جزیره ابوموسی
مختصات: شرقی′۰۱°۵۵ شمالی′۵۲°۲۵ / ۵۵٫۰۱۷غرب ۲۵٫۸۶۷جنوب / -۵۵٫۰۱۷;-۲۵٫۸۶۷ (نقشه)
جزیره ابوموسی
Abu Musa Island
— جزیره —
مختصات: شرقی′۰۱°۵۵ شمالی′۵۲°۲۵ / ۵۵٫۰۱۷غرب ۲۵٫۸۶۷جنوب / -۵۵٫۰۱۷;-۲۵٫۸۶۷
کشور ایران
موقعیت خلیج فارس
استان هرمزگان
شهرستان ابوموسی
یزرگترین شهر ابوموسی (۱,۸۶۸ نفر)
مساحت
- جمعاً ۱۲ کیلومترمربع
بیشترین ارتفاع
کوه حلوا ۳۶۱ متر (۱٬۱۸۴ فوت)
جمعیت (۲۰۱۰)
- کل ۲٬۰۳۸
- تراکم ۱۶۹٫۸/کیلومترمربع
منطقه زمانی IRST (یوتی‌سی ۳٫۳۰+)
طول ۵.۰ کیلومتر
عرض ۴.۹ کیلومتر
جزیرهٔ ابوموسی جزیره‌ای متعلق به ایران در خلیج فارس است. مساحت این جزیره در حدود ۲۵ کیلومتر مربع می‌باشد. جزیرهٔ ابوموسی در ۲۶ درجهٔ خط عرض شمالی و در ۵۵ درجهٔ خط طول شرقی واقع شده‌است.
فاصله میان «جزیره ابوموسی» و جزایر تنب به دلیل عمق مناسب آب تنها مسیر قابل کشتیرانی برای نفتکش‌های بزرگ است.
مالکیت جزیره [ویرایش]هم‌چنین ببینید: مناقشه جزایر سه‌گانه ایرانی در خلیج‌فارس
حاکمیت ایران بر جزایر ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک ریشه در دورهٔ امپراطوری‌های عیلامی، ماد، هخامنشی، اشکانی و ساسانی دارد. در این دوران نظم و امنیت ایرانی (persianpax) بر سراسر این پهنه آبی خلیج فارس و جزایر آن حکم‌فرما بود. جزایر سه‌گانه در سال ۱۹۰۸ به طور کامل تحت اشغال بریتانیا به عنوان قیم رسمی امارات متصالحه در آمد اما تا سال ۱۹۷۱ هیچ کدام از دولت‌های ایران این اشغال را قبول نداشته و ابوموسی به همراه تنب بزرگ و کوچک در تقسیمات کشوری ایران قرار داشتند.
در سال ۱۹۷۱ پس از توافق ایران و بریتانیا و پیش از خروج نیروهای نظامی انگلیس از منطقه و تأسیس کشور امارات متحده عربی، ابوموسی به همراه تنب بزرگ و تنب کوچک پس از نزدیک به ۷۰ سال شکایتهای مداوم دولت ایران علیه اشغالگری انگلیس سرانجام به ایران بازگردانده شد. در سال ۱۹۹۲ و پس از خاتمهٔ جنگ خلیج فارس امارات متحدهٔ عربی بر خلاف نظر شیخ شارجه و تفاهم‌نامهٔ ۱۹۷۱ شارجه با ایران در خصوص ابوموسی، اقدام به طرح ادعاهای مالکیت بر جزایر سه‌گانه کرد. این اقدام واکنش دولت ایران را برانگیخت.
نقشه‌ای از سال ۱۲۷۱ که ابوموسی را بخشی از ایران نشان می‌دهد. دو خط‌چین موازی خطوط تلگراف دریایی هستند.شورای عالی امنیت ملی ایران با صدور بیانیه‌ای هشت ماده‌ای بر حق حاکمیت بی چون و چرای ایران بر جزایر تاکید کرد. در بند هفتم این بیانیه آمده‌است: «طرح ادعاهای تاریخی در مورد سرزمین‌های ایران، اگرچه همواره به نفع ایران است، ما آن را به هیچ وجه به مصلحت امنیت منطقه نمی‌دانیم و تجربه ادعاهای مشابه از سوی عراق درس عبرتی در این زمینه‌است».
اکبر هاشمی رفسنجانی در خطبه‌های نماز جمعه ۲۵ دسامبر ۱۹۹۲ خطاب به شورای همکاری حاشیه خلیج پارس و همپیمانان غربی آنان گفت: برای جداسازی جزایر سه گانه از ایران باید از دریای خون گذشت.[۱]
نام فارسی [ویرایش]این جزیره در اسناد تاریخی و نقشه ها با نام بوموو BoumOuw بوم+اوو Aouw یعنی آب (معرب آن بومف) و با نام گپ سبزو (به معنای جای سبز) و بوم سوز یا بوموسو BoumSou. ثبت شده (بوم به معنی مکان است و «سو» چند معنی دارد سو Souw مخفف سوز Souz نام یک نوع سبزی است و بطور کلی نیز در زبان فارسی کهن معنی سبز می‌دهد و در مجموع می‌توان آن را به معنای زمین سبزنامید). [۲] نام ابوموسی یک نام جدید می‌باشدو سابقه آن به حدودبیشتر از یکصد سال قبل برمی گردد که یکی از ساکنان بنام ابوموسی این نام را بجای بوموسو BoumSou رایج ساخت.[۳]
جمعیت
جمعیت ابوموسی، در سال ۲۰۱۰ میلادی، برابر با ۲٬۰۳۸ نفر بوده‌است.[۴] تعداد اندکی از این ساکنان شهروندان امارات هستند که بر اساس قراردادی میان ایران و امارات حق اقامت دائم در ابوموسی را دارند[۵]. همزمان با ورود احمدینژاد به این جزیره که با استقبال با شکوه اهالی مواجه شد همه یکصدا با شعارهایی خواستار حاکمیت ایران بر این جزیره شدند.
وضعیت جزیره
«جزیره ابوموسی» جنوبی‌ترین جزیره ایرانی آبهای خلیج فارس است.[۶] این جزیره در ۲۲۲ کیلومتری بندرعباس و هم چنین در ۷۵ کیلومتری بندر لنگه، در ۶۰ کیلومتری شمال امارت شارجه در امارات متحده عربی واقع شده‌است. و ۱۶۰ کیلومتر از تنگه هرمز فاصله دارد. جزیره ابوموسی یکی از چهارده جزیره استان هرمزگان است که بیشترین فاصله از سواحل ایرانی خلیج فارس را دارد و طول و عرض آن درحدود ۵ / ۴ کیلومتر است. شهر ابوموسی مرکز جزیره ابوموسی می‌باشد. ارتفاع آن از سطح دریا ۴۶ متر می‌باشد.
جزیره ابوموسی آب و هوای مرطوب و گرم‌تری دارد. این جزیره فاقد آب و اراضی مناسب کشاورزی است، ولی کشت و زرع محدودی در آن صورت می‌گیرد و بیشتر مردم بومی محل به صید ماهی اشتغال دارند.
تاسیسات جزیره عبارت از یک فرودگاه، یک موج شکن و اسکله کوچک برای پهلوگیری شناورهای سبک با آبخور محدود و یک جاده کمربندی آسفالته.ناهمواریهای خاک جزیره ابوموسی به سوی شمال افزایش میابد و سرانجام به بلندترین نقطه جزیره به نام کوه حلوا که نزدیک به ۱۱۰ متر ارتفاع دارد می‌رسد.[۷]
این جزیره یکی از مراکز صدور نفت خام کشور است که با ظرفیتی قابل توجه فعالیت می‌کند. وسعت شهرستان ابوموسی ۶۸٫۸ کیلومتر مربع است که مشتمل بر جزایر ابوموسی (با ۱۲ کیلومتر مربع)، جزیره تنب بزرگ (با ۱۰٫۳ کیلومتر مربع) تنب کوچک (با ۱٫۵ کیلومتر مربع)، سیری (با ۱۷٫۳ کیلومتر مربع)، فرور بزرگ (با ۲۶٫۲ کیلومتر مربع) و فرور کوچک (با ۱٫۵ کیلومتر مربع) می‌باشد.
این جزیره از خوش‌آب‌وهواترین مناطق خلیج فارس است و انواع گیاهان و جانوران دریایی در ساحل آن به چشم می‌خورد.[۸]
پانویس
1.↑ حاکمیت تاریخی ایران بر جزایر تنب و ابوموسی، صص ۵۷-۱۰۸
2.↑ [۱], Documents on the Persian Gulf's name : the eternal heritage of ancient time Author:Ajam, Muḥammad.]],
3.↑ اسناد نام خلیج فارس میراثی کهن و جاودان
4.↑ «World Gazetteer» (انگلیسی). بازبینی‌شده در خرداد ۱۳۹۰.
5.↑ بی بی سی فارسی-از ابوموسی تا بیت المقدس
6.↑ جعفری ولدانی، اصغر (۱۳۷۶) جزیره بوموسی و جزایر تنب بزرگ و تنب کوچک، تهران
7.↑ جعفری ولدانی، اصغر (۱۳۷۶) جزیره بوموسی و جزایر تنب بزرگ و تنب کوچک، تهران
8.↑ توصیف وضعیت جزیرهٔ ابوموسی
منابع
جعفری ولدانی، اصغر، جزیره بوموسی و جزایر تنب بزرگ و تنب کوچک، تهران، ۱۳۷۶.
حق‌شناس، سید علی، حاکمیت تاریخی ایران بر جزایر تنب و بوموسی، تهران، سنا، ۱۳۸۹.
پیوند به بیرون [ویرایش]جزایر سه گانه
سفر احمدی نژاد به ابوموسی
متن کتاب جواد مشکور
فصلنامه یاد ویژه خلیج فارس۳۷۶ ص ۱۵ مقاله ۱۳۸۵
روزنامه شرق
تاریخ ایران
بازخواني ابعاد حقوقي مالكيت ايران بر جزاير سه‌گانه در گفت‌وگو با پيروز مجتهدزاده