هیبت گمشده
به مناسبت قتل عام ارامنه در 24 آوریل 1915 به دست امپراطوری عثمانی با تحریک گروه ترکان جوان
گارگین فتائی
.
شعری می نویسم ، ثبتش کنن به خاطر
از قحطی و وحشت ، عسکرهای جابر
وقتی حاکمی رفت ، تا جانها بگیرد
از خلقی گرسنه ، با من شو مسافر
تا با هم بگردیم ، آن سوی بلادت
بینی رنج مردم ، از تاریخ ناظر
هنگامی که کشتند ، میلیونها جوانان
لاله گشته یادی ، از خون جواهر
خونی که بریزد ، تا میهن بماند
میراث شهیدان را گشته مظاهر
تاریخ را گواهیست ، هیبتهای میهن
جز ریزی نماند از انبوه مناظر
قرمز سرخی خون ، آبی بی گناهی
نارنجی تلاش است ، از روح معاصر
خواهد شد مجازات ، ظالم آخر ظلم
کی ظالم نباشد ، اعمالش به منکر!
انجیل و چلیپا گشته زیر چکمه
ننگی تجاوز بر چشمان شد حاضر
باشد نسل چنگیز پس خویش طبیعی است
آتش بر لوایش ، خوشحالی شاعر
.
توضیحات
مصرع دوم از بیت اول
منظور از عسکر همان سربازان عثمانی بودند که به عسکر معروف بودند
مصرع اول از بیت دوم
در واقع گرفتن جان ارامنه با برنامه ریزی و تحت عنوان حل مساله ارمنی از طریق پاکسازی کامل آنها از ارمنستان غربی یا شرق ترکیه کنونی بوده است
بیت سوم
مصرع اول
آن سوی بلادت منظور آن سوی ایران است که ترکیه کنونی در آنجاست
مصرع دوم
با ورود به شرق ترکیه به راحتی می توان آثار و مظاهر محو فرهنگی عظبم و خرابه های آن را مشاهده کرد همچنین وقتی به پای صحبت خانواده ها می نشینی آنها داستانهای دردناکی در مورد ارامنه این منطقه تعریف می کنند
بیت چهارم
مصرع اول
آمار کشته شدگان ارمنی به بیش از یک و نیم میلیون نفر می رسد که این امر با اتخاذ تصمیم در بیست و چهار آوریل 1915 شروع و چندین سال به طول انجامید
بیت پنجم
مصرع اول
منظور از میهن همان ارمنستان غربی است که امروزه شرق ترکیه است و سربازان عثمانی در واقع آنجا را تصرف کرده و دارند روی زمینی راه می روند که متعلق به خودشان نیست
بیت ششم
مصرع اول
منظور از هیبتهای میهن اوج و عظمت تمدن ارمنستان است که قدمت ان به زمان ایران و روم می رسد
مصرع دوم
منظور از جز ریزی نماند یعنی ارمنستات تاریخی سیصد هزار میلومتر مربع وسعت داشت اما با تصرف غرب ارمنستان توسط عثمانیها و شرق آن توسط روسها و سپس تکه تکه کردن بخشهائی از شرق آن و دادن به همسایگانش تبدیل شد یه سی هزار کیلومتر مربع یعنی ده برابر کوچک تر شد
بیت هفتم
این رنگها رنگهای پرچم ارمنستان و تلاش در بیان معانی آنهاست
مصرع دوم از بیت نهم
منظور این است که همیشه ظالم اعمال و جنایات خود را انکار می کند همانند انکار نسل کشی توسط دولت ترکیه
بیت دهم
مصرع اول
در این مصرع سریازان تمامی اموال ارامنه را غارت کرده و هیچ احترامی به فرهنگ و دین انها نمی گذاشتند حتی کلیساها را هم ویران کردند البته اینها تحت تاثبر ناسیونالیسم افراطی و پانترکیسم بوده اند نه مذهب یا دینی خاص
مصرع دوم
یکی از سیاه ترین حوادث و ننگ آورترین آنها در واقعه نسل کشی ارامنه ، ازدواج اجباری دختران جوان ارمنی با عسکرها و ترکان ثروتمند و یا تجاوز آنها از سوی این سربازان بود
بیت یازدهم
مصرع اول
عثمانیها تا قبل از قرن پانزدهم در این منطقه نبودند و بعدها سلاجقه توانستند بر این منطقه تسلط یابند و با اهالی منطقه امیزش کنند در اینجا منظور عثمانیها هستند نه همه ترکها و یا آذریهای ایران
مصرع دوم
از این بابت این مصرع را نوشتم که ترکیه با ماهیت کنونی خود در واقع وجودش به معنی نادیده گرفتن حق و حقوق اقوام مختلف و از جمله ارامنه است که با تصرف سرزمین ابا و اجدادیشان و قتل و غارت و کشتار آنها ترکیه کنونی بنا نهاده شده است