سمفونی شماره ۹ بتهوون ، بزرگ ترین اثر موسیقی جهان

سمفونی شماره ۹ بتهوون ، بزرگ ترین اثر موسیقی جهان

 جمع آوری و اضافات از گارگین فتائی

اگر هایدن با 104 سمفونی ، معروف به پدر سمفونی است بتهوون با 9 سمفونی خود به « سلطان سمفونی» مشهور شد زیرا او با بسط و توسعهء سمفونی ، آن را به صورت حرفه ای و کنونی در آورد به نحوی که پس از بتهوون دیگر هر کسی نمی توانست به راحتی سمفونی بسازد و ساختن سمفونی یکی از پیچیده ترین کارها شد که زمان ساخت آن حد اقل چندین سال طول می کشید

این سمفونی در ر مینور اپوس 125 به « کورال سمفونی » هم معروف است زیرا قسمت نهایی آن به همراه آواز و کر دسته جمعی است . بتهوون هم بر حسب اتفاق به فکر آوازی کردن قطعه آخر افتاد زیرا سمفونی ، متشکل از قطعات سازی است .این آواز بر اساس منظومه سرود شادمانی شیلر ، شاعر آلمانی که در ستایش و تمجید از خداوند است تنظیم شده است .

بتهوون در هنگام تصنیف این اثر کاملاً در فغر و تنگ دستی به سر می برد ولی مشکل اصلی او چیز دیگری بود .

در واقع علت اینکه این اثر تبدیل به بزرگ ترین اثر موسیقی جهان شده است هم همین است و این مشکل ، مشکل شنوایی او بود که روز به روز سنگین تر شده و در هنگام تصنیف این اثر او کاملاً ناشنوا شده بود حتی او به خاطر ناشنوایی یک بار خواست دست به خود کشی بزند ولی دربرابر مصائب خود ، دلیرانه مقاومت کرد .

سمفونی نهم در چنین روزهای دشواری ساخته شد و عجیب است که در بیان شادی و تسکین اندوه دردمندان بر می آید و واقعاً این اعتلای روحی از کسی که از تیره روز ترین مردم زمان خود بود عجیب به نظر می آید .

بتهوون در تصنیف این اثر حتی یک قطعه موسیقی هم قادر به شنیدن نبود و عجیب است که در جنین شرائطی فردی به ساختن آهنگ ان هم از نوع سمفونی یعنی پیچیده ترین نوع آن که ساخت آن نیاز به صرف چندین سال وقت و تخصص و تجربه و هماهنگی دارد بپردازد !

زمان اجرای این کنسرت برای اولین بار در هفتم ماه مه 1824 برای جهان موسیقی کلاسیک یک روز تاریخی و به یاد ماندنی بود زیرا مردم از کف زدن و تشویق مداوم بتهوون در حین اجرای این اثر دست بر نمی داشتند .

سمفونی شماره ۹ در مینور اپوس ۱۲۵ آخرین سمفونی بتهوون است، لیکن تم‌ها و نغمه‌های موسیقایی آن سال‌ها قبل از تصنیف این اثر در ذهن آهنگساز شکل گرفته است. حتی قطعه فانتزی کرال در دو مینور اپوس ۸۰ که در سال ۱۸۰۸ ساخته شده‌است شباهت‌هایی در قسمت تم‌های آوازی به سمفونی نهم که سال‌ها بعد از آن نوشته شد، دارد.

رابطه سمفونی نهم بتهوون با سیاست

این سمفونی یکی از آثاری است که در تاریخ سیاست از آن استفاده شده است و در ‏میان هر دسته و هر ایدئولوژی ای طرفداران بسیاری دارد. انگلس می‌گوید: "روزی که بشر سمفونی نهم را آیین رفتاری خود قرار دهد آن روز ‏بتهوون جایگاه حقیقی خود را یافته‌است." و بیسمارک اعتقاد داشت که : "اگر من ‏سمفونی نهم را بیشتر گوش کرده بودم امروز بسیار شجاع‌تر بودم." به گفته هیندنبورگ: ‏‏"امروز اشک‌های زیادی در خانواده‌های آلمانی می‌ریزد، ولی بتهوون به ما می‌آموزد که ‏اگر کسی خود را در اختیار موسیقی او بگذارد نمی‌تواند نگون‌بخت بشود. او ‏تسکین‌دهنده رنج‌های ماست." در زمان جنگ دوم جهانی آلمانی‌ها هر جا را اشغال می‌‏کردند، این سمفونی را می‌نواختند. این سمفونی برای تولد هیتلر نواخته شد. نخست‌وزیر زیمباوه آن را به عنوان سرود ملی کشورش انتخاب کرد، واتیکان از این سمفونی ‏دفاع کرد و بالاخره "سرود شادی (Ode to Joy)"، موومان چهارم این سمفونی، به عنوان سرود رسمی اتحادیه اروپا انتخاب شد.‏ بتهوون در این سمفونی باکلام از اشعار جاودانه و بشردوستانه شیلر استفاده کرده است که این اشعار به نوعی بازگویی مضمون شعر بلند سعدی ،"بنی آدم اعضای یک پیکرند"است .

چکامه یا منظومهء سرود شادمانی اثر  شیلر

یاران من !این سان - غمین - نسرایید! بگذارید تا نغمه ای دیگر ساز کنیم طرب افزاتر و بسامان تر شادی... شادی

شادی ای زیبا اخگران خدایان ای دخت حریم قدسیان مدهوش از آذر تو ره می یابیم به بارگاه اهورایی تو ای بارقه افلاکی سمر و جادوی تو برمی بندد آنچه را که تداول دوران از هم گسیخته است آدمیان به برادری خواهند رسید آنجا که شهر لطفت سایه می گستراند

هرکه به اوجی رسید تا به یاری دست یاری داد یا دختی از حریم عفاف را دلدار گشت اوست شوریده ذوق و واصل به دیار شوق نیز هر کس که خودرازنده جانی در دایره گیتی می نامد آن کس که این کمترین را نیارد گریان گلیم خویش از این جمع برکند

شادی را تمامی ساکنان ملک وجود از پستان طبیعت می نوشد همگان چه پاکان و چه ناپاکان ردپای گل سرخ را می پوید شادی به ما و دختر رز بوسه‌ها فشاند دوستی که تا پرتگاه مرگ نیز آزموده شده هم اوست که شوق وصال از این سوی در حشره آفرید و کروبیان را از آن سوی برآستان پروردگار به پا داشت

سرخوش آنگونه که خورشیدها درصحنه شکوهمند آسمان شناورند شما نیز ای برادران در مدار خویش ره پویید شادان آن سان که شاهد فتح درآغوش پیروزی می جهد

اینک ای آدمیان گردهم آیید به خود و به اهل جهان کمال خویش را بوسه دهید هان ای برادران بر بام خیمه اختران پدری مهربان ماوی گزیده است

اینک ای آدمیان به سجده درآیید وای جهان جان جهان را دریاب او را برفراز خیمه ستارگان بجوی که او بر بام اختران منزل گرفته است

 منبع

1.مجله اینرتنتی سور مهر(انتشار

2: تقسیر موسیقی – سعدی حسنی – دوره کامل – انتشارات صفی علیشاه – چاپ دوم 1368

3: ویکیپدیای فارسی