محفوظ در صخره
ترجمه از گارگین فتائی
.
فصیل ها داستان زندگی حیواناتی را می گویند که خیلی سال پیش زندگی می کردند . اگر آنها فسیل نمی شدند هیچ کس در باره دایناسورهائی که زمانی روی زمین قدم می زدند چیزی نمی دانست . بدون وجود این فسیلها کسی در باره ماموتهای پشمی بزرگ یا دیگر حیوانات منقرض شده چیزی نمی دانست . اطلاعات مردم در باره گیاهان باستانی هم از فسیلها نشات می گیرد . فسیل های پیداشده در صخره ها نشانه هائی از چیزهائی هستند که زمانی زنده بودند .
انواع گوناگون فسیلها از سرتاسر زمین پیدا شده اند . برخی از آنها کل حیوانات را در برمی گیرند . این حیوانات طوری دفن شده اند که هوا نتواند به بدنهایشان برسد و این امر بدنهایشان را از پوسیدگی حفظ کرده است . برای مثال تعدادی از حشراتی که خیلی وقت پیش زندگی می کردند در صمغ درختان باستانی کاج به دام افتادند ، صمغ آنها سخت تر شده و در زیر زمین دفن شده و تبدیل به کهربا شدند . این حشرات بدون تغییر باقی ماندند و این صمغ از آنها محافظت کرد . امروزه آنها هنوز بسیار زیاد به نظرمی آیند همان طوری که وقتی میلیونها سال پیش به تله افتادند چنین بودند . تعدادی از موزه ها کلکسیونی از حشراتی که با کهربا پوشانده شده اند را دارا می باشند .
چند ماموت پشمالو به صورت یخ زده در قطب شمال دوردست پیدا شده اند . آنها در موانع بزرگی از یخ بازمانده از آخرین عصر یخی یخ زدند . البته این ماموتها وقتی که از گورهایشان خارج شدند به سرعت متاشی گشتند .
ردپای فسیلها نقش و نگارهائی ایجاد شده از سوی دایناسورها یا سایر حیوانات هستند در زمانی که آنها در عرض لایه ای از گل نرم قدم می زدند . معمولاً این رد پاها از طریق سایر رد پاها پاک یا ضایع می گردند اما در دورانهائی شرائط طوری بوده که این رد پاها از بین نرفتند . وقتی گل در صخره جامد سرد شد این ردپاها هم باقی ماندند .
برخی از فسیلها بخش های سخت گیاهان یا حیواناتی هستند که حفظ شده اند . در عوض یک فسیل می تواند صدف یا استخوانی باشد که بدون تغییر باقی مانده اند . از چاله های قبر کالیفرنیا میزان بزرگی از استخوانها بیرون آمده است . قبر این استخوانها را محقوظ نگاه داشته است .
برخی از استخوانهای حیوانات باستانی سنگ شده است . وقتی حیوانی می میرد بخش های نرم بدنش به سرعت می پوسند و استخوانها برای زمان طولانی تری باقی می مانند . برخی از استخوانها در خاک شنی یا در خاک با حجمی از آهک دفن می شوند . آب در خاک به تدریج مواد استخوانی را حل کرده و برخی از مواد صخره را در جای خود رسوب می کند . بنابراین کم کم یک استخوان واقعی به یک استخوان سنگی تبدیل می شود . « سنگ شده » به معنی تبدیل شدن به سنگ است . یک استخوان سنگ شده یک استخوان فعال نیست چون به سنگ تبدیل شده . این استخوان واقعاً درون سنگ بازسازی می شود .
