ایران و ارمنستان؛ مروری کوتاه بر روابط تاریخی و کهن دو ملت به بهانه لغو صدور روادید میان دو کشور
نویسنده: میثم مرتضی زاده
.
http://alikonline.ir/fa/fa/news/political/item/2070-
ایران-و-ارمنستان؛-مروری-کوتاه-بر-روابط-تاریخی
-و-کهن-دو-ملت-به-بهانه-لغو-صدور-روادید-میان-دو-کشور
.
ارامنه از روزگاران بسیار کهن در میان ایرانیان می زیسته اند و با آنان روابط نزدیکی داشته اند. هر دو ملت دارای ریشه های مشترک قومی و اجتماعی هستند. تاثیرات دو کشور بر زبان، فرهنگ و سنن یکدیگر عمیق و ریشه دار است. ایران و ارمنستان در طول تاریخ به یکدیگر با نگاهی استراتژیک و به عنوان همسایه ای قابل اعتماد و همکاری می نگریستند.
به عقیده مورخین و صاحب نظران هیچ قوم و ملتی به اندازه ارامنه به ایرانیان نزدیک نیستند. عده ای معتقدند در زمان کوروش بزرگ ارمنیان از امتیازات و نگاه ویژه ای در دربار هخامنشیان برخوردار بودند و حتی در ارتش ایران به عنوان فرمانده ی بخش هایی از ارتش ایران مشغول خدمت بودند. اما اوج روابط میان ایران و ارمنستان را باید سده هفدهم میلادی بیان کرد. یعنی زمانی که شاه عباس صفوی جمع کثیری از ارامنه را از منطقه جلفا واقع در کرانه رودخانه ارس به مناطق مرکزی ایران کوچ داد و برای آنان حقوق و مزایایی در نظر گرفت و با این اقدام توانست روابط دو ملت را به صورت چشم گیر ارتقا بخشد. بعدها پس از سلسله صفویه در زمان سلسله قاجار حضور ارمنی ها در عرصه های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در ایران به چشم می خورد. این روابط حسنه در زمان پهلوی اول و دوم نیز ادامه داشت و منشاء خدمات قابل قبولی برای ایران شدند و ارامنه توانستند بیش از پیش خود را در میان دیگر اقوام ایرانی جلوه دهند.
در دوران معاصر و عصر حاضر نیز روابط تهران-ایروان از پیشرفت های بسیار خوبی برخوردار بوده است. پس از وقوع انقلاب اسلامی ایران در بهمن ماه سال 1357 خورشیدی (1979 میلادی) نقش و تاثیر جمعیت ارامنه در کشور ایران همچنان قابل توجه است. پس از اعلام استقلال کشور ارمنستان در سپتامبر 1991 میلادی، جمهوری اسلامی ایران از جمله نخستین کشورهایی بود که استقلال ارمنستان را به رسمیت شناخت و درصدد برقراری روابط گسترده با آن کشور برآمد. که از جمله می توان به روابط و همکاری در زمینه های انرژی، حمل و نقل، شیلات، کشاورزی و دامداری، و سرمایه گذاری های تجاری، علمی و فرهنگی اشاره کرد.
ارامنه در حساس ترین برهه ی تاریخ ایران نیز در کنار مردم ایران به ایثار و فداکاری پرداختند. با آغاز جنگ تحمیلی 8 ساله میان ایران و عراق در شهریور ماه سال 1359 خورشیدی ارامنه ی ایران نیز مانند دیگر مردم و اقوام ایرانی برای حضور در جبهه های نبرد و دفاع از تمامیت ایران راهی مناطق عملیاتی شدند. در پی ادامه یافتن جنگ، شورای خلیفه گری ارامنه در تهران، با تشکیل ستادی ویژه، سازماندهی و اعزام گروه های صنعت گر ارمنی به مناطق جنگی را ترتیب دادند. 9 گروه از حوزه خلیفه گری تهران، چند گروه از اراک و چندین گروه دیگر از حوزه های خلیفه گری اصفهان و تبریز به جبهه های نبرد اعزام شدند. این گروه ها با استقرار در پشت جبهه به مرمت ماشین های جنگی و راه سازی، ساخت و راه اندازی سرد خانه ها، بیمارستان های صحرایی و کارهایی از این دست می پرداختند. اعزام گروه های صنعت گر ارمنی از سال 1362 تا 1367 خورشیدی ادامه یافت.
امروز که در سال 1395 خورشیدی و در عصر تکنولوژی و ارتباطات قرار داریم، همچنان پیوند دو ملت گرمی و صمیمیت تاریخی خود را حفظ کرده است و به زندگی و مراودات دوستانه خود ادامه می دهند. تا جایی که دو کشور توانستند پیمان لغو روادید یا ویزا را میان خود به توافق برسانند تا رفت و آمد و مناسبات میان دو کشور با تسهیلات و سرعت بیشتری پیگیری شوند. موقعیت ها و اشتراکات بسیاری از روزگاران گذشته تا به امروز موجب شده اند تا روابط ایران و ارمنستان پایدار و استراتژیک باقی بمانند.