ابهام زبان انگلیسی در نشان دادن برخی از روابط خویشاوندی
گارگین فتائی
زبان انگلیسی در حال حاضر اصلی ترین زبان بین المللی دنیاست که البته عوامل گوناگونی در بین المللی بودن این زبان نقش دارند که مهم ترین آنها عبارتند از
1: پراکندگی گویشوران آن در پنج قاره دنیا به خاطر توسعه طلبی و سوابق استعماری انگلیس در گذشته و ابرقدرت بودن آمریکا که زبان اصلی آن انگلیسی است.
2: در اختیار داشتن بازارهای بورس و مراکز عمده تجاری توسط ممالک انگلیسی زبان نظیر بازارهای بورس لندن و نیویورک.
3: ساده تر بودن آن بویژه در زمینه گرامر نسبت به خیلی از زبانها بخصوص زبانهای اروپایی.
4: گفته می شود که زبان انگلیسی بیش از هر زبان دیگری دارای لغت و واژه است و همین امر باعث شده که در ادای مطلب و لفظ و رساندن مقصود به مخاطب دقیق تر و بهتر عمل کند .
اما درست است که زبان انگلیسی در مسائل تجاری و رسمی و عمومی زبان مناسبی است اما در زمینه نشان دادن روابط خویشاوندی و فامیلی به نظر می رسد زیاد دقیق نیست .
اساساً روابط فامیلی و خویشاوندی در غرب به اندازه و قدرت شرق نیست و غربیها همانند شرقیها به دید و بازدید قوم و خویش و اقوام خود نمی روند مگر اینکه فامیل درجه اول باشد .
در اینجا به نمونه هایی از این نارسایی مفهومی در بیان روابط خویشاوندی در زبان انگلیسی و البته معادل های دقیق آن در زبانهای فارسی و ارمنی اشاره می گردد .
father-in-law
معنی تحت اللفظی آن یعنی پدر در قانون اما معنی اصلی آن هم به معنای پدر زن است و هم به معنای پدر شوهر یعنی وقتی شخصی این اصطلاح را به کار می برد دقیقاً معلوم نیست منظورش پدر زن است یا پدر شوهر.
در زبان ارمنی به پدر زن աներ به انگلیسی aner و به پدرشوهر սկեսրայր به انگلیسی eskesrayr گویند.
mother-in-law
این اصطلاح هم تحت اللفظی به معنای مادر در قانون است اما معنای اصلی آن هم مادر زن و هم مادر شوهر است و اینجا هم ابهام مورد بالا را دارد.
در زبان ارمنی به مادر زن զոքանչ به انگلیسی zokanchو به مادرشوهر սկեսուրبه انگلیسی eskesurگویند.
Uncle
این واژه هم می شود عمو و هم دایی
در حالی که این دو خویشاوند ازدو طرف متفاوت هستند یکی از طرف پدر و یکی از طرف مادر.
در زبان ارمنی به عمو հոր եղպայր به انگلیسی hor yeghbayrگویند یعنی برادر پدر و به دایی քեռիبه انگلیسی keri گویند .
Aunt
مشابه مورد بالا منتهی در جنس مونث
هم به معنی عمه و هم به معنی خاله است
در زبان ارمنی به عمه հորաքոյրبه انگلیسی horakuyrگویند که به معنی خواهر پدر می باشد و به خاله մորաքոյր به انگلیسی morakuyr گیند یعنی خواهر مادر
Cousin
به نظر می رسد که ابهام در بیان نسبت خویشاوندی در این کلمه بیش از هر کلمه ای باشد .
این واژه معادل با این نسبتهاست
پسرعمو – پسردایی – پسرخاله – پسرعمه
دخترعمو – دختردایی- دخترخاله – دختترعمه
وقتی یک نفر این کلمه را به زبان می آورد دقیقاً معلوم نیست که منظورش کدام یک از نسبت های خویشاوندی فوق است
در زبان ارمنی نسبتهای مذکور این گونه است
پسرعمو
Հոր եղպոյր տղայ
Hor yeghboyr dgha
پسردایی
Քեռու տղայ
Keru dgha
پسرخاله
Մորաքրոջ տղայ
Morakroj dgha
پسرعمه
Հորաքրոջ տղայ
Horakroj dgha
دخترعمو
Հոր եղպոյր աղջիկ
Hor yeghboyr aghchik
دختردایی
Քեռու աղջիկ
Keru aghchik
دخترخاله
Մորաքրոջ աղջիկ
Morakroj aghchik
دختترعمه
Հորաքրոջ աղջիկ
Horakroj aghchik
Niece
به معنای هم خواهر زاده و هم برادر زاده مذکر
Nephew
هم به معنای خواهر زاده و هم به معنای برادر زاده مونث
در این دو مفهوم هم دقیقاً معلوم نیست که منظور شخص فرزند خواره است یا فرزند برادر صرف نظر از اینکه چه جنسی دارد
در زبان ارمنی نسبت های مذکور این گونه است
پسر برادر
Եղպոյր տղայ
Yghboyr dgha
پسر خواهر
Եղպոյր աղջիկ
Yeghboyr aghchik
دختر برادر
Քրոջ տղայ
Kroch dgh
دختر خواهر
Քրոջ աղջիկ
Kroch aghchik