ﺁﺭﯾﻮﺑﺮﺯﻥ ﮐﻪ ﺑﻮﺩ :
http://sepahe-javidan.blogfa.com/post-10.aspx
ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺳﺮﺩﺍﺭﺍﻥ ﺑﺰﺭﮒ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻳﻮﺭﺵ ﺍﺳﻜﻨﺪﺭ ﻣﻘﺪﻭﻧﻲ ﺑﻪﺍﻳﺮﺍﻥ ﺯﻣﻴﻦ ، ﺩﻟﻴﺮﺍﻧﻪ ﺍﺯ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﭘﺎﺳﺪﺍﺭﻱ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﺟﺎﻥ ﺑﺎﺧﺖ ﻭﺣﻤﺎﺳﻪ ﯼ « ﺩﺭ ﺑﻨﺪ ﭘﺎﺭﺱ » ﺭﺍ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﻪ ﻳﺎﺩﮔﺎﺭ ﮔﺬﺍﺷﺖ . ﺑﺮﺧﯽ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺍﺯﺍﺟﺪﺍﺩ ﻟﺮﻫﺎ ﻳﺎ ﻛﺮﺩﻫﺎ ﻣﯽ ﺩﺍﻧﻨﺪ .
«ﺍﺳﻜﻨﺪﺭ ﻣﻘﺪﻭﻧﻲ» ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 331 ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﻣﻴﻼﺩ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﺩﺭ ﺳﻮﻣﻴﻦ ﺟﻨﮓ
ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ( ﺟﻨﮓ ﺁﺭﺑﻞ Arbel ﻳﺎ ﮔﻮﮔﺎﻣﻞ Gaugamele ) ﻭ ﺷﻜﺴﺖ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲﺍﻳﺮﺍﻥ، ﺑﺮ ﺑﺎﺑﻞ ﻭ ﺷﻮﺵ ﻭ ﺍﺳﺘﺨﺮ ﭼﻴﺮﮔﻲ ﻳﺎﻓﺖ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﭘﺎﺭﺳﻪ،ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﻭﺍﻧﻪ ﺍﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﮔﺮﺩﻳﺪ . ﺍﺳﻜﻨﺪﺭ ﺑﺮﺍﻱ ﻓﺘﺢ ﭘﺎﺭﺳﻪ ﺳﭙﺎﻫﻴﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍﺑﻪ ﺩﻭ ﭘﺎﺭﻩ ﺑﺨﺶ ﻛﺮﺩ : ﺑﺨﺸﻲ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ( ﭘﺎﺭﻣﻦ ﻳﻮﻧﻮﺱ ) ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﺟﻠﮕﻪ(ﺭﺍﻣﻬﺮﻣﺰ ﻭﺑﻬﺒﻬﺎﻥ ) ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﭘﺎﺭﺳﻪ ﺭﻭﺍﻥ ﺷﺪ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺍﺳﻜﻨﺪﺭ ﺑﺎ ﺳﭙﺎﻫﺎﻥ ﺳﺒﻚﺍﺳﻠﺤﻪ ﺭﺍﻩ ﻛﻮﻫﺴﺘﺎﻥ ( ﻛﻮﻩ ﻛﻬﻜﻴﻠﻮﻳﻪ ) ﺭﺍﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺗﻨﮕﻪ ﻫﺎﻱ ﺩﺭﺑﻨﺪﭘﺎﺭﺱ ( ﺑﺮﺧﯽ ﺁﻧﺮﺍ ﺗﻨﮓ ﺗﻚ ﺁﺏ ﻭ ﮔﺮﻭﻫﯽ ﺁﻧﺮﺍ ﺗﻨﮓ ﺁﺭﯼ ﮐﻨﻮﻧﯽ ﻣﯽ ﺩﺍﻧﻨﺪ ) ﺑﺎﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺭﻭﺑﺮﻭ ﮔﺮﺩﻳﺪ .
ﺩﺭ ﺟﻨﮓ ﺩﺭ ﺑﻨﺪﭘﺎﺭﺱ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﭘﺎﺳﺪﺍﺭﺍﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺷﻤﺎﺭﻱ ﺍﻧﺪﻙ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲﺁﺭﻳﻮﺑﺮﺯﻥ ﺩﺭﺑﺮﺍﺑﺮ ﺳﭙﺎﻫﻴﺎﻥ ﭘﺮﺷﻤﺎﺭ ﺍﺳﻜﻨﺪﺭ ﺩﻻﻭﺭﺍﻧﻪ ﺩﻓﺎﻉ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺳﭙﺎﻫﻴﺎﻥﻣﻘﺪﻭﻧﻲ ﺭﺍ ﻧﺎﭼﺎﺭ ﺑﻪ ﭘﺲ ﻧﺸﻴﻨﻲ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ . ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﺭﻳﻮﺑﺮﺯﻥ ﻭ ﭘﺎﺳﺪﺍﺭﺍﻥ ﺗﻨﮕﻪﻫﺎﻱ ﭘﺎﺭﺱ ﮔﺬﺷﺘﻦ ﺳﭙﺎﻫﻴﺎﻥ ﺍﺳﻜﻨﺪﺭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﻨﮕﻪ ﻫﺎﻱ ﻛﻮﻫﺴﺘﺎﻧﻲ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﭘﺬﻳﺮﻧﺒﻮﺩ . ﺍﺯﺍﻳﻦ ﺭﻭ «ﺍﺳﻜﻨﺪﺭ » ﺑﻪ ﻧﻘﺸﻪ ﺟﻨﮕﻲ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺩﺭﺟﻨﮓ ﺗﺮﻣﻮﭘﻴﻞ Thermopyleﻣﺘﻮﺳﻞ ﺷﺪ ﻭ ﺑﺎ ﮐﻤﮏ ﯾﮏ ﺍﺳﯿﺮ ﯾﻮﻧﺎﻧﯽ ﺍﺯ ﺑﻴﺮﺍﻫﻪ ﻭ ﮔﺬﺭ ﺍﺯ ﺭﺍﻫﻬﺎﻱ ﺳﺨﺖﻛﻮﻫﺴﺘﺎﻧﻲ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭘﺸﺖ ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺭﺳﺎﻧﺪ ﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺤﺎﺻﺮﻩ ﮔﺮﻓﺖ .
ﺁﺭﻳﻮﺑﺮﺯﻥ ﺑﺎ 40 ﺳﻮﺍﺭ ﻭ 5 ﻫﺰﺍﺭ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﻭ ﻭﺍﺭﺩ ﻛﺮﺩﻥ ﺗﻠﻔﺎﺕ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺑﻪ ﺩﺷﻤﻦ، ﺧﻂﻣﺤﺎﺻﺮﻩ ﺭﺍ ﺷﻜﺴﺖ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﻳﺎﺭﻱ ﺑﻪ ﭘﺎﺗﺨﺖ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﭘﺎﺭﺳﻪ Persepolice ﺷﺘﺎﻓﺖ ﻭﻟﻲ ﺳﭙﺎﻫﻴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﻮﺭ«ﺍﺳﻜﻨﺪﺭ » ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﺟﻠﮕﻪ ﺑﻪ ﻃﺮﻑ ﭘﺎﺭﺳﻪ ﺭﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ،ﭘﻴﺶ ﺍﺯﺭﺳﻴﺪﻥ ﺍﻭ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ، ﺑﻪ ﭘﺎﺭﺳﻪ ﺩﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ . ﺁﺭﻳﻮﺑﺮﺯﻥ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩﻭﺍﮊﮔﻮﻧﻲ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺳﺨﺖ ﺩﺭ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺳﭙﺎﻫﻴﺎﻥ ﺩﺷﻤﻦ ﺑﻮﺩ، ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﺸﺪ ﻭ ﺁﻧﻘﺪﺭ ﺩﺭ ﭘﯿﻜﺎﺭ ﺑﺎ ﺩﺷﻤﻦ ﭘﺎﻓﺸﺮﺩ ﺗﺎ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺍﻭ، ﻫﻤﻪ ﻳﺎﺭﺍﻧﺶ ﺍﺯﭘﺎﻱ ﺩﺭ ﺍﻓﺘﺎﺩﻧﺪ ﻭ ﺟﻨﮓ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺭﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺳﺮﺑﺎﺯ ﭘﺎﺭﺳﻲ ﺯﻳﺮفرمان آریو یرزن به خاک افتاده بود