نقد فیلم دربست
جمع آوری از گارگین فتائی
.
سلام سینما- فیلم سینمایی «دربست» اولین ساخته علی خامه پرست از 14 اسفند ماه در گروه هنر و تجربه اکران شد. «دربست» فیلمی کاملا مسقل و تجربی است که به زندگی پارسا جوان 30 ساله ای که بعد از مرگ پدرش و شرایط نامساعد روحی ناخواسته درگیر مسافر کشی می شود و در تقابل با افراد مختلف جامعه رفته رفته از انزوا خارج شده و به زندگی امیدوارانه تر نگاه می کند. علی خامه پرست، نویسندگی و کارگردانی فیلم‌های کوتاهی چون «دزد کوچولو»، «رعد»، «نمی‌خواهم باشم»، «نت»، «در آرزوی داشتن» و فیلم نیمه بلند «۸تیر» را در کارنامه کاری خود دارد. پخش بین المللی فیلم «دربست» را فیدان فیلم برعهده دارد.
یادداشت علی خامه پرست، کارگردان فیلم «دربست»:
ماحصل مشاهداتم در مترو و اتوبوس همگانی و دقت بر روی مسافرانی که غرق در رویاها و خیره به نقطه‌ای در سکوت در حال طی مسیر بودند و بحث‌های عامیانه ما بین راننده تاکسی و مسافران در باب تورم و مشکلات زندگی و…
و همچنین یکی از دوستان نزدیکم که با داشتن مدرک کارشناسی ارشد به مسافرکشی اشتغال دارد، خاطرات این دوستم و سایر دوستان که تعداد آن‌ها هم کم نیست به انضمام تجربیات شخصی‌ام در فضاهای مختلف، تبدیل شد به هفتاد داستان کوتاه، که اغلب آن‌ها اجازه طرح در قالب یک فیلم را نداشتند،اما با گذر زمان به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های ذهن من بروز کرد و منجر به ساخت فیلم سینمایی «دربست» شد.
خلاصه فیلم «دربست»:
قصه انسان‌ها در هم تنیده می‌شود، تا قطعات گمشدۀ پازل زندگی تو پیدا شود. اینکه در این دنیا مقصدی هست و تو گاه باید «دربست» برسی به انتهای راه، کاش انتهای این راه شروع قصه‌ای تازه باشد و نه پایان تمام قصه‌ها.
عوامل فیلم «دربست»:
کارگردان:علی خامه پرست فرد
نویسنده: احسان الله دادی، امیر نوروزی، علی خامه پرست فرد
تهیه کننده:حسن علیمردانی،حسن مصطفوی
فیلمبردار: وحید ابراهیمی
مدیر صدابرداری: نظام الدین کیایی
تدوین:شاهین یارمحمدی
طراح گریم: مهدیه اعرابی
برنامه ریز و دستیار اول کارگردان: فروزان جلالی
منشی صحنه:هدیه نصیری
صدا گذار:مهدی جمشیدیان
موسیقی: نوید توسلی
مدیر تدارکات: محمدرضا رسولی
مشاور رسانه‌ای:منصوره بسمل
عکاس: محمد بدرلو
بازیگران: شقایق فراهانی، نرگس محمدی، رضا ناجی، امیرحسین صدیق، بیژن بنفشه‌خواه، محسن افشانی، نیما شاهرخ شاهی، احسان کرمی، فرزین صابونی، امیر کربلایی زاده، خاطره حاتمی
حواشی «دربست»:
علی خامه پرست فرد درباره فیلم «دربست» گفت:
"هدف اصلی از ساخت فیلم بیان معضلات اجتماعی است که از دل هفتاد داستان کوتاه جمع آوری شده و تمامی سکانس های آن در مدت یک ماه در خیابان های تهران فیلمبرداری شده است."
دربست در خانه هنرمندان/ فیلمی که با 50 میلیون ساخته شد
گروه هنروتجربه، نشست نمایش و نقد فیلم دربست را روز گذشته در خانه هنرمندان برگزار کرد.
عصرایران - جلسه نقد و بررسی فیلم «دربست» عصر دیروز (یکشنبه، ۱۲اردیبهشت)در خانه هنرمندان ایران برگزارشد. در این جلسه علی خامه‌پرست فرد (کارگردان)، حسن مصطفوی(تهیه‌کننده)، نظام‌الدین کیایی( صدابردار) و علی علایی (منتقد) حضور داشتند.
خامه‌پرست در ابتدای نشست، پیرامون شروع فعالیت خود در زمینه سینما گفت:« از اواخر دهه هفتاد در زمینه تئاتر فعالیت داشتم و درحال حاضر عضو انجمن خانه تئاتر و فارغ‌التحصیل کارشناسی طراحی صحنه و دانشجوی کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی هستم. شروع فعالیتم بیشتر در زمینه بازیگری و کارگردانی تئاتر بوده و ساخت فیلم‌های کوتاهی چون «دزد کوچولو»، «نت»، «در آرزوی داشتن» و فیلم ویدئویی «هشت تیر» را به صورت مستقل داشته‌ام تا اینکه دو سال پیش «دربست» را جلوی دوربین بردیم.»
علایی با اشاره به مثلث عناصر داستانی، فضای «دربست» را برای مخاطبان تشریح کرد:« این فیلم با توجه به شکل ساختاری که دیدیم جنبه تجربی بسیار بارزی دارد. با توجه به اینکه در سکانس‌های مختلف از عوامل حرفه‌ای سینما استفاده شده اما ساختار فیلم، ساختاری کاملا تجربه‌گرا است. عموما فیلم‌ها در مثلث معروف عناصر داستان یا به سمت ساختار کلاسیک و شاه پیرنگ‌ها گرایش دارند و یا به سمت ضد ساختارهای گرایش دارند که ما آن‌ها را عموما در همین فیلم‌های هنروتجربه می‌بینیم و یا فیلم‌های مینی‌مالیستی و خرده پیرنگی که هرکدام ویژگی خود را دارند. وقتی «دربست» را می‌دیدم احساس کردم فیلم توانسته ترکیبی از هر سه عنصر را در خود داشته باشد و آن را تجربه کند. در واقع «دربست» در بین این مثلث، نقطه‌ای را پیدا کرد و در آن قرار گرفت. مثلا در طرح‌های کلاسیک که بیرون از قاعده هنروتجربه تعریف می‌شوند ما روایت و زمان خطی داریم که چنین چیزی را در فیلم می‌بینیم، یا فیلم دارای واقعیت یکپارچه است و کشمکش‌ها کاملا ذهنی است که کم‌کم نمود بیرونی پیدا می‌کند و اما در ضدساختارها زمان غیرخطی و یا واقعیت ناپایدار می‌شود و شاید در آخر یک معنای ابزورد و پوچ‌گرایانه را بسازند. «دربست» در عین بهره‌برداری از عناصر کلاسیک از عناصر ضدساختارها نیز بهره‌مند است. از زاویه دیگر این فیلم سینمای خیابانی محسوب نمی‌شود چون کارگردان خیلی به سراغ جغرافیا خیابان نمی‌رود و قصه بیشتر در داخل ماشین می‌گذرد. به طور کلی مخاطب با یک فیلم همراه است که او را تا پایان با خود همراه می‌کند. »
خامه پرست در تکمیل صحبت‌های علایی و ضمن اشاره به صحت تعاریف او اضافه کرد:« ما در ساخت «دربست» با احسان الله‌دادی که نویسنده کار بود، خیلی به این موضوع فکر نکرده بودیم که همه راس‌های این مثلث را شامل شویم و با علم به این موضوع که قرار است در برخی قسمت‌ها ساختارشکنی کنیم، جلو رفتیم.»
کارگردان دربست پیرامون ساختار دایره‌ای فیلمش افزود:« قبل از اینکه بخواهیم کار را شروع کنیم، یک نقشه داشتیم. در روی نقشه فیلم‌نامه از محله «پاسگاه نعمت‌آباد» آغاز می‌شد و برای به تصویر کشیدن زندان به سمت «اوین» می‌آمد و سپس به طرف مرکز شهر «چهارراه ولیعصر» باشد، کشیده می‌شد و… به نوعی فیلم‌نامه کل شهر را در بر می‌گرفت. همه این قصه‌ها دو به دو در اصل فیلم‌نامه به یکدیگر مربوط بودند و در نقشه قرار داشتند اما وقتی ما پروانه ساخت گرفتیم مرکز مستند و تجربی اعلام کرد، دیگر از فیلم اولی‌ها حمایت نمی‌کند. به همین علت با یک هزینه اندک و کاملا مستقل کار را شروع کردیم.»
فیلمی کم‌بودجه و بی‌ادعا
در ادامه نشست حسن مصطفوی تهیه کننده فیلم، در خصوص میزان بودجه برای تولید «دربست» توضیح داد:« شغل من تهیه‌کنندگی نیست و در اصل من مدیر تولید هستم. نکته‌ای که در ساخت «دربست» وجود داشت این بود که پروانه ساخت را آقای علیمردانی گرفته بودند و آقای خامه‌پرست چندین بار با من تماس گرفتند و خواستند، همکاری کنیم. در ملاقات‌های اولیه ایشان گفتند ۵۰میلیون بودجه دارند و مسلما این مبلغ یک چهارم تولید یک تله‌فیلم است، جمله‌ای به من گفتند که من متقاعد شدم تا انتها باشم. از جناب کیایی خواهش کردم بیایند و همکاری کنند و همه عوامل هم بدون هیچ دستمزدی کار کردند. آن ۵۰میلیون هم هزینه ماشین و پذیرایی از عوامل شد. در حقیقت من مالکیتی در فیلم ندارم، فقط در حد توانم کمک کردم تا آقای خامه‌پرست فیلم خود را بسازد زیرا ایشان، جوان بسیار بی‌ادعایی است و خوشحالم که فیلمش را در عین سادگی ساخته است. به نوعی ما مهمات رساندیم تا ایشان بجنگد، حالا شیوه این جنگیدن به هر طریقی که پیش رفت، بسته به مهماتی بوده که ما رساندیم. جا دارد از زحمات گروه فاخر سینما هنروتجربه تشکر ویژه بکنم که به راستی واژه فاخر برازنده این گروه سینمایی است.»
نظام‌الدین کیایی صدابردار باسابقه سینمای ایران که در کارنامهاش عنوان فیلم‌های فیلمسازان جوان و فیلم‌های تجربه‌گرا به وفور دیده می‌شود، در ادامه درباره نحوه همکاری خود با گروه تولید دربست گفت:« راستش جناب مصطفوی که به من پیشنهاد همکاری دادند، گفتم در کار پولی که وجود ندارد؟ ایشان گفتند کلا پول ندارد. اما می‌دانستم مصطفوی می‌تواند از پس کار برآید. او طوری از آقای خامه‌پرست برای من گفت که مهر ایشان به دل من نشست و مایل شدم با ایشان همکاری کنم. پیکانی که در فیلم بود مربوط به ۴۵سال پیش بود و تمام درها و شیشه‌هایش را با سیم به یکدیگر بسته بودند و وقتی در سرازیری حرکت می‌کرد صدای موسیقی هِندی می‌داد و در سربالایی‌ها زوزه می‌کشید. به مصطفوی گفتم حداقل اگزوز ماشین را درست کن که صدایش درنیاید و امکان‌پذیر نبود. درنهایت عشق بین یک گروه بسیار صمیمی و بدون ادعا باعث شد فیلم به ثمر بنشیند. درنتیجه باید بگویم بسیار خرسندم برای اولین بار این فیلم را می‌بینم و خوشبختانه به عنوان صدابردار برای صدای این فیلم شرمنده مخاطبانش نیستم و خوشحالم که با این گروه همکاری داشتم و این فیلم باعث شد الان در کنار مخاطبان باشم.»
فیلم سینمایی دربست ساخته علی خامه پرست به بخش مسابقه چهارمین دوره جشنواره جهانی فیلم های فارسی زبان استرالیا راه یافت.
به گزارش فیدان فیلم، این فیلم که به تهیه کنندگی مشترک حسن علیمردانی و حسن مصطفوی ساخته شده است، اولین فیلم بلند علی خامه پرست محسوب می شود. فیلم سینمایی دربست از بین 150 فیلم برای حضور در بخش مسابقه جشنواره انتخاب شده است و اولین حضور بین المللی خود را در جشنواره فیلم های فارسی زبان استرالیا تجربه خواهد کرد.
این جشنواره که اولین رویداد سینمایی و اساساً فرهنگی در دنیا است که هدفش به نمایش گذاشتن آثار سینمایی از جوامع فارسی زبان در استرالیاست؛ از دوم الی سیزدهم سپتامبر برابر با 11 تا 22 شهریور در شهر سیدنی استرالیا برگزار می شود. مضمون این جشنواره پاسداشت شباهت، تنوع و همچنین پیچیدگیهای فرهنگی جوامع فارسی زبان برای مخاطب پارسی و استرالیایی است.
علاوه بر نمایش فیلم، این جشنواره نشستهایی با حضور متخصصان سینمایی فارسی زبان و همچنین جلساتی با حضور فیلمسازانی از سراسر دنیا برگزار خواهد کرد؛ جلساتی که فرصتی یگانه برای برقراری تعاملات فرهنگی میان فیلمسازان و متخصصان چه در داخل و چه خارج از سرزمین مادری، با مخاطبان استرالیایی خواهد بود.
همچنین پخش بین المللی این فیلم را فیدان فیلم برعهده دارد.
..
منابع