راهپیمایی اربعین
اتحاد شیعه، سنی و مسیحی
در پیاده روی اربعین حسینی
Image may be NSFW.
Clik here to view.
راهپیمایی اربعین، سالیانی دراز جزء مهم‌ترین مناسک مذهبی شیعیان عراق بوده است و مدتی است که ایرانیان نیز به این قافله پیوسته‌اند و به آن اهتمام می‌ورزند. راهپیمایی اربعین، مانند حج و نماز جماعت و دیگر مناسک دینی که گروهی و دسته‌جمعی برگزار می‌شود، هویت‌بخش و نیز سرشار از لذت‌های معنوی است. بسیاری از راهپیمایان اربعین، در هنگام پیمودن این راه طولانی که اکنون رسما جزء مناسک مذهبی تلقی می‌شود، لذتی خاص را تجربه می‌کنند که در عبادت‌های فردی غایب است. همچنین هویت و روحیه‌ای که این مراسم به شیعیان می‌دهد و تا حد بسیاریْ نقیصۀ «در اقلیت بودن» را جبران می‌کند، اهتمام فراوان شیعیان را به این راهپیمایی کم‌نظیر برانگیخته است. عشق به امام حسین(ع) و انگیزه‌های معنوی و اخروی، بخشی از ماجرا است؛ بخش دیگر، تأثیر این مراسم میلیونی و رسانه‌پسند بر هویت شیعه در جهان امروز و در منطقۀ خاورمیانه است.
دربارۀ مبانی عقیدتی و جایگاه دینی این مراسم پرشور، جداگانه باید سخن گفت. در عین حال باید به برخی پیامدهای ناخواستۀ آن نیز توجه کرد. راهپیمایی اربعین، خواسته یا ناخواسته، رقبای شیعه را نیز در منطقه به انواعی دیگر از اظهار وجود وامی‌دارد. منطقۀ آشوب‌زدۀ ما به‌شدت گرفتار نزاع‌های مذهبی است و بخشی از کسانی که به اردوگاه داعش می‌پیوندند، انگیزه‌ای جز مقابله با گسترش تشیع در کشورشان ندارند. بنابراین شیعیان نیز تا می‌توانند باید از تبدیل راهپیمایی اربعین به لشکرکشی فرقه‌ای جلوگیری کنند. اکنون گروه‌هایی از اهل تسنن به بهانۀ مبارزه با غلو و شرک، تشیع را آماج نقد و حمله‌های رسانه‌ای و حتی فیزیکی کرده‌اند و برخی از طرفداران تشیع نیز به بهانۀ مبارزه با وهابیت و دفاع از اهل بیت(ع)، شبانه‌روز مشغول نقد اهل سنت‌اند. این شیوه، بر مشکلات و معضلات جهان اسلام افزوده و حل ساده‌ترین مسائل اجتماعی مسلمانان را دور از دسترس کرده است. برای آنکه راهپیمایی اربعین از این گونه آسیب‌ها مصمون باشد، بهتر است تا می‌توانیم در این راه طولانی، شعار وحدت و مهرورزی با همۀ مسلمانان جهان را سر دهیم و صلح و برادری با آنان را اظهار و اعلان کنیم. نیز تا می‌توان باید از جنبه‌های سلبی این گردهمایی بزرگ کاست و بر وجوه ایجابی آن، مانند ضرورت همدلی با جامعۀ جهانی برای حل مسائل انسان معاصر افزود. مثلا می‌توان هر سال شعارهایی مانند «حفظ محیط زیست» یا «صلح بهتر از جنگ است» یا «اسلام، دین رحمت است نه آیین خشونت» يا «ايمان، ضامن سعادت انسان» به حواشی راهپیمایی اضافه کرد تا چهرۀ جهانی و رحمانی مذهب اهل بیت(ع) نمایان‌تر شود.
رضا بابایی
اربعین حسینی
