقد سینما گفت: شخصیت ها در فیلم به اندازه ای که احتیاج بود معرفی شده اند و کارگردان به خوبی آنها را به بیننده می شناساند.
امین با اشاره به اینکه بازیگران فیلم بازی های خوبی از خود ارائه کردند گفت: بازیگران شخصیت ها را خوب درک کردند و روابط آدم ها نیز در فیلم کاملا قابل درک است هرچند ماجراهای داخل فیلمنامه کم است و فیلمنامه در جاهایی خالی است.
وی ادامه داد: اگر در زنجیره اتفاقات فیلم ماجراهای بیشتری وجود داشت قطعا کشش فیلم بهتر می شد اما معتقدم قصه احتیاج به داستان های فرعی ندارد و فقط نیاز داشت که آدم های فیلم ماجراهای بیشتری داشتند.
به گزارش ایسنا، بهتاش صناعی‌نیا – کارگردان فیلم – با اظهار خرسندی از اکران فیلم‌های «هنر و تجربه» در این شهر، گفت: شیراز پایتخت فرهنگی کشور به‌شمار می‌رود، در نتیجه راه‌اندازی سینمای «هنر و تجربه» در این شهر ضرورت داشت، البته علاقه‌مندان باید با اطلاع‌رسانی به دوستان خود برای رونق هرچه بیشتر آن بکوشند.
او با اشاره به اینکه «احتمال باران اسیدی» فیلم ملال‌آوری نیست، اظهار کرد: در این فیلم، با تنهایی شخصیت‌ها در دنیای امروزی مواجه می‌شویم و قرار نبود فیلمی در ستایش اندوه و ملال ساخته شود.
صناعی‌نیا جذب مخاطب را از اهداف اصلی فیلم دانست و ادامه داد: اینکه مخاطب، سالن را ترک نکند برای ما اهمیت زیادی داشت در نتیجه سعی کردیم، تنهایی شخصیت‌ها در ویترین جذابی عرضه شود. وی گفت: یکی از دلایل طراحی شخصیت «کاوه» دستیابی به همین هدف بود که گاهی با کمیک ابزورد، مخاطب تا پایان فیلم همراه شود. صناعی‌نیا به اهمیت تدوین فیلم نیز اشاره و بیان کرد: از آنجا که نگران ریتم درونی فیلم بودم، تدوین آن را برعهده گرفتم، زیرا ممکن بود با نوسان در ریتم، به فیلم دیگری تبدیل شود.
وی زیاده‌گویی را یکی از ضعف‌های اساسی سینمای ایران دانست و گفت: در بیشتر فیلم‌های سینمای ایران، با دادن اطلاعات زیاد به مخاطب، فرصت کشف را از او می‌گیرند؛ اما در این فیلم تلاش شد بخش مهمی از روایت زندگی شخصیت‌ها در ذهن تماشاگر ساخته و پرداخته شود.
این کارگردان درباره استفاده از شمس لنگرودی – شاعر – برای بازی در نقش «منوچهر» توضیح داد: نسبت به این موضوع که ایشان توانایی بازیگری دارد، آگاهی داشتم و در اولین برخورد به این نتیجه رسیدم که فیزیک، کاملا با شخصیت «منوچهر» همخوانی دارد. او فیلمنامه را دوست داشت و انرژی مثبت ایشان به من هم منتقل شد، در همان ابتدای تمرین هم متوجه شدم، با یک بازیگر حرفه‌ای روبه‌رو هستم.
صناعی‌نیا که به گفته خودش، شاعرانگی لنگرودی را معیار انتخاب قرار نداده است، اضافه کرد: با اینکه او شخصیتی اجتماعی و شوخ‌طبع دارد، به‌لحاظ تکنیکی به نقش نزدیک شد و بعد از چند روز، دیگر «منوچهر» را در وجودش می‌دیدم. شمس لنگرودی – شاعر و بازیگر – نیز از حضور در این فیلم اظهار خوشحالی کرد و درباره پذیرفتن نقش «منوچهر» گفت: در نوجوانی به کلاس بازیگری تئاتر می‌رفتم، اما چون پدرم روحانی بود و بازیگری را مناسب نمی‌دانست، قصد بازیگر شدن نداشتم فقط می‌خواستم این تفکر نیما یوشیج را که می‌گفت «برای فهمیدن حس سنگ، باید سنگ شد» درک کنم.
.
منابع
««احتمال باران اسیدی» اکران نمی‌شود». مشرق‌نیوز. ۲۸مرداد ۱۳۹۴.
«لیست کامل عوامل فیلم احتمال باران اسیدی». سوره‌سینما. بازبینی‌شده در ۵ژانویه ۲۰۱۵.
«احتمال باران اسیدی». وبگاه سی‌نت. بازبینی‌شده در ۵ژانویه ۲۰۱۵.
https://www.salamcinama.ir/post/xad989rw0pey1k0/%D9%86%D9%82%D8%AF-%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85-%D8%A7%D8%AD%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%84-%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%AF%DB%8C-risk-of-acid-rain-%D9%86%D9%82%D8%AF-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D9%88%D9%84-%D8%A7%DA%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AF-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%D9%8A-%D8%A8%D9%87-%D9%81%D9%8A%D9%84%D9%85-
http://www.sourehcinema.ir/?p=63461
http://banifilm.ir/%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85-%D8%A7%D8%AD%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%84-%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%AF%DB%8C-%D9%86%D9%82%D8%AF-%D8%B4%D8%AF/